همه چیز درباره علائم زخم معده + روش درمان

زخم معده چیست؟

زخم شکمی یا همان زخم معده با دردهای شدید در ناحیه ی شکم همراه است. زخم های شکمی، از انواع بیماری های پپتیک اولسر هستند. زخم‌ پپتیک‌، زخمی است که هم بر معده و هم روده ی کوچک تأثیر می گذارد. زخم معده هنگامی رخ می دهد که لایه ضخیم مخاطی که از معده شما در برابر هضم مایعات محافظت می کند، ضعیف می شود. همین امر اسیدهای گوارشی را که در اطراف معده قرار دارند و باعث زخم معده می شوند، کاهش می دهد

ممکن است این زخم ها به راحتی درمان شوند؛ اما اگر زخم معده درمان نشود، وخیم تر می شود. با دکتر چک همراه باشید…

علائم زخم معده چیست ؟

شدت این زخم به شدت علائم آن بستگی دارد. شایعترین علامت زخم معده: احساس سوزش یا درد در وسط شکم، بین قفسه سینه و ناف است. معمولا وقتی معده خالی است این درد شدیدتر می شود و می تواند چند دقیقه تا چند ساعت، طول بکشد.

سایر  علائم شایع این زخم عبارتند از:

• درد شدید در معده؛
• کاهش وزن؛
• عدم تمایل به خورد غذا به دلیل احساس درد؛
• حالت تهوع یا استفراغ؛
• نفخ؛
• احساس سیری؛
• ریفلاکس معده؛
• سوزش سر دل(دردی را در قفسه سینه حس می کنید)؛
• دردی که ممکن است هنگام خوردن، نوشیدن یا مصرف آنتی اسیدها کاهش پیدا کند؛
• کم خونی، که علائم آن می تواند شامل: خستگی، تنگی نفس یا رنگ پریدگی پوست باشد؛
• مدفوع تیره؛
• استفراغ خونی که شبیه دانه های قهوه است.

اگر هر یک از علائم زخم معده را دارید، با پزشک خود مشورت کنید. اگرچه درد ممکن است خفیف باشد، اگر تحت درمان قرار نگیرید، زخم معده تان وخیم تر می شود. این زخم می تواند حتی کشنده باشد!

چه عواملی باعث ایجاد زخم معده می شوند؟

این زخم ها معمولاً به یکی از دلایل زیر ایجاد می شوند:

• عفونت به وسیله ی باکتری هلیکوباکترپیلوری (H. pylori)؛
• استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند: آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن.

به ندرت، بیماری «سندرم زولینگر الیسون»( در این بیماری در اثر تومور ترشحات اسید معده زیاد می شود) ، با افزایش تولید اسید می تواند باعث ایجاد زخم معده و زخم روده شود. درصد ابتلا به زخم معده در مبتلایان به این سندروم ۱درصد است.

زخم معده چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص و درمان زخم های معده به علائم و شدت زخم بستگی دارد. پزشک برای تشخیص این زخم، سوابق پزشکی شما را همراه با علائم و اطلاع از داروهایی که مصرف می کنید، بررسی می کند. برای تشخیص عفونت هلیکوباکترپیلوری، آزمایش خون، مدفوع یا تست تنفسی تجویز می شود. از شما برای انجام تست تنفسی خواسته می شود تا یک مایع شفاف را بنوشید و در یک کیسه نفس بکشید. اگر هلیکوباکترپیلوری در نمونه دیده شود، نمونه دارای مقدار زیادی کربن دی‌اکسید است.

