وقتی یه وب‌سایت دارین، راه‌های زیادی وجود داره که روی اون ترافیک بیارین. از تبلیغات کلیکی گرفته تا ارسال پیامک و خیلی روش‌های دیگه که هر کدوم هزینههای خاص خودشون رو دارن. اما یه روش کم‌هزینه هم هست که ممکنه نادیده گرفته بشه، چون دیرتر به نتیجه می‌رسه و این روش بهینه‌سازی سایت برای موتورهای جست‌وجوس(SEO).
اوایل امسال بود که تصمیم گرفتیم یک مقدار هزینههای تبلیغاتی‌مون رو کم کنیم و در عوض تمرکز کنیم روی SEO و نهایتاً آریو بعد حدود 6 ماه تونست به «رتبه 1» صفحه نتایج گوگل(SERP) برسه. بنابراین تصمیم گرفتم این پست رو بنویسم و توضیح بدم چه کارهایی انجام دادیم تا به جایگاه فعلی رسیدیم.
گام اول: پیدا کردن کلمات کلیدی
وقتی تصمیم می‌گیرین روی سئوی سایت‌تون کار کنین، اولین گام پیدا کردن کلمات کلیدی‌ایه که قصد دارین تو اون‌ها به صفحه اول نتایج گوگل برسین. چون محتوایی که باید تولید بشه و بره روی سایت، به طور مستقیم تحت تاثیر این کلماته. حالا این‌جا دو تا سناریو به وجود می‌یاد:
- حالت اول مربوط به موقعیه که شما می‌دونین دقیقاً چی می‌خواین. به عنوان مثال ما می‌دونستیم «آریو» یه فروشگاه دیجیتال برای خرید و دانلود بازی‌های کامپیوتری برای ویندوزه و بنابراین مطمئن بودیم کلمه کلیدی اصلی ما «دانلود بازی کامپیوتر» قراره باشه.
- حالت دوم برای وقتیه که شناخت کافی از سایت و هدف‌تون ندارین یا می‌خواین تمام کلمات کلیدی رو هدف قرار بدین. تو این حالت بهترین روش A.Method آقای عادل طالبی است! این روش با یه جلسه طوفان فکری می‌شه و بعد کلمات کلیدی مرتبط رو از گوگل استخراج می‌کنه و به اون‌ها وزن می‌ده تا نهایت به لیستی از کلمات کلیدی مهم برای تولید محتوا برسه. ما از این روش هم استفاده کردیم! چون با توجه به دیربازده بودن استراتژی سئو هم‌زمان هدف قرار دادن چند کلمه کلیدی منطقی‌تره. و خب این روش بهمون کمک کرد تا کلمات کلیدی «دانلود بازی بتل رویال»، «دانلود بازی قدیمی» و «دانلود بازی کم حجم» رو هم جزو کارامون بذاریم. (اطلاعات تکمیلی این روش رو می‌تونین تو کانال کار و کسب آقای طالبی پیدا کنین)
برای پیدا کردن کلمات کلیدی مرتبط هم از چند روش استفاده کردیم:
1. از خود پیشنهادهای گوگل استفاده کردیم. به این شکل که وقتی شما یه کلمه یا عبارت رو توی گوگل می‌نویسین خودش یه سری پیشنهاد بهتون می‌ده، که نزدیک‌ترین کلمات کلیدی جست‌وجو شده به کلمه کلیدی شماست.
2. از ابزارهای پیدا کردن کلمات کلیدی برای سئو استفاده کردیم. که برای این کار از آقای مجید عابد (مدیر مسئول انجمن سئو) اکانت اشتراکی تهیه کردیم تا بتونیم به ابزارهایی مثل Moz، Kwfinder و الکسا دسترسی پیدا کنیم و از طریق اون‌ها آنالیز دقیق‌تری روی کلمات کلیدی داشته باشیم. این آنالیز شامل مواردی مثل میزان رقابت و میزان جست‌وجوی ماهیانه کلمات کلیدی بود. و اینکه مثلاً الکسا Content Gap رو به شما نشون می‌ده. یعنی اول تشخیص می‌ده شما و رقیب‌هاتون چه سایت‌هایی هستین و بعد نشون می‌ده اضافه کردن چه کلمات کلیدی باعث می‌شه شما بتونین از رقیبت‌تون جلو بیفتین.
3. از کلمات کلیدی‌ای که سرچ کنسول بهمون نشون می‌داد کمک گرفتیم. ما تا قبل این هیچ وقت استراتژی اصلی‌مون سئو نبود، اما با این حال سرچ کنسول (وب‌مستر) گوگل روی سایت‌مون فعال بود و نشون می‌داد تا همین الانش هم کاربرها با جست‌وجوی چه کلمات کلیدی‌ای به سایت ما رسیدن. و خب بدیهیه که این کلمات کلیدی رو هم جزو لیست‌مون قرار دادیم.
حالا که کلمات کلیدی مورد نظرمون رو بعد حدود 1 هفته آنالیز پیدا کرده بودیم نوبت تولید محتوا و البته بازنویسی یه سری از محتواهای قدیمی سایت‌مون بود. اما تولید محتوا، بدون فراهم کردن زیرساخت فنی مورد نیاز برای دیده شدن توسط گوگل یعنی هدر دادن وقت. بنابراین تو قسمت‌های بعدی ابتدا در مورد اقدامات فنی‌مون توضیح می‌دم و بعد وارد فاز تولید محتوا می‌شم، اما شما در نظر بگیرین این دو گام تقریبا هم‌زمان شروع شدن.
گام دوم: فراهم کردن زیرساخت فنی مورد نیاز
حالا وقت اون رسیده بود که یه فکری به حال وضعیت زیرساخت فنی سایت‌مون برای سئو کنیم. البته از قبل یه اقداماتی تو این زمینه انجام داده بودیم، ولی با توجه به اینکه سئو استراتژی اصلی‌مون شده بود. نیاز به تغییرات اساسی داشتیم که در ادامه قدم به قدم توضیح می‌دم در موردش.
پیدا کردن لندینگ برای ترافیک حاصل از موتورهای جست‌وجو
اولین سوال این بود که می‌خوایم ترافیکی که از موتورهای جستجو (بخوانید گوگل!) راهی سایت‌مون می‌شه رو به کجا هدایت کنیم؟ مهم‌ترین صفحات سایت ما به ترتیب صفحه اصلی، صفحه فروشگاه و صفحات بازی‌ها بودن که خب غالبا جواب این سوال تو اکثر پروژه‌ها صفحه اصلی سایته. اما ما تو این زمینه یه مشکل بزرگ داشتیم. اونم اینکه صفحه اصلی سایت ما به شدت وابسته به طراحی عکس محور خودش بود و از اون جایی که سئو تا حد بسیار زیادی وابسته به محتوای متنی هست، عملاً وقت گذاشتن رو صفحه اصلی‌مون هیچ دستاوردی برامون نمی‌تونست داشته باشه. (داخل پرانتز این رو هم بگم که امکان طراحی مجدد صفحه اصلی سایت رو نداشتیم، چون ویترین و هویت کارمون بود!)
گزینه بعدی‌مون این بود که ترافیک سایت رو ببریم به سمت صفحات بازی‌ها، اما اینم گزینه مناسبی نبود. چون اون وقت باید تعداد بسیار زیادی صفحه(به تعداد بازی‌هایی که داشتیم!) رو تو سئو می‌رسوندیم به صفحه اول گوگل که با توجه به شرایطی که توش بودیم، نشدنی بود.
بنابراین گزینه‌ای نمی‌موند جز صفحه فروشگاه، که اون هم متاسفانه شرایطی مشابه با صفحه اصلی سایت داشت. اما برای این صفحه محدودیت نداشتیم و می‌تونستیم شکل و شمایل‌ش رو عوض کنیم. بنابراین طراحی اون رو از نظر ظاهری(UI) و تجربه کاربری(UX) کلا عوض کردیم و از حالت نمایش Grid به لیست بردیم. و فیلترهایی رو به اون اضافه کردیم تا کاربر بتونه راحت‌تر بازی‌ای که می‌خواد رو پیدا کنه. که پروسه طراحی، پیاد‌ه‌سازی، تست و انتشار کامل این صفحه حدود 3 هفته زمان برد.
درست کردن آدرس صفحات(URLها)
ساختار آدرس صفحات سایت برای گوگل خیلی مهمه، که خب تو سایت‌های انگلیسی زبان کارشون تو این زمینه راحت‌تره. چون معمولاً عنوان انگلیسی صفحه تو خود آدرس(URL) موجوده و گوگل هم می‌تونه اون رو بخونه. ولی تو سایت‌های فارسی باید یه پله به آدرس بیشتر اضافه کنیم و عنوانی که می‌خوایم رو توش بنویسیم تا برای گوگل قابل فهم باشه.
تو قسمت قبل گفتیم که ما صفحه فروشگاه رو دوباره طراحی کردیم تا لندینگ ترافیک‌مون از موتورهای جست‌وجو باشه. و خب URL این صفحه تا قبلش این‌طوری بود:
https://ariogames.ir/games
و مشخصاً این کمکی به ما تو سئو نمی‌کرد. چرا؟ چون خیلی مهمه کلمه کلیدی اصلی شما تو آدرس اون صفحه‌تون باشه. بنابراین آدرس صفحه رو این‌طوری تغییر دادیم:
https://ariogames.ir/games/مرجع-دانلود-بازی/
و حالا کلمه کلیدی اصلی ما تو آدرس‌مون هم بود و کار این بخش هم تموم شد.
به‌روزرسانی کردن نقشه سایت
اینکه فقط آدرس صفحات‌تون رو عوض کنین کافی نیست. شما باید نقشه سایت‌تون(SiteMap) رو هم به‌روزرسانی کنین تا این تغییر رو به گوگل اعلام کنین. البته می‌تونین صبر کنین خودش به مرور متوجه بشه، که زیاد منطقی نیست. بنابراین نقشه سایت رو هم دوباره درست کردیم و از طریق سرچ کنسول آپلودش کردیم تا تغییرات‌مون رو به گوگل اعلام کنیم.
به این نکته مهم اشاره کنم که وقتی آدرس صفحه فروشگاه رو عوض کردیم، آدرس قبلی کماکان قابل دسترس بود و برای اینکه گوگل این صفحات رو Duplicate تشخیص نده و فکر کنه داریم کپی می‌کنیم و کلا حذف‌مون کنه. آدرس قبلی رو با Permament Redirect -301 به صفحه جدید انتقال دادیم.
و البته رو آدرس قبلی از Canonical هم استفاده کردیم. که یه تگ HTML هست که می‌یاد به بات گوگل می‌گه این صفحه، اصلی‌ش رو یه URL دیگه‌س و بنابراین گوگل صفحه شما رو Duplicate تشخیص نمی‌ده دیگه.
سر و سامون دادن به مِتا دیتاها
همیشه تمرکز ما روی اینه که صفحات سایت‌مون برای کاربرها معنا و مفهوم داشته باشه، ولی وقتی استراتژی شما می‌شه سئو، باید صفحات سایت رو برای بات گوگل هم معنا دار کنین! بات گوگل در واقع همون روباتیه که می‌یاد صفحات سایت شما رو می‌خونه و بعد تصمیم می‌گیره ایندکس‌شون کنه. منظور از ایندکس هم اینه که صفحه شما رو ببره و تو نتیاج جست‌وجو نشون بده. و خب مشخصه که معنادار کردن یه صفحه برای یه روبات، سخت‌تر از کاربرهاس!
برای اینکه صفحه‌ها رو برای روبات گوگل معنادار کنیم، باید یه سر و سامونی به وضعیت ساختار HTML صفحات و Meta Data ها می‌دادیم. که خوش‌بختانه تو مورد اول مشکلی نداشتیم و می‌موند متا دیتاها. که این دومی همون بخشی از محتوای صفحه‌س که برای بات گوگل مهمه، مثل عنوان صفحه، توضیح مختصر اون و موارد مشابه دیگه.
بنابراین اول سراغ صفحه فروشگاه رفتیم و یه بخشی رو به ابتدای اون اضافه کردیم که توش بتونیم در مورد این صفحه بنویسیم و توضیح بدیم. بعد هم تایتل و متا دسکریپشن(همون قسمتی از صفحه که تو نتایج گوگل زیر اسم سایت می‌یاد) رو اصلاح کردیم. و خب مشخصه که عنوان صفحه باید با کلمه کلیدی اصلی شما یکی باشه. بنابراین عنوان این صفحه رو گذاشتیم «دانلود بازی کامپیوتر» و تو متا دسکریپشن هم با مانور روی همین کلمه کلیدی یکم بیشتر در موردش توضیح دادیم.
استفاده از کدهای اسکیما(Schema)
کدهای اسکیما هم یه سری تگ HTML هستن که به صفحات سایت شما معنی بیش‌تری می‌دن و تو صفحه نتایج گوگل هم لود می‌شن. مثلاً وقتی «دانلود بازی مینی‌پابجی» رو تو گوگل سرچ کنین، به شما نشون می‌ده که تعداد نظرات و میانگین امتیاز این بازی تو آریو چقدره. و این‌کار با استفاده از کدهای اسکیما انجام می‌شه. که این هم بخشی از کار ما بود!
به این نکته اشاره کنم که کدهای اسکیمای زیادی وجود داره، که این مثالی که گفتم فقط یکی از اون‌هاست. اما اگه به دنبال سئو هستین خیلی مهمه که این کدها رو بشناسین و ازشون استفاده کنین، تا روبات گوگل راحت‌تر محتوای صفحه‌ی شما رو بفهمه.
برطرف کردن مشکلات سرچ کنسول
آریو Single Page Application (به اختصار SPA)عه و بر پایه‌ی AngularJS نوشته شده. ما برای جابجا شدن بین صفحات از JS استفاده می‌کردیم و این برای روبات گوگل قابل دیدن و تشخیص دادن نبود. بنابراین باید از یه برنامه کاربردی برای رندر کردن صفحات استفاده می‌کردیم و صفحه‌ی رندر شده رو به روبات گوگل نشون می‌دادیم. این برنامه کاربردی روی یه سرور اجرا می‌شد و کارش این بود که بیاد محتوای صفحه رو بخونه، اون رو تو قالب HTML بذاره و به روبات گوگل نشون بده. که خب تا این‌جا همه‌چیز خب و ردیفه!
اما مشکل از جایی شروع می‌شد که این برنامه هرزگاهی دچار مشکل می‌شد(مثلاً Ram سرورش پُر می‌شد) و بنابراین وقتی بات گوگل می‌خواست صفحات سایت ما رو بخونه عملاً با یه صفحه‌ی خالی روبرو می‌شد و خطای 5xx می‌فرستاد. و این یعنی خارج شدن صفحاتی که با این خطا روبرو شده بودن از ایندکس گوگل.
این مشکل حتی تا همین اواخر و حدود یک ماه-یک ماه و نیم قبل هم وجود داشت و دفعه آخر باعث شد حدود 900 صفحه(که تقریباً می‌شد تمام صفحات مهم سایت ما) از ایندکس گوگل خارج بشن و ترافیک‌مون از گوگل به سمت هیچ میل کنه!
بنابراین باید یه فکر اساسی براش می‌کردیم، همین شد که نشستیم با اعضای تیم فکر کردیم و به این نتیجه رسیدیم که بیایم یه روبات روی سرور این اپلیکیشن بنویسیم که هر وقت دید داره Ramش پر می‌شه بهمون خبر بده و ما زودتر از گوگل مشکل رو بفهمیم و درستش کنیم. چون سرچ کنسول معمولاً یه تاخیری داره و آپدیتش لحظه‌ای نیست، بنابراین تا بیاد به شما مشکلات رو گزارش بده و شما از گزینه Start Validationاستفاده کنین تا اون بره دوباره صفحه رو چک کنه، یه 2-3 هفته‌ای زمان می‌بره و این برای سایتی که استراتژی‌ش سئوس، یعنی مرگ مغزی!
گام سوم: تولید محتوا
حالا نوبت این رسیده که در مورد تولید محتوامون توضیح بدم. اول اینکه شما در نظر بگیرین سایت ما از یه صفحه اصلی، یه صفحه فروشگاه و تعداد زیادی صفحه برای بازی‌ها تشکیل شده و هر بار که بازی جدیدی به سایت اضافه می‌کردیم یه صفحه اضافه می‌شد که باید براش محتوا تهیه می‌شد. و حالا تو دو مرحله فاز تولید محتوا رو توضیح می‌دم:
- مرحله اول مربوط به اصلاح محتواهای قبلی بر اساس کلمات کلیدی‌ای بود که بهش رسیده بودیم. بنابراین به صورت تیمی دل به کار دادیم و محتواهای قبلی، که حجم‌شون واقعاً زیاد هم بود رو طی یک ماه بر اساس کلمات کلیدی‌‌مون بازنویسی کردیم.
- مرحله دوم مربوط به انتشار بازی‌های جدید بود. و برای هر بازی باید محتوای متنی به عنوان توضیحات نوشته می‌شد و یه سری عکس و تریلر هم ازش جمع می‌شد. بنابراین اول یه اساس‌نامه سئو برای خودمون درست کردیم که توش نوشتیم هدف ما چیه و چی می‌خوایم، تا هر کسی که قراره بازی به سایت‌مون اضافه کنه محتوا رو بر اساس اون بنویسه. و این چرخه هنوز هم ادامه داره تو سایت‌مون!
گام چهارم: لینک‌سازی!
یکی از کارهایی که تو بحث سئو خیلی مهمه، لینک‌سازی هست. که هم به صورت داخلی انجام می‌شه و هم به صورت خارجی.
- تو حالت اول شما تو صفحات داخلی سایت خودتون کاربر رو تو یه چرخه قرار می‌دین تا زمان بیش‌تری رو صرف کنه. مثلاً انتهای صفحه یک به صفحه‌ی دو لینک می‌دین. یا آخر صفحه مطالب مرتبط رو بهش نشون می‌دین. این کار تو آریو با استفاده از نشون دادن بازی‌های مشابه به کاربر انجام شد. تا وقتی سراغ یه بازی خاص می‌ره، بازی‌های مشابه با اون رو هم ببینه.
- مورد دوم مربوط به لینک گرفتن از بیرون سایت خودتونه! اعم از سوشال مدیا و وب‌سایت‌های دیگه. که برای ما تو شش ماه اخیر محدود به سوشال مدیامون(شامل اینستاگرام، توییتر و تلگرام) بود که چون نتیجه خوبی هم ازش نگرفتیم، از یه زمانی به بعد متوقفش کردیم، چون زمان لازم برای اون رو نداشتیم. اما در صورتی که شما زمان دارین هرگز از اون غافل نشین، چون لینک‌های سوشال برای گوگل خیلی مهمه!
گام پنجم: رصد کردن آمار، آنالیز و بهبود
حالا که همه‌ی این کارها رو انجام دادیم وقت‌ش بود که بشینیم و از طریق آنالتیکس و سرچ کنسول ترافیک سایت‌مون رو رصد کنیم. و به مرور با آنالیز کردن اون، بتونیم روند تولید محتوا رو بهبود بدیم، مشکلات احتمالی رو برطرف کنیم و البته تغییرات جدیدی رو سایت‌مون اعمال کنیم تا بتونه بهتر بشه.
این نمودار میزان ایمپرشن و کلیک‌های ما تو گوگل رو طی 6 ماه اخیر نشون می‌ده. ما از میانگین ایمپرشن 1500 و 170 کلیک در روز شروع کردیم و الان به میانگین ایمپرشن 8500 و 1300 کلیک در روز رسیدیم.
داخل پرانتز بگم ایمپرشن یعنی تعداد دفعاتی که نتیجه‌ای از سایت تو صفحه نتایج گوگل نشون داده شده و تعداد کلیک یعنی تعداد افرادی که روی نتیجه‌ای از سایت شما کلیک کردن و وارد سایت‌تون شدن.
نکته: قسمت‌هایی از این نمودار با افت مقطعی شدید روبروس، که مربوط به همون بازه‌های زمانی‌ای هست که دچار مشکل فنی می‌شدیم و تو قسمت قبل در موردش توضیح دادم.
نکته دوم: با این موضوع توجه کنین که تا موقعی که تو صفحه‌ای غیر از صفحه 1 هستین، احتمالاً ترافیک خیلی زیادی راهی سایت شما نمی‌شه. وقتی هم وارد صفحه 1 می‌شین، مرحله به مرحله با بهتر شدن رتبه‌تون تو این صفحه ترافیک زیاد می‌شه ولی به صورت تصادعی. یعنی ممکنه از رتبه 5 تا 1 تو صفحه اصلی یهو ترافیک شما 3 یا 4 برابر بشه.
اگر شما هم قصد دارین تو زمینه سئو کار کنین، باید «صبر» زیادی داشته باشین. چون کارهایی که انجام می‌دین ماه‌ها بعد نتیجه‌ی خودش رو نشون می‌ده. برای ما حدود 6 ماه طول کشید تا تو یکی از سخت‌ترین کلمات کلیدی به رتبه 1 گوگل برسیم. و بسته به رقابتی که رو کلمات کلیدی مد نظر شما هست و سایت‌های رقیبی که دارین، این زمان می‌تونه زیاد و کم بشه.
آریو اولین بار در تاریخ 27 مهر موفق شد به رتبه 1 در صفحه نتایج کلمه کلیدی «دانلود بازی کامپیوتر» برسه و عکس زیر وضعیت فعلی آریو رو به تاریخ 5 آبان 98 تو جست‌وجوی کلمه کلیدی «دانلود بازی کامپیوتر» تو گوگل نشون می‌ده. و با توجه به اینکه مکان ثابت تو سئو وجود نداره و هر لحظه امکان جابه‌جایی وجود داره، بدیهیه که در زمان‌های بعد از انتشار این پست ممکنه تغییری در نتایج به وجود اومده باشه. و اشاره به این نکته ضروریه که نتایج بر حسب نوع دستگاه(موبایل، کامپیوتر و ...) و IPمحل اتصال کاربر می‌تونه متفاوت باشه.
امیدوارم تجربه ما بتونه برای بقیه دوستانی که قصد فعالیت در زمینه سئو رو دارن هم مفید باشه، و مهم‌ترین توصیه من این هست که بر اساس اصول و قوانین گوگل پیش برین. به این علت که گوگل دائما در حال به‌روزرسانی و تغییر الگوریتم‌های خودش هست و استفاده از روش‌های میان‌بر شاید در کوتاه مدت مفید باشه، اما ریسک بالایی داره و ممکنه شما رو با مشکل روبرو کنه.
