معنی لغوی کلمه مینا، آبگینه یا پیاله است. میناکاری نیز به هنر استفاده از لعاب آبی رنگ کشیدن نقش و نگار روی ظروف اشاره دارد. این هنر ایرانی را میتوان در در و پنجره مکانهای مذهبی و قدیمی نیز دید. شهر اصفهان از اصلیترین مراکز فعالیت هنرمندان میناکاری است؛ بنابراین تعداد زیادی از کارگاههای میناکاری در این شهر قابل مشاهده است.
این هنر را اصطلاحا هنر همنشینی رنگ و آتش مینامند. این دو عنصر اساس کار میناکاری ظروف و وسایل تزئینی هستند. علاوه بر این موارد برای پیادهسازی میناکاری به روشهای مختلف ابزارهای دیگری از جمله انواع قلم، چکش، ورقه فلزات و … نیز نیاز است.
هنرمندان به به کار بردن این وسیلهها و به کارگیری ذوق و سلیقهی خود طرحهای نو و خاصی را بروی ظروف به وجود میآورند. برای بررسی نکات ریز در خصوص ساخت و مراقبت از میناکاریها و بهترین هدایای تبلیغاتی میناکاری در ادامه مقاله با آراهنر همراه باشید.
ميناكاری رایج امروزی به 2 روش انجام ميشود. مینای خانهبندی كه بيشتر در جنوب كشور رواج دارد و مینای نقاشی كه اجرای آن در اصفهان بيش از ديگر نقاط است. هرچند روش كار هنرمندان در اين 2 روش تفاوتهایی دارد اما همگی از صنايع دستی ارزشمند ايرانی محسوب میشوند.
در روش خانهبندی، مانند پرداز مس از مفتولهایی بسيار نازک استفاده ميشود. به همين دليل به آن مینای سيمی هم میگويند. مفتولها بر اساس طرحی كه قرار است روی كار ایجاد شود بر بدنه ظرف اصلی چسبانده ميشود. يک لعاب شيشهای روی آن را ميپوشاند. اثر در اين مرحله در كورههايی با حرارت بالا قرار میگيرد. مفتولها به بدنه میچسبند و بخشی از كار میشوند. در گام بعدی، رنگهای مورد نظر را كه به شكل رنگ است، روی كار میپاشند تا سطح كار يكدست شود. اثر دوباره در كوره قرار ميگيرد. چون ممكن است مفتولها در اثر حرارت سياه شود، با اسيد رنگ آنها به حالت اوليه بازمیگردد. در حال حاضر نوعی از ميناكاری سيمی، به نام میناكاری سياه انجام میشود. صائبين اهواز در اين حوزه بيش از ديگر شهرها فعالند.
مسگران ظروف را میسازند و ميناكاران بر همان اساس لعاب مينا را آراسته میكنند. در اين روش هم اثر در كوره قرار میگيرد تا رنگ آن ثابت شود. سپس كار نقاشی روی آن لعاب شفاف آغاز میشود. در چند مرحله اثر در كوره میرود تا رنگها ثابت شود.
آثار توليدي هر دوی اين روشها، باارزش و زيباست. از روش های دیگر میناکاری فلزات، مینای برجسته، مینای مرصع، مینای روحی، مینای پنجرهای و مینای شکری است. این روش ها کمتر از دو روش ذکر شده، مرسوم هستند.
اثر میناکاری باید درخشش، جلا، شفافیت و تلالو داشته باشد. از خریدن آثاری که لبههای تیز و برنده و زواید اضافی دارند، خودداری کنید.
توجه کنید که زیرساخت، فلزی مرغوب و خالص باشد. در آثاری که زیرساخت آنها بیشتر از یک تکه است، دقت کنید که قسمت های لحیم شده مشخص نباشند. ضخامت رنگ بکار رفته در نقاشی و تزیینات در همه سطح کار باید یکنواخت باشد.
سطح لعاب نباید حباب، زبری، برجستگی، ترک و رنگ پریدگی داشته باشد. بهتر است آثار میناکاری که امضا هنرمند دارند، را خریداری کنید. اگر مس استفاده شده در زیرساخت، وزن کمی نسبت به اندازه ظرف داشته باشد، قیمت آن کمتر است. زبری روی سطح کار نشان دهنده این است که لعاب بیش از حد در کوره مانده یا حرارت کوره بالا بوده و سوخته است. رنگ ها در یک اثر با کیفیت نباید با هم تداخل داشته باشند.
همه ما میناکاری را به عنوان یک هنر اصیل ایرانی می شناسیم؛ صنایع دستی میناکاری یکی از پرطرفدارترین صنایع دستی ایران به شمار می رود و خرید میناکاری به عنوان سوغات، انواع هدیه اعم از هدیه یادبود، هدیه سازمانی و… علاوه بر کمک به چرخه تولید صنایع دستی، کاری لذت بخش محسوب می شود. ولی چرا همواره هنگام خرید هدایای سازمانی یا تبلیغاتی، یکی از پیشنهادهایی که می شود، صنایع دستی میناکاری است؟
میناکاری، همان طور که پیشتر نیز به آن پرداختیم یکی از مرغوب ترین و اصیل ترین صنایع دستی موجود است که انواع مختلفی هم دارد.
به طور کلی خرید صنایع دستی از جمله میناکاری، مزایای بسیاری دارد که نه تنها شامل سازمان شما می شود بلکه به این کسب و کار هم جان تازه ای می دهد.
به عبارت دیگر، خرید محصولات میناکاری سبب می شود که این صنعت دستی بتواند بهتر از گذشته اعتلا یابد و هنرمندان این رشته نه تنها با مشکلات ناشی از کمبود میزان تقاضای بازار مواجه نشوند، بلکه بتوانند این صنعت را رونق بخشند و اصول ساخت مینا کاری را به شاگردان خود بیاموزند.
از سوی دیگر استفاده از صنایع دستی به عنوان هدایای تبلیغاتی یا هدایای سازمانی، نه تنها به اعتبار و پرستیژ کسب و کار شما اضافه می کند، بلکه معرف اصالت و فرهنگ برند شما نیز خواهد بود خصوصاً اگر شرکا یا میهمانان خارجی داشته باشید خرید میناکاری بیشتر توصیه می شود.