آزمایشات و روشهای دیگری که برای تشخیص زخم معده استفاده می شود؛ عبارتند از:

• تست باریم سوالو ( barium swallow) : شما یک مایع سفید (باریوم) می نوشید که دستگاه گوارش فوقانی شما را می پوشاند و به پزشک تان کمک می کند که از طریق اشعه ی ایکس، معده و روده ی کوچک شما را ببیند.
• آندوسکوپی (EGD): یک لوله ی نازک و شفاف از طریق دهان، داخل معده و ابتدای روده کوچک می کنند. این آزمایش برای بررسی زخم، خونریزی و هر بافت غیر طبیعی استفاده می شود.
• بیوپسی آندوسکوپی: یک قطعه از بافت معده برداشته می شود، این بافت را می توان در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل کرد.

درمان زخم معده

درمان با توجه به علت زخم، متفاوت خواهد بود. پزشک بیشتر زخم ها را  با تجویز دارو درمان می کند؛ اما در موارد نادر، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. درمان سریع این زخم ها حائز اهمیت است. برای اطلاع از روش های درمانی با پزشک تان مشورت کنید. اگر زخم معده ی شدید دارید، احتمالاً برای درمان با آندوسکوپی و IV، نیاز به بستری شدن و همچنین انتقال خون دارید.

درمان بدون جراحی

اگر به علت باکتری هلیکوباکترپیلوری دچار زخم معده شده اید، به آنتی بیوتیک ها و داروهایی به نام مهار کننده پمپ پروتون (PPI) نیاز خواهید داشت. مهار کننده پمپ پروتون، سلولهای معده را که اسید تولید می کنند، مسدود می کند.

علاوه بر این روشهای درمانی، پزشک تان ممکن است این موارد را به شما پیشنهاد کند:

• مسدود کننده های گیرنده ی H2 (داروهایی که مانع تولید اسید می شوند)؛
• متوقف کردن استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی؛
• استفاده از روش آندوسکوپی؛
• پروبیوتیک ها (باکتری های مفید که ممکن است در از بین بردن هلیکوباکترپیلوری نقش داشته باشند)؛
• مکمل بیسموت.

علائم زخم معده ممکن است با درمان به سرعت کاهش پیدا کند؛ اما حتی اگر علائم از بین رفت، باید به مصرف داروی تجویز شده پزشک، ادامه دهید. در عفونت هایی که باکتری هلیکوباکترپیلوری به وجود می آورد، باید مطمئن شوید که همه ی باکتری ها از بین رفتند.

عوارض جانبی داروهای درمانی این زخم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• حالت تهوع؛
• سرگیجه؛
• سردرد؛
• اسهال؛
• درد شکم.

این عوارض جانبی معمولاً موقتی هستند. اگر هر یک از این عوارض جانبی، باعث درد شدید شدند، در مورد جایگزینی داروی خود با پزشک مشورت کنید.

درمان با جراحی

در موارد بسیار نادر، زخم معده ی وخیم نیاز به جراحی دارد. جراحی ممکن است برای زخم هایی صورت بگیرد که:

• عود کننده و برگشت پذیر هستند؛
• بهبود پیدا نمی کنند؛
• خونریزی دارند؛
• زخم های معده که پاره شدند؛
• وقتی غذاها در فرآیند گوارش، به صورت مستقیم به روده ی کوچک وارد می شوند.

جراحی به چه منظور انجام می شود:

• از بین بردن کل زخم؛
• برداشتن بافت از قسمت دیگری از روده و پر کردن جای زخم با آن؛
• تسریع روند شریان های خونی؛
• قطع کردن عصب به معده برای کاهش تولید اسید معده.

رژیم غذایی سالم

در گذشته تصور می شد که رژیم غذایی می تواند در بروز این زخم ها نقش داشته باشد که البته امروز این مسئله حقیقت ندارد. همچنین، غذاهایی که می خورید باعث ایجاد زخم معده نمی شود؛ اما داشتن یک رژیم غذایی سالم می تواند برای روده و سلامت کلی بدنتان مفید باشد.

بهتر است که میوه‌های تازه، سبزیجات و فیبر را در رژیم غذایی تان بگنجانید.

