در این مقاله به بررسی سندروم تونل کارپال یا سیتیاس و راههای درمان آن از طریق جراحی و بدون جراحی میپردازیم. همچنین علت ایجاد و عوامل تشدید کننده سندرم تونل کارپال را بررسی میکنیم.
سندروم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome) یا به اختصار CTS یکی از شایعترین انواع نوروپاتی، به دام افتادن عصب میباشد که در اثر فشردگی و یا گیر افتادن عصب میانی در داخل تونل کارپال ایجاد میشود.
تونل کارپ نوعی ساختار استخوانی فیبری است که از استخوانهای مچ و لیگامان یا رباطهای عرضی ساخته شده است. این ساختار همانند نامی که دارد، مانند تونلی است که اجزایی از درون آن عبور میکند و از ساعد وارد دست میشود.
این سندروم به سندروم تایپیستها نیز معروف است، زیرا در این افراد شیوع زیادی دارد. عصب میانی که در ناحیه مچ دست قرار دارد، از زیر بافت همبند مچ دست لیگامان عرضی مچ یا فلکسور رتینا کولوم و از روی استخوانهای مچ عبور میکنند.
اگر به هر دلیلی این فضا دچار تنگی شود، به این عصب فشار وارد شده و اختلالات حسی و حرکتی در انگشتان دست بروز میکند که به این بیماری سندروم کارپال تونل گفته میشود.
شیوع این بیماری در افراد زیر نسبت به دیگران بیشتر است، یا به عبارتی این افراد بیشتر در معرض این بیماری قرار خواهند گرفت:
از شایعترین دلایل و علت ایجاد سندروم تونل کارپال میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
سندرم تونل کارپال میتواند در اثر کشیدگی مکرر تشدید و بدتر شود، که علائم آن در نتیجه موارد زیر ایجاد میشود:
ایجاد این سندروم در اثر فشار به عصب میانی (median nerve) در کانال مچ دست است. علائم سندروم تونل کارپال عبارت است از:
دقت داشته باشید که انجام کارهای روزانه مانند رانندگی، نگه داشتن فنجان و تایپ کردن هم در تشدید این بیماری بیاثر نیست.
دردهای ناشی از این سندروم در سه شدت متفاوت ایجاد میشود:
در سی تی اس خفیف این حالت علائم گاهی ظاهر و گاهی هم احساس نمیشوند. همچنین حس لامسه هم رو به کاهش میرود.
در cts متوسط علائم اکثرا حضور دارند و عضلات شست ضعیف می شوند.
در سندرم تونل کارپال شدید علائم همیشه حضور دارند، حس لامسه کاهش یافته و عضلات شست به نظر لاغرتر شدهاند.
برای پیش گیری از سندروم تونل کارپال میتوان به نکات زیر اشاره کرد:
عواملی که باعث مستعد شدن سندروم تونل کارپال یا سی تی اس (cts) خواهند شد عبارت است از:
در نهایت اگر به این دلایل آسیب ایجاد شده باشد، فقط عصب میانی را درگیر نمیکند و اختلال ممکن است در اعصاب دیگر هم به وجود آید.
برای تشخیص سندروم تونل کارپال، پزشک با ارزیابی فیزیکی به بررسی جزئی مچ دست، آرنج، شانه و گردن شما میپردازد و هر علت دیگری از فشردگی عصب را تحلیل و بررسی میکند.
هر گونه التهاب، دفورمیتی یا بد شکلی، سرعت انتقال پیام عصبی در عصب دست توسط پزشک مورد ارزیابی قرار میگیرد.
برای از بین بردن این سندروم میتوانیم از درمان غیر جراحی که غیر تهاجمی است و یا درمان تهاجمی که با جراحی صورت میگیرد، استفاده کنیم. برای تمامی بیماران به جز بیمارانی که سندروم تونل کارپ در اثر ضربه ایجاد شده است، ابتدا از درمان غیر تهاجمی استفاده میکنند.
درمان های غیر تهاجمی که برای سندرم تونل کارپ در نظر گرفته شده است شامل موارد زیر میباشد:
اگر این مشکل درمان نشود، ابتدا علائم سندروم تونل کارپال ظاهر میشوند و از بین می روند. اما امکان دارد علائم ثابت باشند اما بیماری رو به افزایش رود.
درد ممکن است به بازو تا شانه گسترش یابد. در صورت عدم درمان، سندروم تونل کارپال میتواند موجب تحلیل عضلات انگشت دست آتروفی شود.
درمانهای مکمل نیز میتوانند در بهبودی سریع این سندروم موثر باشند. برخی از این روشها عبارتند از:
مادامی که از روشهای غیر تهاجمی استفاده کرده و نتیجهای حاصل نشد، میتوان از درمانهای تهاجمی بهره گرفت.
دو روش جراحی برای از بین بردن سندرم تونل کارپال وجود دارد:
بعد از جراحی، مچ دست را برای مدت کوتاهی بیحرکت میکنند که این بیحرکتی معمولا طولانیتر از ۲ هفته نیست.
این بیحرکتی اگر بیشتر از ۲ هفته ادامه یابد، عوارضی مثل ایجاد سفتی و جلوگیری از حرکت تاندونها و عصب، عفونت جای عمل، کاهش قدرت مچ دست (که بسیار هم شایع بوده و ۱۰ درصد تا ۳۰ در صد بیماران را درگیر میکند)، را افرایش میدهد.
همچنین مراقبتهایی که پس از عمل باید توسط بیمار صورت گیرد، شامل موارد زیر است: