امیر عراقی
امیر عراقی
خواندن ۹ دقیقه·۳ سال پیش

پیش‌درآمدی بر تحلیل مالی سامانه بانکداری باز با هدف توسعه زیست بوم دیجیتال

مقدمه

بـرای صـنایع مـالی و خـدمـاتی، سـالـهای پیش رو هـمراه بـا رنـسانسی هـمه جـانـبه خـواهـد بـود. مجـموعـه ای از راه حـل هـای تـأیید شـده و فـناوری هـای نـوین، انـقلابی در سـطح ارائـه خـدمـات و نـحوه تـعامـل بـا مشـتریان ایجاد خـواهـد کرد. راه حـل هـای شـناخـته شـده ای که بـه روشـهای نـوین و ارزشـمند، ابـزارهـای جـدیدی بـرای مشـتریان، شـرکت هـا و بـانک هـا و مـوسـسات مـالی و غیر مـالی فـراهـم می کند. از ویژگی بـارز سـالـهای پیش رو، انـتقال تکنیک هـا و فناوری هـای نــوین بــه حــوزه کسب و کار خــواهــد بــود. فناوری هــای هــوش مــصنوعی و یادگیری مــاشین، بــرنــامــه هــای تــعاملی هـوشـمند و دسـتیاران دیجیتال در تـلفن هـمراه، اکوسیستم هـای بـاز، تـحلیل هـای پیشگویانـه از رفـتار مشـتری و سیستم هـای انـسانی و جـغرافیایی در اکوسیستم تـراکنش هـای مـالی، بـانکداری شخصی و گـروهی بـا فـرایند هـا و قـواعـد کسب و کار شخصی شــده و نــظامــهای پــرداخــت و تــامین مــالی جــمعی مبتنی بــر اعــتبار و حــسن شهــرت، شکل بــازار را تغییر خـواهـد داد. مـدل واسـطه گـری مـالی در جـذب و تـوزیع مـنابـع که بـر اسـاس مـنطق و اصـل تمـرکز اسـتوار بـوده بـه تـدریج اعــتبار خــود را از دســت خــواهــد داد و بــانکها و مــوســسات مــالی را بــه ســوی تــبدیل شــدن بــه پــلتفرم هــای تسهیل کننده تـبادلات مـالی سـوق خـواهـد داد. صـرف داشـتن یک حـضور قـوی در خیابـان بـا شـعب فـراوان و نـرخ بهـره خـوب دیگر بـرای حــفظ مشــتریان کافی نیست. هــمه چیز از این پــس در مــورد تـجـربــه مشــتری خــواهــد بــود. فــرایند هــای مــالی بین مــردم و شـرکت هـای کوچک بـر بسـتر پـلتفرم هـای ابـری اجـرا خـواهـد شـد و این قـابلیت که شـرکت و مشـتیریان بـتوانـند این فـرایندهـا را سـاخـته و از سـرویس هـای مـالی مـتنوع در آن اسـتفاده نمـایند، می تـوانـد هـزینه هـای مـراودات مـالی را کاهـش داده و بـاعـث شـود اسـتفاده کنندگـان بـه جـای تمـرکز بـر زیر سـاخـت هـای فنی و درگـاهـهای ارائـه خـدمـت، بـر روی مـدل سـازی و اجـرای کسب و کار خـود مـتمرکز شـونـد. پـلتفرم بانکداری باز عـلاوه بـر ایجاد بسـتر یکپارچـه ارائـه خـدمـات دیجیتال بـا بـه کارگیری سـرویس هـای اکوسیستم هـای پـایه مـانـند بـانک و بیمه، پـرداخـت، پسـت و لجسـتیک و ایجاد ارزش افـزوده از طـریق مدیرت یکپارچه این خـدمـات بـرای مشـتری، این امکان را فـراهـم می آورد که استارت آپ هاف فین تک ها، شـرکت هـای کوچک و کسب و کارهـای شخصی از خدمات آن بهره برده و این اکوسیستم به عنوان سرویس در اختیار آنها و مشتریانشان قرار گیرد.

مأموریت

ایجاد یک اکولـوژی دیجیتال مـجتمع بـر هسـته بـانک دیجیتال بـر بسـتر زیر سـاخـت ابـری و تـوانمـند شـده بـا قـابلیت هـای هـوش مـصنوعی، قـابـل اتـصال بـه بـانک هـای سنتی، مـوسـسات و بـازار هـای مـالی و مـتصل بـه زیست بوم های مـرجـع غیر مـالی مـانـند پسـت و لجسـتیک، بیمه، بـورس و بـازار سـرمـایه و تـجارت الکترونیک از طـریق درگـاه هـای اسـتانـدارد شـده و ایجاد بسـتر پـلتفرمی تـولید و اجـرای سرویس فـرایند هـای کسب و کاری دیجیتال از تـرکیب سـرویس هـای مـتنوع مـالی و غیر مـالی و سـفارشی سـازی واسـط کاربـردی وب و مـوبـایل بـرای ارائـه کنندگـان خـدمـت و سـهولـت دسـترسی و درلـحظه بـه خـدمـات دیجیتال کسب و کاری و مـالی و بـانکی بـرای مشـتریان آنـها و پـدید آوردن یک تحـول سـاخـتاری بـزرگ در مـراودات مـالی سنتی کشور بـرای سـالهـای آینده مبتنی بر نوآوری و پلتفرم باز و کاهش هزینه های عملیاتی.

