پیچ شش گوش چیست؟ یکی از پر کاربرد ترین انواع پیچ در صنایع مختلف از جمله پتروشیمی، نفت و گاز ، ساختمان سازی و ... پیچ های شش گوش یا اصتلاحا آچار خور میباشد. پیچ های شش گوی دارای انواع استاندارد ها در ابعاد و متریال های مختلف میباشد. که بر حسب نیاز هر پروژه از پیچ شش گوش مناسب استفاده میشود. معروف ترین و پر کاربرد ترین مدل از پیچ های شش گوش در صنایع همچون ساختمان سازی ، پیچ HV می باشد. برای انتخاب پیچ های شش گوش باید همه موارد مانند سایز آچارخور پیچ، جنس پیچ، قطر دنده پیچ ، گرید یا کلاس پیچ را در نظر گرفت. در این مقاله قصد داریم شمارا با این نوع از پیچ ها بیشتر آشنا سازیم...
متریال های مورد استفاده در پیچ های شش گوش برای تولید پیچ های شش گوش از آهن یا آلیاژ های کربنی آن، استنلس استیل، پی وی سی یا پلاستیک میتوان بر حسب نیاز در صنایع مختلف استفاده نمود. که مهم ترین آنها عبارت اند از : • پیچ های شش گوش آهنی فاقد کربن و بدون عملیات حرارتی شامل گرید های ۴.۶ ۵.۶ و یا ۶.۸ . • پیچ های شش گوش خشکه یا فولادی کم کربن با عملیات حرارتی که شامل گرید های ۸.۸ میباشد. • پیچ های شش گوش آلیاژی فولادی با کربن بیشتر و عملیات حرارتی مخصوص خود شامل گرید های ۱۰.۹ یا ۱۲.۹. • پیچ شش گوش استنلس استیل شامل گرید های A2,A4 و B8 و... در این میان توضیحاتی مختصر درباره گرید ها لازم میدانیم
در گرید های کمتر از ۸.۸ بعد از تولید عملیات سخت کاری بر روی محصولات انجام نمیشود و در متریال آن ها از اهن معمولی بدون کربن استفاده میشود. ولی در گرید ۸.۸ و بالا تر از متریال های آلیاژی دارای کربن استفاده میشود و در پایان از عملیات حرارتی یا سخت کاری استفاده میشود که در آینده به این عملیات نیز خواهیم پرداخت... به طور کلی عدد قبل از اعشار در اعداد گرید های پیچ معرف یک درصد حداقل استحکام کششی بر حسب مگاپاسکال میباشد و عدد بعد از اعشار در اعداد گرید معرف ده برابر نسبت استحکام تسلیم به استحکام کششی میباشد. طبق محاسبات بالا به عنوان مثال پیچ 8.8 دارای ۸۰۰ مگاپاسکال استحکام کششی یا نهایی و ۶۴۰ استحکام تسلیم هست . و نسبت آنها ۶۴۰/۸۰۰ هست که این عدد کمتر باشه به نفع ما هست با محاسبه آنها برای گرید ۱۰.۹ به این نتیجه میرسیم که نسبت استحکام تسلیم به استحکام کششی یا نهایی در پیچ ۸.۸ کمتر از ۱۰.۹ بوده و زمان پارگی در گرید ۸.۸ بیشتر بوده و بهتر از ۱۰.۹ هست ولی استحکام ۸.۸ کمتر است. یعنی به دلیل این که گرید ۸.۸ خاصیت الاستیک بیشتری دارد دیر تر دچار پارگی میشود و گرید های ۱۰.۹ و یا ۱۲.۹ شکننده تر هستند. پس نتیجه میگیریم با وجود این که گرید های ۱۰.۹ یا ۱۲.۹ گرید های بالا تری هستند و دارای آلیاژ گران تری هستند ، ولی بدون در نظر گرفتن قیمت هم الویت انتخاب گرید پیچ و مهره ها لزوما گرید بالا تر نیست. بلکه باید بر حسب نیاز و مشورت با مهندسان خبره باید گرید پیچ و مهره ها را برای پروژه خود انتتاب کنیم. پیچ های hv گرید ۱۰.۹ دارند و استاندارد din6914 دارند و چون ابعاد گل این پیچ ها بزرگ تر از پیچ های عادی هست به علت افزایش اصتحکاک و درگیری برای جلو گیری از پدیده لقی و باز شدن پیچ. و قسمت رزوه شده آنها کوتاه تر از پیچ ۱۰.۹ عادی هست.
