کامپرشن‌تراپی با وارد کردن فشار به صورت مداوم یا متناوب به اندام‌های انتهایی بدن به افزایش گردش خون در ساق پا، مچ پا و پا کمک می‌کند. این روش درمانی، یک روش موثر برای بهبود درد و تورم ناشی از شرایط مرتبط با گردش خون ضعیف، مانند نارسایی مزمن وریدی و وریدهای واریسی است. در این مقاله به بررسی انواع روش‌های کامپرشن تراپی می‌پردازیم و پس از آن کاربرهای آن در فیزیوتراپی را شرح خواهم داد.
کامپرشن تراپی یا همان درمان با فشار کنترل‌شده، روشی است که به وسیله آن جریان خون در پاها افزایش می‌یابد. این تکنیک نه تنها به بهبود جریان خون به سمت قلب کمک می‌کند، بلکه باعث حمایت از رگ‌ها و کاهش تورم در اندام‌های تحتانی می‌شود. استفاده از دستگاه کامپرشن می‌تواند تاثیر مثبتی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد و به عنوان یک روش درمانی موثر برای بسیاری از شرایط پزشکی به کار گرفته شود.
این روش درمانی به ویژه برای افرادی که به مشکلاتی نظیر واریس، نارسایی وریدی یا لنف ادم مبتلا هستند، مفید است. علاوه بر این، کامپرشن تراپی می‌تواند از ایجاد لخته‌های خونی در بیماران پس از جراحی پیشگیری کند. استفاده مداوم و صحیح از این تکنیک می‌تواند بهبود قابل توجهی در سلامت کلی بیمار ایجاد کرده و از پیشرفت مشکلات عروقی جلوگیری کند.
انواع مختلفی از کامپرشن درمانی وجود دارد و بسته به شرایط بیمار می‌توان از هرکدام از آن‌ها استفاده کرد. انواع کامپرشن تراپی شامل موارد زیر است:
این نوع از کامپرشن تراپی بیشتر در ورزشکاران استفاده می‌شود. به صورتی که کیسه کامپرشن روی قسمت‌های خاصی از بدن کشیده می‌شود و از طریق پمپ فشار به صورت متناوب اعمال می‌شود.
این روش شامل یک درمان دوباره با استفاده از یک دستگاه کامپرشن پنوماتیک است. درمان متوالی به معنای ایجاد فشار در هر ناحیه به ترتیب از پا به سمت لگن و سپس آزاد کردن فشار همه نواحی به طور همزمان است.
جوراب‌های کامپرشن اساسی‌ترین درمان‌های کامپرشن تراپی هستند. با پوشیدن این جوراب‌ها جریان خون با انقباض رگ‌های خونی تحریک می‌شود و از تجمع خون جلوگیری می‌کند و به حرکت مایعات بدن کمک می‌کند. استفاده از این جوراب‌ها رایج‌ترین نوع کامپرشن تراپی هستند زیرا ارزان و آسان هستند.
نوار کامپرشن یک نوع متداول کامپرشن تراپی است و اغلب بلافاصله پس از آسیب‌دیدگی، برای کاهش تورم در ناحیه آسیب دیده استفاده می‌شود. این روش از کامپرشن تراپی به صورت غیرفعال است، بنابراین به اندازه اشکال فعال‌تر مانند کامپرشن تراپی پنوماتیک موثر نیستند.
در چند سال گذشته، کامپرشن تراپی به عنوان یک روش درمانی قدرتمند شناخته شده است. کامپرشن تراپی با فشارهای متناوبی که به پاها وارد می‌کند گردش خون را در آن منطقه بهبود می‌بخشد. این بدان معنی است که این روش درمانی می‌تواند با فشرده‌سازی، تورم ناشی از لنف را در بافت نرم کاهش داده و از احتقان جلوگیری کند. از این رو، فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند از کامپرشن تراپی برای کاهش تورم و کمک به روند توانبخشی استفاده کنند.
علاوه بر این، کامپرشن تراپی باعث تسریع روند ترمیم بافت‌ها می‌شود و از ایجاد لخته‌های خونی در افرادی که تحرک محدودی دارند، جلوگیری می‌کند. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که کامپرشن تراپی نه تنها در درمان بیماران پس از جراحی و آسیب‌دیدگی‌ها مؤثر باشد، بلکه به عنوان یک راهکار پیشگیرانه نیز مورد استفاده قرار گیرد.
از روش کامپرشن تراپی معمولا برای درمان بیماری‌ها و مشکلاتی استفاده می‌شود که ناشی از ضعیف بودن گردش خون است. این موارد عبارتند از:
نارسایی مزمن وریدی (Chronic venous insufficiency) یک بیماری شایع است که بر روی رگ‌های پا تاثیر می‌گذارد. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که دیواره‌های سیاهرگ‌ها ضعیف هستند و دریچه‌های داخل رگ‌ها آنطور که باید کار نمی‌کنند. درنتیجه، جریان خون از پاها به قلب مختل می‌شود و خون در پاها جمع می‌شود.
نارسایی مزمن وریدی می‌تواند نتیجه ترومبوز وریدی عمقی (DVT) باشد. همچنین ممکن است با افزایش سن و نشستن یا ایستادن طولانی مدت رخ دهد. کامپرشن تراپی می‌تواند نارسایی مزمن وریدی را با فشردن عضلات پا کاهش دهد. این روش به فشار خون در برابر جاذبه به سمت قلب کمک می‌کند.
رگ‌های واریسی به دلیل نارسایی مزمن وریدی ایجاد می‌شوند. وریدهای واریسی مانند طناب‌های برآمده و پیچ در پیچ زیر پوست به نظر می‌رسند. کامپرشن درمانی می‌تواند به تسکین تورم و درد مرتبط با واریس کمک کند.
ترومبوز وریدی عمقی (Deep vein thrombosis یا DVT) یک لخته خون است که در یک سیاهرگ عمیق در بدن، اغلب در پا ایجاد می‌شود. از آنجا که این لخته جریان خون را مسدود می‌کند، خون و تورم می‌تواند در پشت آن ایجاد شود.
روش کامپرشن درمانی به افرادی که در معرض خطر ترومبوز وریدی عمقی هستند، توصیه کنند. اگر قبلا DVT داشته‌اید و از داروهای رقیق‌کننده خون (ضد انعقادها) استفاده می‌کنید، منطقی است که درمان فشرده‌سازی را نیز در نظر بگیرید. با این حال، قبل از شروع درمان با پزشک خود صحبت کنید و ببینید که آیا برای شما مناسب است یا خیر.
تورم زمانی اتفاق می‌افتد که مایع در بافت‌ها به دام می‌افتد. مایعات به دلیل گرانش تمایل دارند در پاهای جمع شوند، اما بدن ما قادر است به طرق مختلف از تجمع آن‌ها جلوگیری کند. با این حال، شرایطی وجود دارد که این اتفاق ممکن است رخ ندهد. در پاها و مچ پا تورم می‌تواند نتیجه موارد زیر باشد:
روش کامپرشن تراپی با اعمال فشار، به حرکت مایع و جلوگیری از تجمع آن کمک می‌کند.
زخم‌ها ممکن است در هر جایی از بدن ایجاد شوند، اما اغلب بر روی پاها و مچ پا ایجاد می‌شوند. افراد مبتلا به دیابت، وریدهای واریسی و گردش خون ضعیف در معرض خطر بیشتری برای ایجاد زخم در ساق پا و پا هستند. روش کامپرشن می‌تواند احمال بهبود زخم پا را افزایش دهد.
افت فشار خون ارتواستاتیک (Orthostatic hypotension) عبارت است از کاهش سریع فشار خون که در هنگام ایستادن رخ می‌دهد. فشار خون پایین می‌تواند باعث سرگیجه یا سبکی سر شود. افت فشار خون ارتواستاتیک به دلیل بازگشت خون ضعیف به قلب از پاهای هنگام ایستادن است. کامپرشن درمانی می‌تواند با فشار دادن خون از پاها به سمت قلب به درمان این بیماری کمک کند.
کامپرشن تراپی برای افرادی که دچار اختلال در عملکرد لنفاوی پس از جراحی‌های برداشتن تومورها می‌شوند، افراد مبتلا به فلبیت، بعد از جراحی‌های مربوط به ورید، بیماری‌های وریدی مزمن مثل سنگینی پاها، واریس، ادم، زخم پا که بیشتر در دوران بارداری و سفرهای طولانی اتفاق می‌افتد توصیه می‌شود.
افراد مبتلا به نارسایی شریانی، بیماران دیابتی، افراد مبتلا به نارسایی قلبی، افراد مبتلا به بیماری‌های پوستی یا دارای ترشحات یا عفونتهای پوستی مانند اگزما، همه افراد درهنگام شب در رختخواب نباید از کامپرشن تراپی استفاده کنند.
همچنین اگر به یکی از مواد استفاده شده در جوراب‌های کامپرشن حساسیت دارید، نباید آن را بپوشید. اگر در حین پوشیدن جوراب‌های فشاری دچار یک واکنش آلرژیک غیرمنتظره شدید، لطفا با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر مشکلاتی که افراد در درمان کامپرشن تراپی تجربه می‌کنند، شدید و خطرناک نیستند. مواردی مانند تحریک پوست، ناراحتی یا درد جزئی، عفونتهای باکتریایی یا قارچی و یا تورم قسمت تحتانی پا و انگشت پا (جایی که فشار معمولا کمتر است) ممکن است در بعضی افراد دیده شود.
عوارض جانبی شدید مانند آسیب‌های عصبی، آسیب به بافت نرم و ترومبوآمبولی سطحی به ندرت ممکن است رخ دهد.
تعداد جلسات کامپرشن تراپی اغلب به وضعیت یا علائمی مربوط می‌شود که شما و پزشکتان سعی در درمان آن دارید. در این مورد، پزشک یا فیزیوتراپیست شما احتمالا برنامه‌ای به شما می‌دهد که شامل تعداد جلسات مورد نیاز شما خواهد بود.