کسب وکار بانکداری باز

کسب وکار بانکداری باز، شــناســایی، آمــوزش، ســرمــایه گــذاری و بــازاریابی بــر روی تیم هــای اســتارتــاپی جهــت تــولید و تـجـاری ســازی فــرایندهــای دیجیتال در اکوسیستم کسب و کارهــای مــتصل می باشد و بــر اســاس قــابلیت هــای زیرســاختی که ایجاد کرده است محلی برای عرضه و تجمیع خدمات مالی و غیر مالی دیجیتال به مصرف کننده گان و مشتریان سازمانی است. مــؤلــفه هــا یا آرتیفکت هــای دیجیتال زیست بوم هــای مــتصل، پــس از تـجـمیع و ســاده ســازی از طــریق پــلتفرم باز، در اختیار مشتریان قرار می گیرد، کارمزد این خدمات غیر حضوری مالی، بین ذینفعان توزیع خواهد شد.

شـرکت هـای کوچک و مـتوسـط بـا خـرید اشـتراک و حـق امتیاز اسـتفاده از پـلتفرم باز، فـرایند هـای کسب و کاری خـود را تـولید، تست و اجرا می کنند و از طریق درگاههای وب و موبایل از پیش طراحی شده و با امنیت بالا خدمات را به مشتریان خود عرضه می کنند. بـرنـامـه نـویسان، تـوسـعه دهـندگـان فـرایند هـای کسب و کاری بـا ثـبت نـام در پـلتفرم باز، بـرای شـرکت هـای مـتقاضی، مـحصولت دیجیتال تولید خواهند کرد. شــرکت هــای ارائــه دهــنده ســرویس، مــانــند پــرداخــت یارهــا یا ســرویس هــای ارزش افــزوده، ســرویس هــای خــود را در پــلتفرم رجیستر خواهند کرد و درآمد حاصل از محل فراخوانی سرویس ها در اکو سیستم میان ذینفعان توزیع خواهند شد.

ارائـه کنندگـان خـدمـات دیجیتال، در پـلتفرم وب و مـوبـایل می تـوانـند خـدمـات خـود را بـرای هـمه مشـتریان اکو سیستم مـعرفی و بـه صـورت هـوشـمند بـر اسـاس سـوابـق تـراکنش هـا بـه مشـتریان یا سـازمـانـها مـعرفی کنند، درآمـد حـاصـل از این مـدل مـعرفی خـدمـات میان ذینفان توزیع خواهد شد.

بـرای سـرویس هـای ویژه، طـبقه بـندی شـده، مشـتریان این سـرویس هـا بـرای هـر تـراکنش کارمـزد معین یا طـبق جـدول مـشخص شده، پرداخت خواهند کرد. باشگاه مشتریان و خدمات کیف پول نیز به صورت عمومی در اختیار مشتریان اکو سیستم قرار خواهد گرفت .

فعالیت های کلیدی

  • توسعه شبکه شرکای تجاری
  • تولید، توزیع و تجمیع خدمات در یک سامانه و بازارگاه واحد و متصل
  • تسهیل ارتباط بین مشتریان، تولید کنندگان و توزیع کنندگان از طریق دعوت به استفاده از خدمات پلتفرم
  • دعوت از استارت آپ ها و شرکت ها نوپا برای توسعه سرویس فرایند های جدید در قالب اشخاص ثالث
  • پشتیبانی و تولید خدمات مالی نوآورانه
  • مدیریت ریسک
  • مدیریت احراز هویت
  • توسعه سرویس های بخش مشتری B2B وB2B2C

منابع کلیدی

  • واسط برنامه نویسی کاربردی
  • برند بانک
  • پلتفرم های هوشمند دیجیتال
  • شرکای تجاری

مزایا کلیدی

  • جریان های درآمدی جدید
  • محصولات و خدمات جدید
  • افزایش چابکی
  • افزایش بهره وری عملیاتی
  • کاهش زمان عرضه محصول و خدمات به بازار
  • بهبود تجربه مشتری
  • دسترسی به داده های مازاد مشتری
  • غنی سازی کانالهای توزیع مدرن

تحلیل مالی بانکداری باز

منبع اصلی درآمد فعلی بانکها عبارتند از:

1. درآمد (مستقیم) عملیاتی: مابه التفاوت نرخ سود دریافتی از پرداخت تسهیلات و یا سود پرداختی به سپرده گذاران است. این نوع درآمد ناشی از واسطه گری وجوه است.

2. درآمد (مستقیم) حاصل از کارمزد: درآمد از محل ارائه خدمات است که در بانکداری مرسوم است. اخذ کارمزد از راه های گوناگون با لحاظ کردن انواع ریسک میتواند مورد توجه قرار بگیرد. تعدادی از بانکها به سمت فعالیت در بازارهای تخصصی رفته اند و برخی دیگر از بانکها ضمن حفظ فعالیت های سنتی جذب منابع و تخصیص منابع، به سمت بازارهای جدید نیز رفته اند و با این دید ساختارهای ایجاد درآمد متنوع شده و توسعه می یابد.

3. درآمد (غیرمستقیم) عملیاتی، به طور نمونه حاصل از سرمایه گذاری در قالب سرمایه گذاری خطرپذیر و غیره.

شایان توجه است که در حوزه خدمات پرداخت بحث مربوط به کارمزدها وجود داشته و در خدمات اعتباری معمولا سود مطرح است. در حال حاضر در ساختار درآمدی بانکهای کشور نقش سود بسیار زیاد و نقش کارمزدهای بانکی بسیار اندک است.

با در نظر داشتن موارد بالا، به طور کلی درآمد در بانکداری باز، به طور مستقیم و غیر مستقیم، یا کارمزدی است که بانک در هر بخش مشتری کسب می کند یا جریان درآمدی به ازای فروش سرویس در هر بخش مشتری است و یا حتی می تواند بصورت ترکیبی از هر دو نوع درآمد باشد. بدیهی است که تمرکز بخش مشتری در اینجا غالبا اشخاص حقوقی B2B است. بعلاوه اگر بانک بخواهد از طریق درگاه رابطه برنامه نویسی کسب و کار (API) محصولات و خدمات اعتباری بفروشد، درآمد بهره ای را هم می توان در نظر داشت.

کانال بازاریابی

  • موبایل
  • وب

بخش بندی مشتریان

  • اشخاص حقوقی
  • شرکتهای فناوری مالی (فین تک)
  • شرکتهای ارائه دهنده فناوری های نظارتی
  • شرکتهای بیمه
  • شرکتهای لیزینگ
  • موسسه های اعتبار سنجی
  • موسسه های ارائه دهنده خدمات مالی
  • مشاوران مالی
  • کارگزاران و شرکتهای کارگزاری
  • صادرکنندگان کارتهای خاص منظوره (اعتباری)
  • سامانه های تامین مالی جمعی
  • سامانه های دولتی، حکومتی و شهرداری
  • شرکتهای تجمیع کننده خدمات

ارزش افزوده

  • افرایش تراکنش بانکی (تعداد و حجم)
  • برندسازی بانک
  • هوشمندسازی
  • افزایش بهره وری با استفاده از تحلیل داده
  • کاهش دارایی معوقه NPA
  • کاهش تقلب
  • ارائه محصولات تخصصی تر بر مبنای بازاریابی جاویژه
  • کنترل داده های مالی

شرکای کلیدی

  • بانکهای دیگر
  • اپراتورهای تلفن همراه
  • مراجع قانون گذاری و نظارتی و ارائه دهندگان اطلاعات حساب
  • طرفهای سومTPP و شرکتهای فناوری مالی (فین تک)
  • مشتریان تجاری و فردی

پیش بینی جریانهای درآمدی

  • الف: درآمد فروش یا اجاره حق سرویس (به ازای کاربر منحصر به فرد در هر ماه، متغیر بر روی رابط برنامه نویس کاربردی، با سقف و کف مشخص)
  • ب: درآمد کارمزدی (به ازای تعداد یا حجم تراکنش، متغیر با توجه به نوع سرویس، با سقف و کف مشخص)

پیش بینی هدف بازاریابی

الف: فروش یا اجاره حق سرویس

  • ۵۰ هزار کاربر منحصر بفرد در ماه در پایان سال اول
  • ۵۰۰ هزار کاربر منحصر بفرد در ماه در پایان سال دوم
  • ۱ میلیون کاربر منحصر بفرد در ماه در پایان سال سوم
  • ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار کاربر جدید در پایان سال چهارم
مجموع تعداد کاربر۳ میلیون و ۵۵۰ هزار کاربر منحصر به فرد