پیچ های شش گوش در استاندارد بین المللی ISO شامل گرید های ۵.۶ (آهن) ، ۸.۸،۱۰.۹،۱۲.۹ (فولادی یا خشکه ) و گرید های۱،۲،۵ و ۸ در سیستم آمریکایی استاندارد های آلمانی یا DIN به خوبی درباره ابعاد پیچ های شش گوش توضیح میدهد به عنوان مثال می توانند گل درشت یا گل ریز باشند یا می توانند نیم دنده یا تمام دنده باشند . پیچ های سازه با مقاومت بالا با آچار خور بزرگ تر از استاندارد های DIN933, DIN931 میباشد که طبق استاندارد Din 6914 تولید می شوند. تفاوت این نوع از پیچ های شش گوش با سایر پیچ ها در ارتفاع گل آنها و عرض سراسری پیچ می باشد. ارتفاع و عرض گل درشت ها ( پیچ HV ) بیشتر بوده و به طبع مقاومت و استحکام آنها در برابر تنش و فشار بیشتر خواهد بود به همین دلیل از پیچ های HV در ماشین آلات سنگین و پر ضربه بهره می برند.
در پیچ های شش گوش رزوه ها در ابعاد و معیار های مختلفی بر حسب نیاز تولید میشود. استانداردDin 13 و iso 68 راجب رزوه ها و ابعاد رزوه ها صحبت میکنه. کف رزوه ما باید انحنا داشته باشه و تیز نباشه چون باعث تنش و ترک میشه. • در واحد طول پیچ دنده ریز دنده های بیشتری نسبت به دنده درشت قابل مشاهده است • دنده درشت ها در مجموع به نفع ما هستند و ترجیح ما دنده درشت ها هستند مگر در صنایع خاص که حساسیت بالاست مثل هوا فضا دندان پزشکی و ... از دنده ریز استفاده کنیم
• در پیچ های اینچی (un american) رزوه ها تفاوتی با پیچ های متریک (ISO MERTIC) ندارد تفاوت در این است که در پیچ های اینچی گام دنده در واحد طول که اینچ هست اندازه گرفته میشود به عنوان مثال پیچ M20 گام دنده ۱.۵ میلی متر دارد و تعداد دنده در واحد طول مطرح نیست ولی در پیچ های اینچی گام دنده ۲۴ هست که یعنی در هر اینچ ۲۴ دنده وجود دارد. در پیچ های شش گوش ، دنده زنی می تواند به صورت دنده ریز Fine Thread و یا دنده درشت Coarse Thread ایجاد شود. پیچ شش گوش نیمه رزوه با استاندارد Din 931 یا ISO 4014 پیچ شش گوش تمام رزوه با استاندارد Din 933 یا ISO 4017 پیچ شش گوش اچ وی با استاندارد Din 6914 یا EN 14399 پیچ شش گوش با استاندارد Din 561 پیچ شش گوش با استاندارد Din 558 Din 564 Din 601 Din 609 Din 960 Din 7999 پیچ خشکه نیمه رزوه تنها در بخش انتهایی این نوع پیچ رزوه دیده می شود و بخشی از پیچ که رزوه نشده است توان مقاومتی بیشتری دارد ، DIN931 یا DIN6914 پیچ خشکه تمام رزوه متناسب با احتیاج مشتری در سایز های مختلف طبق استاندارد Din 933 طراحی و تولید می شوند.
پیچ های شش گوش به دلیل کارایی بالای آنها در اکثر صنعت ها مورد استفاده قرار می گیرند که مهم ترین آنها عبارتند از: 1. صنعت آب و فاضلاب 2. ماشین آلات 3. صنعت ساختمان سازی 4. سد سازی 5. پل سازی 6. صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی 7. اسکلت فلزی ، سوله و... در این مقاله سعی داشتیم شمارا با پیچ های شش گوش و انواع آن بیشتر آشنا کنیم یکی از انواع مهم پیچ های شش گوش پیچ های HV میباشد که در مقالات بعدی به طور کامل به آنها میپردازیم. با تشکر از نگاه شما...
