برای دههها، طراحان در حال بهبود تکنیکهای خود برای جذب (و حفظ) ترافیک وبسایت بودهاند. یکی از بهترین استراتژیهای آنها، تولید محتوایی است که ارزش خواندن و به اشتراکگذاری داشته باشد. این کار نه تنها ترافیک ارجاعی به سایت را افزایش میدهد، بلکه خوانندگانی را جذب میکند که واقعاً علاقهمند و درگیر هستند. اما وقتی خوانندگان را جذب کردید، چطور میتوانید آنها را برای مدتی در سایت نگه دارید؟ اینجاست که مفهوم «اسکنپذیری» وارد میشود.
با آسانتر کردن یافتن اطلاعات مهم و مرتبط در سایت، تجربه کاربری بهتری ایجاد میکنید. در دنیایی که سهم بازار اغلب با این تعیین میشود که چه کسی مشتریان را بیشتر از رقبا راضی میکند، تجربه کاربری عالی میتواند شهرت و حتی کسبوکار شما را بسازد یا از بین ببرد.
پس بیایید این موضوع را در بخشهای قابل اسکن تقسیم کنیم: اصول اولیه اسکنپذیری چیست؛ چرا اسکنپذیری سایت مهم است؛ الگوهای رایج اسکن کردن؛ و از همه مهمتر، چگونه میتوانید محتوای خود را اسکنپذیرتر کنید و تجربه کاربری را بهبود دهید.
اسکنپذیری یعنی میزان سهولت خواندن و درک یک متن توسط مخاطب هدف. برای تعریفی که بیشتر به طراحی تجربه کاربری مربوط باشد، سایت UX Matters اسکنپذیری را اینگونه تعریف میکند: «اثر کلی تکنیکهای نوشتن و قالببندی که برای جبران این واقعیت به کار میرود که بیشتر افراد محتوای اینترنت را نمیخوانند.»
پیش از آنکه به بخش «هیچکس نمیخواند» برسیم، بیایید درباره بخش دیگر این تعریف صحبت کنیم: نوشتار. مهمترین نکتهای که باید در نظر بگیرید، خود محتوا و کلمات هستند. خوانندگان میخواهند سریع به اصل مطلب برسید. مطالعات نشان دادهاند حتی افراد تحصیلکرده و متخصصان حوزه هم علاقهای به توضیحات طولانی و کشدار ندارند. محتوای خلاصه و اسکنپذیر به شما کمک میکند پیام خود را منتقل کرده، نکته را برسانید و به موضوع بعدی بروید.
فایده اصلی افزایش اسکنپذیری یک سایت این است که به شما کمک میکند ارزش سایت را مؤثرتر منتقل کنید. در نتیجه، بازدیدکنندگان احتمال بیشتری دارند که در سایت بمانند و با محتوای آن بیشتر درگیر شوند.
در هنگام طراحی تعامل انسان-کامپیوتر برای سایتتان، باید یک نکته مهم را به خاطر داشته باشید: مردم در اینترنت نمیخوانند. در مطالعهای مهم از گروه Nielsen Norman، مشخص شد تنها ۱۶٪ از افراد صفحات وب را کلمهبهکلمه میخوانند؛ همچنین، ۷۹٪ از کاربران همیشه صفحات جدید را اسکن میکنند.
دلایل این رفتار عبارتند از:
خواندن از روی صفحه نمایش برای چشم دشوارتر است و نسبت به خواندن از روی کاغذ، یکچهارم کندتر انجام میشود.
اینترنت محیطی است که مردم در آن احساس میکنند باید کلیک کنند، دنبال کنند و به اشتراک بگذارند. آنها حس میکنند باید کاری انجام دهند، و خواندن آن کار نیست.
همیشه محتوای دیگری برای خواندن یا سایت دیگری برای بازدید وجود دارد. دامنه توجه کاربران کوتاه است و برای هر سایتی، بینهایت سایت رقیب وجود دارد که توجه کاربر را میطلبند.
افراد نمیخواهند برای رسیدن به اطلاعات مورد نظر خود، سختی بکشند. درست مانند تمایل به بازدید از سایت دیگر، کاربران اغلب در حال انجام یک کار یا جستجوی اطلاعاتی خاص هستند، در حالی که همزمان به مسائل دیگری نیز فکر میکنند.
خوشبختانه تحقیقات نشان داده که چند الگوی رایج در اسکن کردن سایتها و صفحات اینترنت وجود دارد. دانستن این الگوها به شما کمک میکند با ذهنی آگاه شروع به طراحی محتوای اسکنپذیرتر کنید.
رایجترین الگوی اسکن کردن است. خواننده ابتدا از چپ به راست در بالای یک بخش یا صفحه نگاه میکند، سپس کمی پایینتر آمده و دوباره از چپ به راست اسکن میکند. در نهایت، سمت چپ صفحه را از بالا به پایین مرور میکند. نتایج مطالعات رهگیری چشم، تمرکز کاربران را به شکل F نشان میدهد.