طبق گفته ها، این امکان وجود دارد که بعضی از غذاها در از بین بردن هلیکوباکترپیلوری نقش دارند. غذاهایی که ممکن است به مقابله با هلیکوباکتر پیلوری یا تقویت سلامت بدن کمک کنند؛ عبارتند از:

• کلم بروکلی، گل کلم، کلم و تربچه؛
• سبزیجات برگ سبز، مانند: اسفناج و کلم؛
• غذاهای سرشار از پروبیوتیک، مانند سوسیس، میزو، کوموچا، ماست (دارای دو باکتری لاکتوباسیلوس و ساکارومیسس)؛
• سیب؛
• زغال اخته، تمشک، توت فرنگی و شاه توت؛
• روغن زیتون.

علاوه بر این، از آنجا که مبتلایان به این زخم ممکن است بیماری رفلاکس معده هم داشته باشند، بهتر است حین درمان از خوردن غذاهای تند و ترش اجتناب کنند!

داروهای خانگی برای زخم معده

علاوه بر مصرف غذاهای سالم، فهرست زیر می تواند به شما در کاهش تاثیر باکتری هلیکوباکترپیلوری کمک کند. با این حال، این مکمل ها نباید جایگزین داروها و روشهای درمانی شود!

این فهرست شامل موارد زیر است:

• پروبیوتیک ها؛
• عسل؛
• گلوتامین (مواد غذایی از قبیل: مرغ، ماهی، تخم مرغ، اسفناج و کلم).

پزشک تان ممکن است پیشنهاداتی به شما ارائه دهد تا خودتان درد ناشی از این زخم را در خانه کاهش دهید. در مورد این روشهای درمانی خانگی با پزشک خود مشورت کنید.

چه موقع باید با به پزشک مراجعه کنیم ؟

اگر علایم زخم معده را دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. شما می توانید در مورد علائم و روش های درمانی با هم صحبت کنید. مراقبت از این زخم، حائز اهمیت است؛ زیرا اگر زخم معده درمان نشود، باعث ایجاد مشکلاتی می شود. این مشکلات عبارتند از:

خونریزی: در محل زخم که می تواند کشنده باشد؛

نفوذ یا رخنه: هنگامی اتفاق می افتد که زخم از دیواره ی دستگاه گوارش به اُرگان های دیگر، مانند: پانکراس نفوذ کند؛

سوراخ شدن معده: هنگامی رخ میدهد که زخم، یک سوراخ در دیواره دستگاه گوارش ایجاد می کند؛

انسداد معده: به دلیل تورم بافت های ملتهب در دستگاه گوارش صورت می گیرد؛

سرطان معده: به ویژه سرطان معده ی بدخیم

علائم این عوارض می تواند شامل فهرست زیر باشد. در صورت بروز هر یک از این علائم، حتما بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• ضعف؛
• مشکل در تنفس؛
• استفراغ قرمز یا مدفوع سیاه؛
• درد ناگهانی و شدید در شکم.

پیشگیری از زخم معده

به منظور جلوگیری از شیوع باکتری هایی که ممکن است باعث ایجاد زخم معده شوند، دست های خود را به صورت مرتب با آب و صابون بشویید. همچنین، حتماً مواد غذایی را به خوبی شستشو داده و بعد آنها را مصرف کنید.

در صورت امکان، جهت جلوگیری از زخم معده ی ناشی از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مصرف این داروها را کنار بگذارید یا محدود کنید. در صورت نیاز به مصرف داروهای ضد التهابی ، حتماً  آن ها را طبق دستور پزشک مصرف کنید. همچنین از مصرف الکل هنگام استفاده از این داروها خودداری کنید! و همیشه این داروها را با غذا و آب کافی مصرف کنید.
این نوشته در وب سایت پزشکی دکترچک با عنوان زیر منتشر شده است.
علائم زخم معده چیست ؟ چه عواملی باعث ایجاد این زخم می شود؟