پیشینه بازاریابی شبکه‌ای به حدود 75 سال پیش برمی‌گردد و یکی از مدلهای بازاریابی و تجارت است که از سال ۱۳۹۰ وارد ایران شد و حتی جنبه قانونی پیدا کرد، مدل فروش بازاریابی شبکه ای که شباهت هایی به مدل های شرکت های هرمی داشت مورد بحث و مناقشات فراوانی بود و عده ای نیز با هدف کسب درآمد فراوان به این کسب و کار وارد شدند اما بازاریابی شبکه ای چیست؟ چگونه کسب درآمد می کند و مسائل قانونی و شرعی پیرامون آن به چه صورت است؟ برای یافتن پاسخ سوالات بالا در این مقاله از آموزشیشو همراه ما باشید.
بازاریابی چندسطحی (Multi Level Marketing) یک استراتژی بازاریابی فروش مستقیم است که در آن شرکت محصولات و خدمات خود را بدون واسطه و تبلیغات گسترده، مستقیماً به دست مصرف کننده نهایی می‌رساند.که در آن بازاریاب علاوه بر پادادشی که بابت فروش مستقیم محصول دریافت می کند بابت فروش افرادی که توسط او استخدام شده اند نیز درآمد کسب می کند. افرادی که توسط بازاریاب استخدام شده اند “زیر مجموعه” او نامیده می شوند و شخص بازاریاب بابت فروشی که زیرمجموعه های او داشته اند نیز پاداش دریافت می کند. این زیرمجموعه ها می توانند تا چندسطح نیز ادامه داشته باشند.
مدیران موفق به خوبی می دانند که ارزش هر مشتری تنها به میزان خرید او از سازمان نیست بلکه هر مشتری و میزان رضایت او و نظری که در مورد محصول و سرویس در جامعه ارائه می دهد بسیار مهم است. هر مشتری در جامعه به صورت بالقوه می تواند یک بازاریاب برای محصول شما باشد، البته این امر در صورتی رخ خواهد داد که او از سرویس دریافت شده واقعا رضایت داشته باشد. بالعکس هر مشتری ناراضی می تواند باعث زده شدن چند مشتری احتمالی دیگر شود. اهمیت تبلیغات توسط مشتریان که از آن به عنوان بازاریابی دهانی یا تبلیغات شفاهی یاد می شود در ادامه بیان خواهد شد:
بازاریابی دهانی Word of Mouth Marketing در نقطه مقابل بازاریابی سنتی قرار دارد و اساس آن بر معرفی محصول توسط مشتریان راضی از محصول به دیگران است. مشتریان شما در صورتی که از کالایی که خریده اند و یا سرویسی که گرفته اند راضی باشند آن را به خانواده و دوستان نزدیک خود توصیه خواهند کرد. اگر شما تنها ۱۰ مشتری واقعا راضی داشته باشید و به آنها خدمتی داده باشید که باعث تعجب و رضایت آنها شده باشد به زودی با بیش از ۵۰ مشتری جدید رو به رو خواهید شد.
امروزه و با گسترش استفاده از شبکه های اجتماعی و اینترنت بهترین مکان و روش برای تبلیغ یک کالا، شبکه های اجتماعی هستند و بی شک بهترین تبلیغ کنندگان هر محصول مصرف کنندگان آن هستند. چرا که تحقیقات نشان می دهد اکثر مردم در صورتی شنیدن تایید یکی از دوستان و یا اعضای خانواده خود راجع به یک کالا را بشنوند آن را امتحان خواهند کرد. یکی دیگر از مزایای بازاریابی دهانی هزینه های کمتر آن نسبت به تبلیغات سنتی است. در این روش هزاران مشتری به صورت داوطلبانه و رایگان تبدیل به فروشندگان و بازاریاب های شما شده اند!! آنها از شما پولی دریافت نمی کنند بلکه تنها خواسته آنها اشتراک تجربیات و کسب رضایت طرف مقابل است.
در دنیا انجمنی وجود دارد به نام فدراسیون جهانی انجمن فروش مستقیم به آدرس اینترنتی www.wfdsa.org و 63 کشور بزرگ با اقتصادهای پیشرفته از جمله آمریکا، چین، فرانسه، انگلیس، کانادا، کره جنوبی، ژاپن و… عضو این فدراسیون هستند.
