به بیماری‌هایی اطلاق می‌شود که بین انسان و جانوران مهره‌دار قابل انتقال می‌باشند. این بیماری‌ها به عنوان یک معضل بهداشتی مهم در اکثر کشورهای جهان مطرح بوده و سالیانه مبالغ هنگفتی را به بخش بهداشت تحمیل می‌نمایند.بیماری مشترک انسان و حیوان (زونوتیک یا زئونوز) واژه هایی هستند که برای توصیف عفونت یا بیماری قابل انتقال از حیوان به انسان استفاده می شوند.
بیماری‌هایی که در این گروه قرار دارند عبارتند از: پروسلوز، سیاه زخم، موارد حیوان گزیدگی مظنون به هاری، لیشمانیوز جلدی(سالک)، لیشمانیوز احشایی(کالا آزار)کیست هیداتیک، و بیماری‌های نوپدیدی مانند سارس، جنون گاوی، آنفولانزای پرندگان، CCHF و . . . که جدیدا به آن‌ها اضافه شده است. سیستم مراقبت و پیشگیری از بیماری‌ها که به‌طور جاری در سیستم بهداشت و درمان اعمال می‌گردد.و شامل اقدامات: جمع‌آوری اطلاعات و آمار، گزارش‌دهی، بیماریابی، ارجاع به سطوح بالاتر و آنالیزداده‌ها می‌باشد که در نهایت همانند سایر بیماری‌ها پس از اتخاذ یک راه‌کار و راه‌حل مناسب به منظور رفع معضل و برقراری سلامت جامعه در قالب سیستم مراقبت بهداشتی در جامعه به کار گرفته می‌شود.
منشا این بیماری‌ها ممکن است جانوران اهلی یا وحشی، ازجمله حشره ها،پستانداران،خزندگان،پرندگان باشند. در برخی زئونوزها، انسان عفونت را به جانوران دیگر منتقل می‌کند که این حالت زئونوسیس معکوس یا آنتروپونوسیس خوانده می‌شود (برگرفته از واژه یونانی anthropo به معنی انسان).
در زئونوسیس مستقیم، عامل عفونی تنها نیاز به یک میزبان برای تکمیل چرخه زندگی خود دارد و طی انتقال، دچار تغییر چشمگیری نمی‌شود.
دلایل مختلفی می تواند باعث انتقال این گونه بیماری ها شود که برخی از آن ها شامل موارد زیر است:
1- استفاده خوراکی از حیوانات و فراورده های حیوانی
2- نگهداری از حیوانات به عنوان حیوان خانگی یا حیوانات مزرعه و یا انتقال در حین انجام خدمات دامپزشکی حیوانات
3- حمله ی حیوان وحشی و انتقال بیماری به انسان
4- انتقال بیماری توسط حشرات، کنه ها یا انگل ها
5- شکار و صید حیوانات
سخن پایانی:
همواره در طول تاریخ، حیوانات انواع عامل بیماری‌زا را به انسان‌ها انتقال داده‌اند. در حال حاضر بیش از 70 درصد بیماری‌های نوظهور همه‌گیر جهانی، منشا حیوانی دارند. بیماری های مشترک انسان و حیوان از همه گروه جانوران منتقل می‌شوند. اما از آنجایی که انسان‌ها بیشتر با حیوانات خانگی و دام سروکار دارند، بیش‌ترین تحقیق و البته درمان، برای این دسته از حیوانات صورت گرفته است. به منظور جلوگیری از انتقال این بیماری های مشترک، تنها کافی است به حیوانات خارج از منزل دست نزنید، محیط زندگی دام و حیوانات خانگی را به‌طور منظم تمیز و ضدعفونی کنید و همچنین واکسیناسیون و مصرف انواع داروهای ضد انگلی را پشت گوش نیندازید.
