داوری عبارت است از رفع اختلاف فی مابین اصحاب دعوی از طریق واگذاری آن به حکمیت اشخاصی که طرفین دعوی آنها را به توافق خود انتخاب میکنند. قانونگذار جمهوری اسلامی ایران در مواد ۴۵۴ الی ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی باب هفتم به بحث درباره داوری پرداخته است. گاهی داور، شخصیت حقیقی است یعنی طرفین قرارداد فردی را بهعنوان داور انتخاب و در متن قرارداد به آن اشاره میکنند و گاهی نیز بهصورت شخصیت حقوقی است؛ یعنی شرکت یا مؤسسهای را بهعنوان داور تعیین میکنند.
نکته مهم در خصوص زمان انتخاب داور این است که انتخاب داور در هر مرحلهای اعم از زمان انعقاد قرارداد یا در زمان اجرای مفاد آن و حتی پس از طرح دعوی در دادگاه امکانپذیر است. از جمله محاسن ارجاع امر به داوری این است که انتخاب شیوه داوری برای حل و فصل اختلافات مالی، شراکتی و قراردادی کمهزینه بوده و رعایت تشریفات اداری و آیین دادرسی مدنی در آن الزامی نیست و از طرفی ارتباط طرفین و تعامل آنان با داور یا داوران نیز بهتر صورت میگیرد. علاوه بر آن، بررسی موضوع از سوی داوران راحتتر و نتیجه آن نیز بهتر است و از اطاله دادرسی نیز جلوگیری میشود.
در میان مجموعه قوانین کشور از گذشتههای دور موضوع داوری دارای اهمیت خاصی بوده و در ماده ۶ قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب ۱۳۷۳ اصطلاح قاضی تحکیم به کار رفته است. مراد از قاضی تحکیم کسی است که رضایت دارد تا از جانب شخص یا اشخاص در دعوا یا دعاوی معین که او در آن دخالت دارد، داوری کند.
درخی از دعاوی قابل ارجاع به داوری نیست. مقنن این استثنائات را در ماده ۴۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی احصا کرده است. بهعنوان مثال دعاوی مربوط به اصل نکاح و فسخ آن، طلاق، نسب و دعاوی مربوط به ورشکستگی از این قبیل دعاوی هستند همچنین رسیدگی به امور کیفری نیز از صلاحیت داوری خارج است و باید در دادگاهها طرح و رسیدگی شود.
نکته مهم در ارجاع امر به داوری این است که در حل و فصل اختلافات، داورانی انتخاب شوند که از مقررات داوری اطلاع کامل داشته باشد، در غیر این صورت داوری به مراتب طولانیتر و گرانتر از رسیدگی در دادگاه خواهد بود. بنابراین توصیه میشود افراد از ارجاع داوری به افراد بیاطلاع مانند بنگاههای معاملاتی و اشخاص فاقد دانش حقوقی خودداری و حتیالامکان اختلافات خود را به داوری حقوقدانان با تجربه یا مراکز داوری سازمانی ارجاع کنند.
کتاب "قوانین داوری" نوشته فرزاد محمدی در 220 صفحه به شمارگان 700 نسخه و به قیمت 54 هزار تومان از سوی نشر زرین اندیشمند روانه بازار نشر شده است.