ماموریت WFDSA ایجاد درک و پشتیبانی از فروش مستقیم و نتورک مارکتینگ در سراسر جهان است. فدراسیون جهانی فروش مستقیم از شرکت ها و انجمن های فروش مستقیم پشتیبانی می‌کند و تدوین، حفظ و ارتقای بالاترین استانداردهای جهانی برای رفتار مسئولانه و اخلاقی، حمایت از مواضع و ارتباط صنعت با دولت‌ها و رسانه‌های تاثیرگذار اصلی از جمله کارکردهای آن است.
این انجمن به عنوان یک منبع معتبر جهانی داده‌های صنعت فروش مستقیم خدمت می‌کند. تسهیل تعامل و ارتباط بین مدیران شرکت‌های نتورک مارکتینگ با یکدیگر در مورد موضوعات مهم این صنعت از دیگر وظایف آن است.
در نتيجه بازاریابی شبکه ای (نتورک مارکتینگ) برای فروش محصولات كمپانی ها، روشی بسيار قدرتمند می باشد و از اين رو شركت های بسيار بزرگی در جهان به اين سبك فروش روی آورده اند (تويوتا، فيليپس، جنرال موتورز، نوكيا و غيره).
طبق آمار « انجمن فروش مستقيم » در سال ۲۰۱۰ : شغل بازاریابی شبکه ای (نتورک مارکتینگ) ۲% از جمعيت آمريكا، ۲% مردم استراليا، ۱% جمعيت بريتانيا، ۳ % جمعيت ژاپن و ۴% جمعيت كانادا را به خود مشغول كرده است.
طبق آمار كمپانی Amway ( قديمی ترين كمپانی بازاریابی شبکه ای (نتورک مارکتینگ) جهان) در سال ۲۰۱۴ در بيش از يكصد كشور دنيا به طور رسمی سازمان فروش دارد. حجم فروش شركت های بازاریابی شبکه ای (نتورک مارکتینگ) بين المللی در سال ۲۰۱۴ بيش از ۱۷۸ بيليون دلار (تقريباً معادل ۶۴۰ هزار ميليارد تومان) بوده است (اين در حالی است كه فروش صنعت سينما در اين سال ۸۰ بيليون دلار بوده!).
مجله Success (موفقیت)، نتورک مارکتینگ را یکی از قدرتمندترین روش‌های دسترسی به مشتریان دانسته و بازاریابی شبکه‌ای را در زمره پردرآمدترین مشاغل دنیا دسته‌بندی کرده است.
در این مدل از فروش، بازاریاب علاوه بر این که مستقیما محصول خود را با استفاده از نمونه کالاها به مشتری نهایی می فروشد باید دیگر مشتریان را تشویق کند تا به مجموعه فروشندگان شرکت بپیوندند. اساس کار بازاریابی شبکه ای فروش محصول توسط مشتریان راضی از محصول است. بنیاد بازاریابی شبکه ای بر رضایت مشتری از محصول و تبلیغ دهانی و شفاهی محصول توسط مشتریان است. از همین رو محصولاتی که در بازاریابی شبکه ای به فروش می رسند باید کیفیت بالایی داشته باشند.
در شرکت های بازاریابی شبکه ای( چند سطحی) هر بازاریاب اگر به دنبال درآمد بالا هست باید فروشندگان دیگری را تحت عنوان زیرمجموعه به شبکه خود اضافه کند. در حالت نظری هر بازاریاب اگر دو نفر را به عنوان زیرمجموعه اضافه کند و هر کدام از زیر مجموعه های او نیز دو نفر را اضافه کنند او ۴ نفر زیرشاخه رده دوم دارد. حالا اگر همین روند ادامه یابد او ۸ نفر زیرشاخه رده سوم و ۱۶ نفر زیرشاخه رده چهارم دارد. اگر زیرشاخه ها کماکان به عضوگیری ادامه دهند این مجموعه به صورت تصاعدی رشد می کند و اعضای زیادی به این مجموعه اضافه می شوند.
1. بازاریابی شبکه‌ای ≠ شرکت‌های هرمی
بسیاری از افراد به خاطر ساختار هرمی شکل شبکه‌های نتورک مارکتینگ، آن را با شرکت‌های هرمی اشتباه می‌گیرند اما نحوه عملکرد شرکت‌هایی که برای فروش محصولات و خدماتشان از استراتژی بازاریابی شبکه‌ای استفاده می‌کنند، کاملاً متفاوت از شرکت‌های هرمی است. شرکت‌های هرمی قانونی و مشروع نیستند و محصولات و خدمات نمی‌فروشند.
2. بازاریابی شبکه ای شما را یک شبه پولدار نمی‌کند
در بازاریابی شبکه‌ای شما متناسب با تلاشی که می‌کنید، انرژی و زمانی که می‌گذارید، درآمد کسب می‌کنید. در نتیجه به خاطر این که زودتر از فرد دیگری به شبکه پیوسته‌اید، درآمد بیشتری نخواهید داشت.
