در این مقاله به چگونگی انجام عمل تعویض مفصل لگن و همچنین فواید و عوارض آن می‌پردازیم. جراحی تعویض مفصل لگن در سالمندان و جوانان انجام می‌شود و علت اصلی انجام آن کاهش درد است. فیزیوتراپی و سایر مراقبت‌های بعد از آن بسیار ضروری است.
قبل از این که درباره انجام عمل تعویض مفصل لگن (Hip joint replacement) صحبت کنیم، ابتدا به معرفی اجزاء یا بخش‌های مصنوعی مفصل لگن می‌پردازیم.
در جراحی تعویض مفصل لگن، همه و یا قسمتی از مفصل لگن که آسیب دیده را خارج می‌کنند و مفصل‌‌های مصنوعی که همان پروتزها هستند، جایگزین مفصل تخریب شده، خواهند شد. به این قسمت های مصنوعی ایمپلنت نیز گفته می‌شود، زیرا در بدن بیمار جای داده می‌شوند.
عمل تعویض مفصل لگن را به دو روش می‌توان انجام داد، که عبارتند از:
تنها تفاوت میان روش باز یا سنتی و شیوه غیر تهاجمی، سایز برش جراحی است.
جراحی با دو روش بیهوشی انجام می‌شود، که شامل موارد زیر است:
جراحی تعویض مفصل لگن به این صورت است که بعد از انجام بیهوشی، پزشک برشی را جهت باز شدن مفصل لگن از قسمت پشت ایجاد می‌کند. سپس قسمت بالایی لگن را جدا کرده و از بدن خارج می‌کند.
همچنین حفره لگن را پاک‌سازی کرده و غضروف‌های باقی‌مانده یا استخوان‌های آسیب دیده که مبتلا به آرتروز هستند را نیز خارج می‌کنند. حفره جدید (مصنوعی) را وارد بدن کرده و ساقه فلزی را به استخوان بدن وصل می‌کند.
برای این مفصل جدید یک گوی با سایز مناسب انتخاب کرده و قرار می‌دهند. کلیه بخش‌ها را محکم کرده و به وسیله چسب می‌چسباند. زرد پی و ماهیچه‌های اطراف مفصل لگن را نیز ترمیم می‌کنند.
عمل تعویض مفصل لگن حدود ۱ الی ۳ ساعت به طول می‌انجامد.
علت تعویض مفصل لگن و انجام عمل جراحی عبارتند از:
برای درمان این بیماری‌ها و مشکلات که در بالا ذکر شد، فرد ملزم به انجام جراحی تعویض مفصل لگن خواهد شد، زیرا ایجاد اختلال در زندگی روزمره و تحمل درد دائمی بسیار برای بیمار سخت و عذاب آور است.
در نتیجه می‌توان علت اصلی عمل تعویض مفصل لگن را کاهش درد ناشی از آرتروز که مانع انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود، دانست.
بیشتر افرادی که این جراحی را انجام می‌دهند، همانند جراحی تعویض مفصل زانو، بالای ۶۰ سال سن دارند. اما تعداد افراد جوان که به این عمل احتیاج دارند نیز کم نمی‌باشد.
افراد جوان به علت انجام فعالیت‌های بیشتر، پروتزهای به کار رفته در مفاصل لگن آنها بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرد و باعث فرسودگی زودتر آن می‌شود. اگر این اتفاق بی‌افتد فرد نیازمند تعویض مجدد مفصل لگن است.
نتایجی که از این عمل حاصل می‌شود عبارتند از:
• کاهش درد
• بهبود عملکرد لگن
• بهبود حرکت
• بهبود کیفیت زندگی
برخی از افراد بعد از انجام عمل ممکن است عوارضی مانند موارد زیر را تجربه کنند:
عفونت که اغلب سطحی است و در اطراف پروتز به وجود می‌آید. این عفونت‌ها اگر خفیف باشند با آنتی بیوتیک درمان می‌شوند اما اگر عمقی باشند، امکان این که مجدد جراحی صورت گیرد و پروتز تعویض شود، هست.
این لخته های خون بعد از انجام عمل بسیار شایع است، اما در صورت جدا شدن و راه یافتن به ریه‌ها، سلامت فرد را تهدید می‌کند.
گاهی ممکن است بعد از انجام عمل احساس کنیم یک پا بلندتر و دیگری کوتاهتر است. بیماران با استفاده از کفی‌های بلند کننده قد، احساس راحتی بیشتری می‌کنند. همچنین جراح ارتوپد تمام تلاش خود را خواهد کرد تا این نابرابری ایجاد نشود.
هنگامی رخ می‌دهد که سر گوی مانند مفصل از حفره آن بیرون بیاید. خطر دررفتگی در چند ماه بعد از جراحی و هنگامی که بافت‌ها در حال بهبودی است، بیشتر است.
این اتفاق شایع نیست، می‌توان با جا اندازی بسته، بدون نیاز به جراحی دیگر، آن را به محل خود بازگرداند.
ممکن است در طول سال‌ها پروتز مفصل لگن ساییده یا شل شود که ناشی از فعالیت‌های روزانه یا از نازک شدن بیولوژیکی استخوان که به آن استئولیز می‌گویند.
از عوارض دیگر می‌توان آسیب‌های عصبی، آسیب‌های عروق خونی، خون‌ریزی و سفتی را نام برد. بعد از جراحی در تعداد کمی از بیماران مقداری درد همچنان وجود دارد.
فیزیوتراپی و حرکات ورزشی لازم بعد از عمل تعویض مفص لگن شامل موارد زیر است:
در مدت بهبودی بعد از جراحی، فیزیوتراپی لگن بسیار ضروری است و به کمک یک فیزیوتراپ بیماران می‌توانند روی دامنه حرکتی مفصل ران کار کنند.
