در این مطلب چند نکته مهم از مصاحبه روزنامه اعتماد با آقای دکتر کریم مجتهدی چهره ماندگار فلسفه انتخاب کرده‌ام. درباره هگل و اینکه دست زیاد شده در ترجمه آثار او، از طرف کسانی که فلسه نخوانده‌اند و بلد نیستند.
شما بیش از ٤٠ سال است كه فلسفه هگل را تدریس می‌كنید. فكر می‌كنید جامعه فلسفی ما چه درسی می‌تواند از هگل بگیرد؟
مهم‌ترین نكته‌ای كه می‌توان از هگل آموخت عمق است. به طور كلی از فلسفه فقط یك چیز می‌توان آموخت و آن تعمق است. تا زمانی كه عمق و تعمق نباشد، هیچ چیز دیگری نیست. با هیچ فیلسوفی نمی‌توان در تمام موارد موافق بود. اما فلسفه یك آموزش است. این آموزش، آموزش دانش‌جویی است، آموزش پژوهش و تحقیق و عمق است. اصلا به این یا آن فیلسوف توجه نكنید، آنچه ما نیاز داریم، حضور تامل و تفكر در جامعه ما است. ما باید این حضور را تقویت كنیم.
در سال‌های اخیر شاهدیم كه ترجمه‌های متعددی از هگل در ایران عرضه شده است. ارزیابی شما از این آثار چیست؟
بله، اما این مترجمان متاسفانه نه فلسفه خوانده‌اند و نه فلسفه‌شناس هستند و نه زبان خوب می‌دانند. مثلا گفتند خانمی كه در آلمان ریاضی خوانده‌اند، برخی از این متون را ترجمه كرده و ناشری نیز آنها را منتشر كرده است. من البته این آثار را ندیدم، اما به طور اتفاقی به ناشر كه مرا می‌شناخت، برخوردم و به او گفتم این كار عبثی است، زیرا این ترجمه‌ها غیرقابل استفاده است. یعنی تنها ظاهر كار است و كار منفی است و در فرهنگ ایرانی هیچ چیز جز رواج خودخواهی و شهرت‌طلبی را بار نمی‌آورد.
عده‌ای كه فلسفه نخوانده‌اند (اسم نمی‌برم) و بویی از فلسفه نبرده‌اند، گاهی دم از هگل زده‌اند و می‌زنند كه من اصلا قبول ندارم. اینها یكی از مفسده‌های جامعه فعلی ایران است. این یك جور فساد است.
فلسفه در ایران متاسفانه یك چیز باب روز است و بیشتر با آن خودخواهی و شهرت‌طلبی می‌كنند. متاسفانه آن عظمت كار فلسفه و آن تواضعی كه فیثاغورث از آن صحبت كرده، نزد ما نیست.
«بعد از یك عمر كار به این نتیجه رسیدم كه یكی از بدآموزی‌های ما به كار بردن نادرست یا حتی درست كلمات خارجی است. ما ایرانی‌ها باید شخصیت‌مان را حفظ كنیم، ما زبانی داریم و باید با زبان خودمان كار كنیم. بدترین كلمه ایرانی و فارسی از بهترین كلمه غربی در متون فارسی بهتر است.
منبع: روزنامه اعتماد آبانماه cgie.org.ir 1394
