وقتی که صحبت از غار نوردی می شود، ممکن است مسیرهای کوهستانی صعب العبور و کوهنوردی سنگین با تجهیزات حرفه ای به ذهن مان برسد. در حالی که بعضی غارها هستند که در عین زیبایی و بزرگی، مسیر دسترسی ساده ای دارند. یکی از این غارهای آسان دربند در استان سمنان است که حدود 20کیلومتری شمال سمنان ودرنزدیکی مهدیشهر یا سنگسر قرار دارد. .
این غار بزرگ و آهکی که بیش از 100میلیون سال پیش تشکیل شده، در دامنه ی کوهی شیبدار است، اما می توان با استفاده از پله ها راحت به آن صعود کرد و از چشم اندازهای زیبای مناطق کوهستانی شمال سمنان را دید. با وجود فاصله ی کم تا شهر سمنان، آب و هوای مهدیشهر و شهمیرزاد قابل مقایسه با سمنان نیست و سفر به آن منطقه به عاشقان طبیعت گردی و جویندگان ییلاقات خاص توصیه می شود. سفر شما می تواند یک روزه باشد و یا برای تجربه هوای خاص شب های کوهستان می توانید در منطقه مهدیشهر یا شهمیرزاد می توانید اقامت داشته باشید. غار دربند بین مهدیشهر و شهمیرزاد است. مهدیشهر در 15 کیلومتری سمنان واقع شده و فاصله مهدیشهر و شهمیرزاد هم پنج کیلومتر است. از هر کدام از جاده های تهران-گرمسار-سمنان یا مشهد-شاهرود-سمنان که به سمنان برسید باید وارد کمربندی شهر بشوید که در شمال شهر قرار دارد. دراواسط کمربندی، تابلوهای جاده مهدیشهر و شهمیرزاد راخواهید دید بعد از 15کیلومتر به مهدیشهر می رسید و در اویل مسیر به سمت شهمیرزاد، غار دربند در دل کوه کوچکی در کنار جاده و در سمت چپ تان است وتابلوهایش را خواهید دید. اگر از سمت ساری راهی شده اید، جاده ی ساری-کیاسر-فولاد محله را انتخاب کنید و در سه راه فولاد محله به راست بپیچید تا به شهمیرزاد برسید. کمی بعد از شهمیرزاد به سمت سمنان، غار دربند در سمت راست تان است. اگر وسیله نقلیه شخصی ندارید میتوانید از اتوبوس ها و قطارهایی که از مسیرتهران-مشهد عبور میکنند و در سمنان توقف دارند استفاده کنید همینطور در تهران به پایانه ی سفر سازان در سه راه افسریه بروید و از آنجا سوار تاکسی هایی بشوید که مستقیم به مهدیشهر و شهمیرزاد می روند.
لطفاً از ریختن زباله و روشن کردن آتش در داخل غار دربند خودداری کنید. لطفاً رعایت کنیم در هر جا که هستیم در شهرمان و چه در سفرهایمان زباله ها را به محل های مشخص جمع آوری زباله انتقال دهیم.
وقتی به محوطه ی پایین غار می رسید، میتوانید ماشین شخصی خود را پارک کنید و از پله های موجود برای صعود به غار استفاده کنید. پله ها را آرام آرام بالا بیایید تا در اواخر مسیر نفس کم نیاورید. بعدازحدود 30 تا40 دقیقه پله پیمایی و 300 متر اوج گرفتن از پای مسیر، به غار خواهید رسید و با عبور از دالان ورودی، وارد غارشوید. از ابتدا تا انتهای غار حدود 100متر طول دارد و برای رفتن به انتهای غار باید پستی و بلندیهایی را طی کنید. علاوه بر کفش خوب و آجدار، چراغ قوه یا هدلایت هم داشته باشید. از جلوی دهانه ورودی غار هم می توانید نمای زیبایی از مهدیشهر و هتل دربند را در زیر پایتان ببینید.
غار دربند در دامنه ی کوه لهر درجنوب رشته کوه البرز میانی واقع شده و زمین شناسان قدمت آنرا حدود 120 تا 140 میلیون سال برآورد کرده اند. یافته هایی هم چون سکه و ظروف سفالی و لعابی کشف شده در آن نشان می دهد که تا قرن هفتم احتمالا هم زمان با حمله ی مغول ها این غار به عنوان پناهگاه مردم مورد استفاده قرار میگرفته. این غار آهکی در دوران میانه زیستی مزوزوییک تشکیل شده، یک حوضچه کوچک آب دارد و چکیده ها و چکنده های بلند و فراوانی هم در آن دیده میشود. دمای هوا در داخل این غار با بیرون بسیار متفاوت است که یکی از دلایلش هم ارتفاع دو هزار متری از سطح دریاست. رطوبت موجود در غار باعث لغزنده شدن کف آن شده و در هنگام راه رفتن باید مراقب باشید سُر نخورید. دوده های چسبیده به برخی دیواره ها و ستون های غار، حاصل بی مبالاتی گردشگرانی است که در قدیم، درون غار آتش روشن کرده اند. البته خوشبختانه چند سالی است که غار نگهبان دارد و از آسیب رسانی به غار ممانعت می شود. اگر عصر به غار می روید باید بدانید که در فلزی دهانه ی غار، هنگام غروب قفل می شود. ضمناً از کندن و برداشتن تکه های سنگی وآهکی، حتی سنگ های به زمین افتاده اکیداً پرهیز کنید.