برخی پرورش ماهی را راه حلی برای مشکل صید بی رویه می دانند. با این حال، استخر پرورش ماهی بی خطر نیست و می تواند با معرفی بیماری ها، آلاینده ها و گونه های مهاجم به اکوسیستم ها آسیب جدی وارد کنند. خسارت ناشی از مزارع پرورش ماهی بسته به نوع ماهی، نحوه پرورش و تغذیه، اندازه تولید و محل پرورش آن متفاوت است.
عوامل تاثیرگذار در روند رشد ماهی برای پرورش دهندگان آن ، در درجه اول اهمیت بسزایی دارد. زیرا بیشترین رشد ماهی در کمترین مدت زمان با حداقل مقدار غذا ، هدف اصلی آنها است. آبزیان خونسرد هستند و برای حفظ درجه حرارت بدن خود ، مجبور به مصرف انرژی نیستند.
بارندگی آب شـیرینی است برای پرورش آبزیان ، که این مورد با توجه به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی محل پرورش آنها تغییر می‌کند. چشمه‌ها و چاههایی که در اثر نفوذ آب باران در زمین بوجود می آیند در جهت پرورش و تکثیر ماهیان مورد استفاده قرار می‌گیرند. گاهی نیز از هدر رفتن آبهای جمع شده در زمینهای شیب‌دار که در اثر بارندگی ایجاد می شود برای تکثیر ماهی ها استفاده می شود.
کنترل بیماری
در مورد کنترل بیماری تا حد زیادی مربوط به بهداشت استخر می شود. استخرها تا جای ممکن باید در طول زمستان ، خشک نگه داشته شده و ضد عفونی گردند. ماهی های تولید مثل کننده همیشه باید از بچه ماهیها و ماهی های در حال رشد جدا نگاه داشته شوند. آبزیان باید به دلیل انگل‌ها یا سایر علائم بیماری زا بطور مکرر در فصل رشدشان و یا حداق در ماه یک بار بطور کامل معاینه شوند و بیماری آنها ، سریع و بطور موثر درمان شود. توجه در انتخاب ماهی های تولید مثل کننده اهمیت زیادی دارد موجب انتقال بیماری به مزرعه نشوند.
روش های پرورش ماهی در دودسته قرار می گیرند:
1- پرورش ماهی سرد آبی
2- پرورش ماهی گرم آبی
روش های پرورش ماهی سرد آبی (قزل آلا(:
پرورش در استخرهای خاکی و سیمانی
در تانک ها
در قفس های شناور در آب
در سواحل محصور شده
در سیستم های مدار بسته
در کانال های آب رسانی کشاورزی
روش های پرورش ماهی گرم آبی
1- پرورش و تکثیر ماهی در مخازن ذخیره آب (آب بندان و مخزن سد خاکی)
2- پرورش ماهی در منابع آبی جمع شده پشت سدها
یکی از عوامل مهم که باید در پرورش ماهی مورد بررسی قرار بگیرد میزان سختی آب است و هر چه آب سخت مسمومیت ماهی با فلزاتی از جمله سرب،آهن،جیوه کاهش پیدا می کند. از نظر سختی، آب ها را به چهار دسته تقسیم می کنند:
الف: آبهای نرم
ب: آبهای متوسط
ج: آبهای سخت
د: آبهای خیلی سخت
· شیب زمین طوری باشد که آب از استخر خارج گردد و نیاز به صرف هزینه نباشد.
· ورودی و خروجی استخر باید به طور کاملا درست و اصولی ساخته شود. خروجی باید به صورت سه شیاره ایجاد گردد.
· آب قبل از وارد شدن به استخر باید گازهای مضر ازآن جدا شوند.
· شیب ۲درصد برای استخرها در نظر گرفته شود تا فضولات درکف استخر همراه با جریان آب از استخر خارج شوند.
· ظرفیت پرورش بستگی به میزان آب ورودی استخر دارد و بر این اساس تعداد استخرها نیز متفاوت است.
پس از مهیا کردن شرایط لازم برای پرورش ماهی از جمله احداث استخر و حوضچه ها، فراهم کردن تاسیسات و تجهیزات لازم، قدم مهم بعدی تمیز کردن و ضدعفونی استخر پرورش ماهی است. این کار با ضدعفونی آب حوضچه های ورودی، دیواره ها و کف استخرها، فیلتر ها و کلیه تجهیزات پرورش انجام می گیرد. در شمال کشور که تعداد استخرهای پرورش ماهی قزل آلا بسیار زیاد است، امر ضدعفونی استخرها از اهمیت بالاتری برخوردار است.
جهت مطالعه نسخه کامل این مقاله به : www.aralshimi.com مراجعه فرمایید.
