در این نوشته سعی داریم تا پس از بررسی مفهومِ «کلاسیک»، به شرح مفصلی از موسیقی و دوره‌ی کلاسیک بپردازیم.«موسیقی کلاسیک» در فرهنگ لغات آکسفورد این‌گونه تعریف می‌شود: «موسیقی که براساس سنت موسیقی غربی نوشته شده و معمولاً از یک فرم ثابت (مثلا یک سمفونی) استفاده می‌کند. معمولاً موسیقی کلاسیک جدی و دارای ارزشی ماندگار است.» با این‌حال تعریف آکسفورد تنها یک نمونه از تعاریف و استفاده عمومی از این موسیقی فاخر است که در انواع موسیقی غربی، ارکسترال، آواز، کرال و… گسترده شده است.
?
اما بیایید واقعاً به این اصطلاح فکر کنیم «کلاسیک»! و چرا از آن به‌عنوان یک اصطلاح برای شناخت یک موسیقی استفاده می‌شود؟ و دوره‌های رنسانس، باروک، رمانتیک و فراتر از آن چه تأثیری در شکل‌گیری موسیقی کلاسیک داشته‌اند؟ و چگونه جهان به موسیقی کلاسیک رسیده تا ترکیبات قدرتمند سازها، ملودی و هارمونی را توصیف کند؟
موسیقی کلاسیک به دوره‌ای حدود 50 سال از تاریخ موسیقی غرب اختصاص داده شده است که بعد از باروک و قبل از رمانتیک قرار دارد. در این نوشته تلاش خواهیم کرد تا به طور کلی به بررسی جنبه‌های مختلف این دوره بپردازیم و در ادامه تلاش ما بر آن است که با نوشته‌هایی جزئی‌تر که بر روی سایت قرار خواهیم داد به طور تخصصی‌تر به بخش‌های مختلف موسیقی کلاسیک بپردازیم. بنابراین این نوشته را با تعریف اصطلاح کلاسیک آغاز می‌کنیم و در ادامه نگاهی بر شرایط جوامع در عصر کلاسیک، مفهوم لغت کلاسیک در موسیقی، تحولات موسیقی در اجرا و آموزش، ویژگی‌های موسیقی دوره‌ی کلاسیک و تفاوت‌های آن با موسیقی باروک ادامه می‌دهیم و در انتها فرم‌ها و ژانر‌های این دوره را بررسی می‌کنیم.
«کلاسیک» (Classic) به‌طورکلی به مطالعه و پژوهش در مورد زبان‌ها، آثار ادبی (ادبیات)، فرهنگ مادی (آثار فرهنگی) و تاریخ جوامع جهان باستان اشاره دارد. همچنین این پژوهش شامل تأثیر آن در دوره‌ها و فرهنگ‌های مختلف از زمان پیدایش تا به امروز نیز می‌شود. در واقع کلاسیک یکی از متنوع‌ترین موضوعات میان رشته‌ای در بین تمام رشته‌ها است که می‌تواند شامل موارد مختلف از ادبیات گرفته تا تاریخ، فلسفه، هنر، باستان‌شناسی و… باشد.
در برنامه‌های درسی مدارس انگلستان از کلمه «کلاسیک» بیشتر به عنوان اصطلاح «چتر» استفاده می‌شود، زیرا می‌تواند به هر یک از چهار موضوع مورد بررسی در زیر اشاره داشته باشد:
– لاتین (Latin) مطالعه در مورد زبان رومیان باستان است. دانش‌آموزان در سطح GCSE (دومین سال تحصیلی در پایه متوسطه General Certificate of Secondary Education) می‌توانند ادبیات اصلی لاتین را که توسط نویسندگان این سبک مانند ورجیل (Virgil)، سزار (Caesar) یا کاتولوس (Catullus) نوشته شده است، مطالعه کنند. اگرچه این دوره در درجه اول بر آموزش زبان و ادبیات تمرکز دارد اما در زمینه‌های اجتماعی و تاریخی که در این ادبیات به کار رفته است، نیز مطالعه و پژوهش انجام می‌شود.
– کلاسیک یونانی (Classical Greek) مطالعه در زمینه‌ی زبان یونان باستان است. در این دوره نیز دانش‌آموزان سطح GCSE فرصت مطالعه ادبیات یونانی اصیل که توسط نویسندگانی مانند هومر (Homer)، توسیدید (Thucydides) یا اوریپید (Euripides) نوشته شده است را دارند. کلاسیک یونانی نیز مانند لاتین در درجه اول تمرکز بر زبان دارد. با این‌حال دانش‌آموزان می‌توانند پژوهشی در زمینه‌ی فرهنگ و تاریخ آن دوران داشته باشند. همچنین اگرچه مطالعه یونان باستان ممکن است به دانش‌آموزان در یادگیری یونانی مدرن در آینده کمک کند اما تفاوت‌های اساسی بین این دو شکل از زبان (باستانی و مدرن) وجود دارد.
– تمدن کلاسیک (Classical Civilisation) شامل مطالعه ادبیات، فرهنگ بصری/مادی و اندیشه جهان کلاسیک است. در این دوره هیچ الزامی برای یادگیری زبان‌های باستانی وجود ندارد و دانش‌آموزان سطح GCSE یا A Level می‌توانند در زمینه‌ی موضوعات متنوعی مانند «زندگی در عصر میسنی (Mycenaean)»، «اسطوره و مذهب»، «دنیای قهرمان» و «اختراع بربرها (Barbarian)» مطالعه و پژوهش داشته باشند.
– تاریخ باستان (Ancient History) شامل مطالعه‌‌ی دنیای باستان و تأثیر میراث آن بر جامعه امروزی است. دانش‌آموزان در این دوره هیچ الزامی برای یادگیری زبان باستانی و… ندارند. همچنین موضوعات این دوره شامل تمدن کلاسیک و تاریخ باستان است که در تاریخ باستان بیشتر به تاریخ نظامی، سیاسی و اجتماعی تمرکز دارد تا ادبیات و هنر.
هر چهار موضوع در زمینه‌ی «کلاسیک» برای تحصیل در سطح ابتدایی و متوسطه مناسب است و همچنین به دانش‌آموزان این دوره‌ها مدرک GCSE و A Level در انگلستان ارائه می‌شوند.