ب:کارمزد

  • ۱۰۰ هزار تراکنش در ماه در پایان سال اول
  • ۱ میلیون تراکنش در ماه در پایان سال دوم
  • ۵ میلیون تراکنش در ماه در پایان سال سوم
  • ۱۰ میلیون تراکنش در ماه در پایان سال چهارم

پیش بینی درآمدها

الف: فروش یا اجاره حق سرویس

  • تا ۱۰۰ هزار کاربر منحصر بفرد در ماه: ۷۰۰ میلیون ریال (ماهانه)
  • تا ۵۰۰ هزار کاربر منحصر بفرد در ماه: ۲,۴۵۰ میلیون ریال (ماهانه)
  • تا یک میلیون کاربر منحصر بفرد در ماه: ۳،۴۳۰ میلیون ریال (ماهانه)
  • بیش از یک میلیون کاربر منحصر بفرد در ماه: ۴،۵۵۰ میلیون ریال (ماهانه)

ب: کارمزد

  • تا ۲۵۰ هزار تراکنش در ماه: ۴۵% هزینه تراکنش
  • تا ۱ میلیون تراکنش در ماه: ۲۵% هزینه تراکنش
  • تا ۱۰ میلیون تراکنش در ماه: ۵% هزینه تراکنش
  • تا ۱۰۰ میلیون تراکنش در ماه: ۱% هزینه تراکنش

ساختار هزینه

شامل هزینه های ایجاد، توسعه، مدیریت و نگهداری، نیروی انسانی، آموزش، بازاریابی و بازارسازی، احراز هویت و اعتبارسنجی، امنیت، مدیریت ریسک، تطابق با الزامات قانونی، مجوزهای احتمالی

  • حدود متوسط ایجاد و توسعه پلتفرم ۱۰ هزار دلار (سال اول)
  • برآورد متوسط مدیریت، نگهداری و آموزش ۵ هزار دلار (سال دوم)
  • مجوز ۰ دلار (با توجه به قوانین حاضر و جاری در زمان این نوشته)
  • نرخ دلار ۲۵۷،۰۰۰ ريال (با توجه به نرخ بازار در زمان این نوشته)

برآورد نیروی انسانی (تیم عملیاتی و تیم ستادی)

  • تیم توسعه و پشتیبانی (تحلیل و برنامه نویسی، ابزار، مستندسازی) ۵ نفر
  • تیم پشتیبانی فنی ۴ نفر
  • تیم امنیت و زیرساخت ۲ نفر
  • مدیر محصول ۲ نفر
  • بازاریابی و بازارسازی و هوش عملباتی ۲ نفر
جمع پرسنل عملیاتی ۱۵ نفر
  • تیم روابط عمومی (گرافیست و برندینگ و طراحی ) ۲ نفر
  • مدیریت ۲ نفر
  • مشاورین ۲ نفر
  • امور اداری و مالی ۲ نفر
جمع پرسنل ستادی ۸ نفر

سایر هزینه ها

  • هزینه جذب مشتری حقوقی (یکبار) ۱۰ میلیون ریال
  • رشد پرسنل ۳۰٪ سالیانه
  • نرخ رشد هزینه ها ۳۵٪ سالیانه
  • هزینه های اداری (سربار) SG&A ۱۵٪ هزینه نیروی انسانی
  • هزینه بازاریابی و بازارسازی ۱۰ میلیارد ريال/ سال
  • هزینه فوت و فن ۱۰٪ سالیانه know-how


نویسنده: امیر عراقی
مشاور ارشد سابق شرکت دیلویت

© تمام حقوق محفوظ است.

هرگونه تکثیر، اسکن یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از مطالب این نوشتار، با ذکر منبع و نام نویسنده، آزاد است. در این نوشتار از منابع شرکتهای حرفه‌ای خدمات مشاره‌ای و ارائه دهنده فناوری، مانند دیلویت، مکینزی اند کامپنی، بک‌بیس،... بهره‌ برده شده است. این بهره‌برداری فقط شامل استفاده از اطلاعات و به‌روش‌های قابل دسترس برای عموم بوده است و هیچ یک از شرکت های عضو یا اشخاص، مشاورین و متخصصین حال حاضر این شرکت‌ها در تهیه و تدوین این نوشتار، مشاوره یا خدمات حرفه‌ای ارائه نداده‌اند. در این نوشتار ممکن است از اطلاعات عمومی و داده‌های منتشر شده‌ای که نیاز به ذکر منبع نداشته‌اند، استفاده شده باشد. استفاده از این داده‌ها و اطلاعاتی که از آنها مشتق شده، چه از منابع خارج و چه از منابع داخل از کشور، پیرو هرگونه حق چاپ موجود برآنهاست و باید به آن احترام گذاشته شود.

author: amir araghi

بانکداری بازتحول دیجیتالزیست بوم دیجیتالبانکداری دیجیتال
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید