آسیب های زانو شامل ضربه به یک یا چند بافت تشکیل دهنده مفصل زانو میباشد: رباطها، تاندونها، غضروفها، استخوانها و ماهیچهها. این نوع صدمات ممکن است به دلیل افتادن، چرخش شدید زانو یا ضربه شدید ناشی از تصادف وسیله نقلیه موتوری یا نیروی دیگری رخ دهد. آسیبهای شایع زانو شامل شکستگی، دررفتگی، پارگی و رگ به رگ شدن زانو است. بسیاری از آسیبها با استراحت، یخ، بیحرکتی و فیزیوتراپی زانو درمان می شوند.
آسیب های زانو ممکن است به دلیل افتادن، چرخش شدید زانو یا ضربه شدید ناشی از تصادف وسیله نقلیه موتوری یا نیروی دیگری رخ دهد. بسیاری از مشکلات زانو در نتیجه روند پیر شدن و ساییدگی و فشار دائمی روی مفصل زانو (مانند آرتریت) ایجاد میشوند.
زانو بزرگترین مفصل بدن است و به راحتی آسیب میبیند. زانو دارای ۴ نوع بافت اصلی است: استخوان، رباط، غضروف و تاندون. هر یک از این نوع بافتهای مهم میتواند آسیب ببیند. عملکرد اصلی مفصل زانو خم شدن، صاف کردن و تحمل وزن بدن است. زانو چیزی بیش از یک مفصل لولایی ساده است و میتواند بپیچد و بچرخد.
زانو مفصل آسیبپذیری است و فشار زیادی را که ناشی از فعالیتهای روزمره مانند بلند کردن و زانو زدن و فعالیتهای شدید مانند دویدن است، تحمل میکند. مفصل زانو از قسمتهای زیر تشکیل می شود:
هر انتهای استخوان با لایهای از غضروف پوشانده شده است که به استخوانها کمک میکند به راحتی روی هم بلغزند و از زانو محافظت میکند.
چهار رباط در زانو وجود دارد که مانند طناب عمل میکنند و استخوانها را در کنار هم نگه میدارند و در ثابت ماندنشان موثرند. تاندونها ماهیچههایی را که از مفصل زانو حمایت میکنند به استخوانهای قسمت بالایی و پایینی ساق پا متصل میکنند. دو گروه ماهیچهای در زانو نقش دارند: عضلههای چهارسر ران (جلوی رانها) که پاها را صاف میکنند و عضلههای همسترینگ (پشت رانها) که زانو را خم میکنند.
تاندونها تارهای سختی هستند که ماهیچهها را به استخوانها متصل میکنند. رباطها استخوان را به استخوان متصل میکنند. بعضی از رباطها از مفاصل محافظت میکنند، در حالیکه سایر رباطها حرکت ساق پا را به جلو و عقب استخوان محدود میکنند.
انواع آسیب های زانو عبارتند از:
رگ به رگ شدن یا کشیدگی رباط یا عضله زانو اغلب در اثر ضربه به زانو یا چرخش ناگهانی زانو ایجاد میشود. علائم معمولا شامل درد، تورم و مشکل در حرکت است.
پارگی مینیسک زانو یک آسیب بسیار شایع زانو به خصوص در بین ورزشکاران است. حرکات چرخشی ناگهانی مانند چرخش برای گرفتن توپ میتواند غضروف را پاره کند. افراد مبتلا به آرتریت در زانوها نیز بیشتر مستعد پارگی مینیسک هستند.
ضربه به زانو ممکن است منیسکها را پاره کند (بالشتکهای بافت همبند که مانند ضربه گیر عمل میکنند و ثبات را نیز بیشتر میکنند). پارگی غضروف ممکن است با رگ به رگ شدن رخ دهد. ممکن است بهطور ناگهانی در حین فعالیتهای ورزشی پاره شوند و یا به دلیل افزایش سن به آرامی پاره شوند. امکان دارد برای ترمیم پارگی به جراحی نیاز باشد.
تاندونیت زانو ناشی از تحریک یا التهاب تاندون در زانو است که میتواند باعث درد قابل توجهی شود. یک نوع رایج تاندونیت زانو، تاندونیت کشکک زانو نامیده میشود که زمانی اتفاق میافتد که تاندونی که کاسه زانو (کشکک) شما را به ساق پا متصل میکند، آسیب میبیند.
تاندونیت معمولا در اثر حرکات مکرر زانو ایجاد میشود که فشار زیادی به تاندون وارد میکند، مانند ورزش کردن یا انجام کار فیزیکی که میتواند دردناک باشد. معمولا در آرنج، زانو، شانه، لگن، تاندون آشیل و قاعده شست اتفاق میافتد.
آرتروز زانو یک بیماری مفصلی است که باعث تخریب غضروف مفصل زانو میشود. این بیماری معمولا به دلیل فشار زیاد بر روی مفصل، وزن زیاد، صدمات ورزشی یا پیری ایجاد میشود. علائم شامل درد، آسیب مفصل، محدودیت حرکت و تورم مفصل است.
برای درمان آرتروز زانو، ممکن است از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، فیزیوتراپی، کاهش وزن و درمانهای جراحی استفاده شود. هدف اصلی درمان آرتروز زانو، کاهش درد و بهبود حرکت مفصل است.
پارگی تاندون شامل پارگی جزئی یا کامل تاندون است. پارگی ممکن است در اثر آسیب یا افزایش فشار روی تاندون که در حین ورزش یا زمین خوردن رخ میدهد، ایجاد شود. اگر تاندون ضعیف باشد خطر بیشتر است. تاندونهای ضعیف ممکن است ناشی از التهاب تاندون، استفاده از استروئیدها، سن بالاتر و بیماریهای مزمن مانند آرتریت (آرتروز) باشد.
ممکن است هر یک از استخوانهای داخل یا اطراف زانو دچار شکستگی شود. شایعترین شکستگی استخوان در مفصل کشکک یا کاسه زانو است. ضربههای شدید مانند سقوط یا تصادف باعث شکستگیهای زانو میشوند. افراد مبتلا به پوکی استخوان ممکن است با اشتباه قدم گذاشتن یا زمین خوردن دچار شکستگی شوند.
علائم آسیبدیدگی زانو با توجه به نوع آسیب متفاوت است. برخی از علائم آسیبهای زانو عبارتند از:
برای تشخیص آسیبهای زانو علاوه بر تاریخچه پزشکی کامل بیمار و معاینات فیزیکی، برخی آزمایشات میتواند شامل:
در تصویربرداری با اشعه ایکس از پرتوهای الکترومغناطیسی نامرئی برای ایجاد تصاویری از بافتهای داخلی، استخوانها و اندامها بر روی فیلم استفاده میکنند.
MRI از امواج رادیویی و یک آهنربای قدرتمند برای ایجاد تصاویر سه بعدی از داخل زانو استفاده میکند. این آزمایش مخصوصا در آشکار کردن آسیبهای بافت نرم مانند رباطها، تاندونها، غضروف و ماهیچهها کاربرد دارد.
اسکنرهای سی تی در سطح بالاتر اشعه ایکس هستند که از زوایای مختلف با ایجاد تصاویر مقطعی از داخل بدن شما عمل میکنند. سی تی اسکن به تشخیص مشکلات استخوانی و شکستگیهای ظریف کمک میکند. نوع خاصی از سی تی اسکن میتواند نقرس را حتی زمانی که مفصل ملتهب نیست به دقت شناسایی کند.
آرتروسکوپی یک لوله کوچک است که در بدن قرار میدهند و شامل سیستمی از لنزها و یک دوربین فیلمبرداری کوچک و یک چراغ برای مشاهده است. دوربین به یک سیستم مانیتورینگ متصل است که به جراح اجازه میدهد تا جراحی را در حین انجام آن مشاهده کند. آرتروسکوپ معمولا با ابزارهای دیگری که از طریق برش وارد میشوند استفاده میشود.
سونوگرافی از تصاویر صوتی برای تشخیص آسیب های زانو استفاده میکند. این روش به پزشک اجازه میدهد تا با تصاویر صوتی زانو، ساختارهای داخلی را بررسی کند.
اسکن استخوان یک روش تخصصی رادیولوژی است که برای شناسایی نواحی تغییرات فیزیکی و شیمیایی در استخوان انجام میشود. همچنین ممکن است از اسکن استخوان برای پیگیری پیشرفت درمان برخی شرایط استفاده شود.
این نوع اسکن استخوان نوعی روش رادیولوژی هستهای است که مقدار کمی از یک ماده رادیواکتیو در طول این روش برای کمک به بررسی استخوانها استفاده میشود. ماده رادیواکتیو که رادیونوکلئید یا ردیاب نامیده میشود، در بافت استخوانی در نقاطی که تغییرات فیزیکی و شیمیایی غیرطبیعی دارند جمع میشود.
رادیونوکلئید نوعی اشعه به نام تابش گاما ساطع میکند. تشعشعات گاما توسط یک اسکنر شناسایی میشود که اطلاعات را در تصویری از استخوانها پردازش میکند. مناطقی که رادیونوکلئید در آن جمع میشود، “نقاط داغ” نامیده میشود و ممکن است وجود شرایطی مانند آرتریت، تومورهای بدخیم (سرطانی) استخوان، سرطان متاستاتیک استخوان (سرطانی که از محل دیگری گسترش یافته است)، عفونتها، ترومای استخوانی که در اشعه ایکس معمولی دیده نمیشود و سایر شرایط استخوانی را نشان دهد.