توانبخشی سکته مغزی به فرد کمک میکند تا حد ممکن استقلال و کیفیت زندگی را بازیابی کند. توانبخشی میتواند به فرد از لحاظ جسمی، عاطفی، اجتماعی و مهارتی کمک کند تا سلامت، عملکرد و تندرستی بهینه را بازیابی کند.
توانبخشی سکته مغزی بخش مهمی از بهبودی پس از سکته مغزی است. توانبخشی سکته مغزی برنامهای از درمانهای مختلف است که به فرد کمک میکند تا مهارتهای از دست رفته پس از سکته را دوباره یاد بگیرد. با توجه به بخشهایی از مغز که تحت تاثیر سکته مغزی قرار گرفتهاند، توانبخشی میتواند به حرکت، گفتار، قدرت و مهارتهای زندگی روزانه و همچنین در بازیابی استقلال و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
طیف وسیعی از عوارض ناشی از سکته مغزی وجود دارد و اینکه هر فرد پس از آن چقدر خوب میشود، با توجه به آسیب و توانایی و شرایط فرد متفاوت است. محققان دریافتهاند افرادی که در برنامه توانبخشی متمرکز سکته مغزی شرکت میکنند بهتر از اکثر افرادی که توانبخشی سکته مغزی ندارند، عملکرد بهتری دارند. بنابراین توانبخشی سکته مغزی برای همه افراد مبتلا به سکته توصیه میشود.
برنامه درمانی توانبخشی برای رفع نیازهای خاص هر فرد طراحی میشود. بنابراین هر برنامه متفاوت است. برخی از اجزای درمان عمومی برای برنامههای توانبخشی سکته مغزی عبارتند از:
چشم انداز افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند، به دلیل پیشرفت در درمان و توانبخشی سکته، امیدوارتر از همیشه است. توانبخشی سکته مغزی زمانی بهترین نتیجه را دارد که بیمار، خانواده و کارکنان توانبخشی با هم به عنوان یک تیم کار کنند. اعضای خانواده باید در مورد تغییرات جسمی و روحی ناشی از سکته مغزی و چگونگی کمک به عملکرد مجدد بیمار بیاموزند. ۵ نوع اصلی ناتوانی وجود دارد که سکته مغزی میتواند ایجاد کند:
توانبخشی سکته مغزی میتواند به شما کمک کند تا از اثرات سکته مغزی خلاص شوید، مهارتها را دوباره یاد بگیرید و راههای جدیدی برای انجام کارها ایجاد کنید. نوع و میزان اهداف توانبخشی به متغیرهای زیادی بستگی دارد، از جمله:
روشهای زیادی برای کمک به بهبودی افراد در سکته مغزی وجود دارد. اما به طور کلی، توانبخشی حول اقدامات متمرکز و تکراری متمرکز است. تمرین کردن یک چیز به طور مکرر. فعالیتهای بدنی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فعالیتهای بدنی به کمک فناوری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فعالیتهای شناختی و عاطفی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان اختلالات شناختی: روان شناسان به رفع نگرانیهای سلامت روانی و عاطفی کمک میکنند.
هر چه زودتر توانبخشی سکته مغزی را شروع کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که تواناییها و مهارتهای از دست رفته را بازیابی کنید. معمولا در زمانی که در بیمارستان بستری هستید، توانبخشی سکته مغزی ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از سکته مغزی شروع میشود.
توانبخشی سکته مغزی به زمان نیاز دارد. بهبودی پس از سکته مغزی میتواند یک تجربه طولانی و خسته کننده باشد. طبیعی است که در طول مسیر با مشکلاتی روبرو شوید. مدت زمان نیاز به توانبخشی سکته مغزی به شدت سکته و عوارض مرتبط با آن بستگی دارد. برخی از بازماندگان سکته به سرعت بهبود مییابند. اما بیشتر آنها به نوعی توانبخشی طولانی مدت سکته مغزی نیاز دارند. این ممکن است ماهها یا سالها پس از سکته مغزی آنها ادامه داشته باشد. برنامه توانبخشی سکته مغزی در طول نقاهت با یادگیری مجدد مهارتها و تغییر نیازها تغییر میکند. با تمرین مداوم، میتوانید در طول زمان به پیشرفت خود ادامه دهید.
تیم توانبخشی سکته مغزی حول محور بیمار و خانواده میچرخد. این تیم به تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت درمان برای بهبودی کمک میکند و از بسیاری از متخصصان ماهر تشکیل شده است، از جمله:
فیزیوتراپی رباتیک یکی از روشهای نوین و موثر در توانبخشی بیماران سکته مغزی است که بهطور چشمگیری به بهبود عملکرد حرکتی این بیماران کمک میکند. یکی از دستگاههای مورد استفاده در این زمینه آمادئو (AMADEO) است که بهطور ویژه برای فیزیوتراپی دست طراحی شده است. این سیستم رباتیک با ارائه تمرینات دقیق و قابل تنظیم به بازآموزی عضلات و بهبود توانایی کنترل حرکات دست کمک میکند. با استفاده از آمادئو، بیماران میتوانند تمرینات تکراری و مداوم انجام دهند که در بازگشت عملکرد دست پس از سکته مغزی بسیار موثر است.
در کنار آن، تجهیزات دیگو (Diego) برای فیزیوتراپی رباتیک شانه طراحی شدهاند که تمرینات متنوع و هدفمند برای تقویت و بهبود حرکات شانه و اندام فوقانی ارائه میدهند. این دستگاه با پشتیبانی از حرکات چندبعدی و امکان کنترل میزان فشار و مقاومت، به بیماران سکته مغزی کمک میکند تا دامنه حرکتی شانه خود را افزایش دهند و قدرت و هماهنگی عضلانی خود را بهبود بخشند. استفاده از دیگو در توانبخشی شانه به بیماران کمک میکند تا بهطور دقیق و ایمن، حرکات ضروری برای انجام فعالیتهای روزانه را بازآموزی کنند.
بهبود سکته مغزی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پیشبینی بهبودی دشوار است. به طور کلی، توانبخشی موفقیت آمیز سکته مغزی به موارد زیر بستگی دارد:
میزان بهبودی عموما در هفتهها و ماههای اولیه پس از سکته مغزی بیشتر است. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد عملکرد حتی ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از سکته مغزی بهبود مییابد.
اگر سکته کردهاید، در معرض خطر سکته دیگری هستید. به همین دلیل درمان علل سکته مغزی مهم است. برخی علل که باید درمان شوند شامل:
پزشک ممکن است برای شما دارو تجویز کند یا به شما بگوید رژیم غذایی خود را تغییر دهید، ورزش کنید یا سایر عادات سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید. جراحی نیز ممکن است در برخی موارد مفید باشد.