3. بازاریابی شبکه ای یک روش ساده برای کسب درآمد است
در بازاریابی شبکه‌ای برای رسیدن به موفقیت باید پشتکار به خرج دهید. تکنیک‌های فروش و شبکه‌سازی را به خوبی بشناسید و بکوشید تا به یک برند تبدیل شوید. بر روی خودتان و مهارت‌هایتان سرمایه‌گذاری کنید. علاوه بر خودتان باید برای آموزش و انگیزه دادن به افراد زیردستتان هم زمان و انرژی صرف کنید.
مدرسه توسعه فردی و کسب و کار علی مس‌چی دوره‌ای با عنوان کوچینگ فروش و برندسازی شخصی برگزار کرده که می‌تواند برای کسانی که قصد فعالیت در عرصه بازاریابی شبکه ای را دارند، بسیار مفید باشد.
در این دوره شما با مراحل ساخت برند، متمایز ظاهر شدن و جدیدترین تکنیک‌های فروش و بازاریابی آشنا می‌شوید تا با تکیه بر این مهارت‌ها بتوانید سریع‌تر در مسیر رسیدن به موفقیت در بازاریابی شبکه‌ای گام بردارید.
4. با وارد کردن چند نفر به شبکه، موفقیتم قطعی خواهد بود
برخی افراد به اشتباه فکر می‌کنند فقط باید افراد جدیدی را وارد شبکه بازاریابی‌شان کنند و پس از آن هیچ مسئولیتی در قبال فروشندگان زیردست خود ندارند. برای موفق شدن در بازاریابی شبکه‌ای باید به فروشندگان زیردست خود آموزش دهید، آنها را حمایت کنید و با انگیزه دادن به آنها کمک کنید تا آمار فروش آنها و خود را افزایش دهند. هر چه باشد بخش زیادی از موفقیت شما در گروی موفق عمل کردن آنها است.
5. بازاریابی شبکه ای به هیچ هزینه یا سرمایه‌ای نیاز ندارد
هزینه‌ها و سرمایه اولیه در نتورک مارکتینگ زیاد نیست. چون نیازی به دفترکار و استخدام کردن کارمند ندارید. اما باید برای تبلیغ محصولات و خدماتتان، برندسازی شخصی، آموزش دیدن، شرکت در سمینار و … هزینه پرداخت کنید.
6. کافی است برای مدت کوتاهی فعالیت کنم و بعد درآمدم همیشگی خواهد بود، حتی اگر هیچ کاری نکنم
افراد بسیاری را می‌توان مثال زد که پس از ساختن یک شبکه قدرتمند در بازاریابی شبکه‌ای توانسته‌اند به یک درآمد انفعالی دست یابند. اما همین افراد هم برای اداره و مدیریت شبکه خود باید زمان مشخصی را صرف کنند.
این باور اشتباه که در بازاریابی شبکه‌ای می‌توان خیلی سریع و بدون زحمت درآمدهای کلان صرف کرد، عملکرد شما را تحت الشعاع قرار می‌دهد و مانع از پیشرفت شما می‌شود.
7. مزد زحمات من نصیب بالادستی ها می‌شود
یکی از بزرگ ترین تفاوت های بازاریابی شبکه‌ای در این است که هر کس به اندازه زحمت و تلاش خودش درآمد کسب می‌کند و صرفاً تقدم در ورود به بازاریابی شبکه‌ای برای هیچ کس امتیاز محسوب نمی شود. به علاوه مبلغی که به عنوان کمیسیون فروش محصولات در اختیار فروشندگان قرار می‌گیرد، توسط شرکت تأمین می شود و از درآمد یا کمیسیون شما کسر نخواهد شد.
از سوی دیگر افراد بالادست شما باید زیردستان خود را حمایت کرده، آموزش دهند و برای موفقیت آنها زمان و انرژی صرف کنند. لذا سیستم بازاریابی شبکه‌ای به صورت کاملاً عادلانه به افراد به ازای تلاش‌هایشان پاداش می‌دهد.
8. من یک فروشنده یا صاحب کسب و کار حرفه ای هستم و برای موفق شدن در بازاریابی شبکه ای به آموزش یا حمایت دیگران نیازی ندارم
اصول بازاریابی شبکه‌ای متفاوت از روش‌های سنتی تجارت و فروش است. بنابراین اولین گام شما باید آموختن این اصول باشد. افرادی که در شبکه شما جایگاه بالاتری دارند، بیشتر از شما در این زمینه فعالیت کرده‌اند و می‌توانند تجربه، دانش و تخصص خود را در اختیار شما قرار دهند تا راه رسیدن به موفقیت برایتان هموار گردد.
9. بازاریابی شبکه ای نیازمند صرف وقت و انرژی بسیار است و باید تمام وقت کار کنم
بسیاری از افراد در ابتدای ورود به بازاریابی شبکه‌ای این کار را به صورت پاره وقت انجام می‌دهند و به آن به چشم یک شغل دوم نگاه می‌کنند. اما برخی از آنها پس از مدتی به چنان موفقیت و درآمدی می‌رسند که کار تمام وقت خود را رها می‌کنند تا تمام زمان و انرژی‌شان را صرف بازاریابی شبکه‌ای کنند.
این تصمیم به خود شما بستگی دارد، اما حتی اگر بخواهید این کار را به صورت پاره وقت انجام دهید باید حداقل روزی 2 ساعت برای آن وقت در نظر بگیرید. این زمان را می‌بایست صرف فروش محصولات و خدمات، شبکه‌سازی آموزش دیدن یا آموزش دادن شود. منابع آموزشی بسیاری هستند که می‌توانند شما را در این زمینه راهنمایی کنند. با آموزش تکنیک های فروش در بازاریابی شبکه ای به نسبت موفقیتی که کسب می‌کنید زمان بیشتری خواهید گذاشت.
بازاریابی شبکه‌ای مزایای بسیاری دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
با حداقل سرمایه ممکن می‌توان وارد بازاریابی شبکه‌ای شد.
ریسک این کار بسیار اندک است.
برای موفق شدن در بازاریابی شبکه‌ای نیازی نیست فرد متخصص و با تجربه‌ای باشید.
می‌توانید به صورت پاره وقت به فعالیت‌هایتان در بازاریابی شبکه‌ای برسید و یک منبع درآمد جانبی داشته باشید.
امکان کسب درآمد انفعالی وجود دارد. به عبارت دیگر می‌توانید به نقطه‌ای برسید که با حداقل انرژی و زمانی که می‌گذارید، یک درآمد ثابت و همیشگی داشته باشید.
پتانسیل رسیدن به درآمد در بازاریابی شبکه‌ای نامحدود است.
نتورک مارکتینگ می‌تواند به رشد و توسعه فردی و حرفه‌ای شما کمک قابل توجهی کند. چرا که برای رسیدن به موفقیت در بازاریابی شبکه‌ای باید نقاط قوت و قابل بهبود خود را بشناسید، توانمندی‌هایتان را ارتقا دهید، برای خود هدف داشته باشید و در راستای رسیدن به آن گام بردارید. باید یک فروشنده و راهبر حرفه‌ای باشید. روی خودتان، مهارت‌ها و توانمندی‌هایتان سرمایه‌گذاری کنید.
می‌توانید به دیگران کمک کنید تا درآمدشان را افزایش داده و به یک شرایط ایده‌آل دست یابند.
با افراد زیادی آشنا می‌شوید و می‌توانید دایره ارتباطات خود را گسترش دهید.
آزادی، آرامش و امنیت مالی خواهید داشت، چرا که بازاریابی شبکه ای به شما فرصت می‌دهد تا کاری را انجام دهید که از آن لذت می‌برید، برای انجام دادن کارهای موردعلاقه و سرگرمی‌هایتان زمان بیشتری خواهید داشت. برای عزیزانتان بیشتر وقت داشته باشید و به آرامش ذهنی برسید.
بازاریابی شبکه ای یک استراتژی فروش بسیار قدرتمند و یکی از پردرآمدترین مشاغل دنیا است. بسیاری از افراد نتورک مارکتینگ را با سیستم‌های هرمی اشتباه می‌گیرند و گمان می‌کنند راهی برای سریع و آسان پولدار شدن است.در حالی که بازاریابی شبکه ای یک روش کاملاً مشروع و قانونی برای فروش محصولات و خدمات است که هر فرد با توجه به میزان تلاش و زمانی که صرف می‌کند، می‌تواند درآمد خود را افزایش دهد. تکنیک های فروش در بازاریابی شبکه ای به شما کمک می‌کنند تا بر روی آموزش خودتان و افراد زیردستتان سرمایه‌گذاری کنید، برند شخصی خودتان را بسازید و راه شما را برای رسیدن به موفقیت هموار می‌کنند.
آموزش بیشتر در کانال آپارات : www.aparat.com/amozeshisho
نویسنده و گردآورنده : محمد باغدار