در نگاه اول ممکن است بینظم به نظر برسد، اما منطق دارد. چشمهای خواننده بین کلمات (یا دستههایی از کلمات) میپرد، بر اساس یکی از این دو عامل: یا نحوه استایلدهی متن توجه را جلب میکند، یا محتوای متن شبیه چیزی است که کاربر به دنبال آن است (مثلاً تاریخ یا آدرس خاص).
در این الگو تمرکز خواننده ابتدا روی تیترها و زیرتیترهای صفحه است. تحقیقات رهگیری چشم نشان دادهاند که کاربران تا زمانی که اطلاعات مورد نظرشان را پیدا کنند، روی این بخشها تمرکز میکنند. این الگو شبیه نوارهای افقی متناوب است؛ شبیه کیک لایهای (یک لایه کیک، بعد کرم، بعد لایه بعدی و ...).
در این الگو کاربران عملاً بهجای اسکن، همه کلمات را میخوانند. اگرچه بیشتر کاربران اینترنت محتوای شما را اسکن میکنند، ولی همیشه تعدادی هستند که علاقهمند و درگیر محتوا میشوند. این کاربران انگیزه دارند یاد بگیرند. آنها زمانی بیشتر انگیزه دارند که به منبع اعتماد داشته باشند، به برند وفادار باشند، و حس کنند در جای درستی برای دریافت اطلاعات هستند.
الگوهای دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشند، مخصوصاً زمانی که محتوای صفحه شامل تصاویر زیاد یا دادههای فشرده و نامشخص باشد (مانند الگوی زیگزاگ یا بررسی جامع).
در حالت کلی، بیشتر کاربران هنگام ورود به یک وبسایت انتظار دارند:
اگر کاربران بتوانند با اسکن کردن صفحه شما، اطلاعات مورد نیاز خود را برای انجام کارشان پیدا کنند، شما تجربه کاربری خوبی طراحی کردهاید. چون ارزش متن اسکنپذیر در دهههای گذشته بهخوبی مطالعه شده، اکنون مجموعهای از بهترین شیوههای UX برای طراحی محتوای آنلاین در اختیار داریم. سعی کنید یکی یا چند مورد از این موارد را برای افزایش اسکنپذیری در طراحی خود بگنجانید:
با شکستن بلوکهای بزرگ متن به بخشهای کوتاهتر و قابل اسکن شروع کنید. سعی کنید در هر پاراگراف فقط یک ایده را مطرح کنید. بیشتر از این باعث میشود توجه خواننده از دست برود. اگر خواننده از همان ابتدای پاراگراف جذب نشود، ادامهاش را هم نمیخواند—even اگر محتوای خوبی در ادامه باشد.
سلسلهمراتب بصری (Visual Hierarchy) یعنی نظم و استایل دادن به محتوا بهطوری که اسکن کردن، شناخت و درک آن آسان باشد. هدف اصلی این است که کاربر اهمیت هر بخش از محتوا را درک کند. با استفاده از تفاوتهایی مانند بولد، ایتالیک و لینکها، میتوانید توجه خواننده را به نقاط کلیدی جلب کنید (این کار برای مؤثر شدن الگوی spotted مفید است).
داشتن فضای خالی کافی (White Space) برای تمرکز خواننده بر متن و تصاویر حیاتی است. اگر محتوای زیادی را در فضای کم جا دهید، خواننده سردرگم میشود. بدون فضای کافی، عناصر صفحه بهدرستی دیده نمیشوند و کاربران ممکن است چیزی را که دنبالش بودند، از دست بدهند.
اطمینان حاصل کنید که بین تیترها و محتوای هر بخش، بین پاراگرافها، و قبل و بعد از عناصر تصویری مانند عکس یا ویدیو فاصله کافی وجود دارد.
عناصر بصری به تنظیم حس کلی صفحه یا انتقال پیام اصلی کمک میکنند. آنها نقش مهمی در ایجاد سلسلهمراتب بصری دارند و درک متن را سادهتر میکنند. مردم تصاویر را سریعتر از کلمات پردازش میکنند، بنابراین میتوانید اطلاعات حیاتی را زودتر به آنها منتقل کنید.
لیستها راه خوبی برای سازماندهی دادهها یا اطلاعات مرتبط هستند. همچنین، خود علامتهای بولت بهعنوان عناصر بصری توجه خواننده را جلب میکنند.
وقتی خوانندگان وارد سایت شما میشوند، احتمال اینکه همه کلمات را در صفحه اصلی بخوانند کم است. خبر خوب این است که حالا میدانید باید اسکنپذیری را در طراحی سایت خود در اولویت قرار دهید. با آگاهی از الگوهای اسکن کردن محتوا و بهترین شیوههای طراحی محتوای قابل اسکن، در موقعیت بهتری برای خلق یک تجربه کاربری عالی قرار دارید. تجربهای خوب به خوانندگان شادتر میانجامد، و خوانندگان شادتر، کسبوکار موفقتری را رقم میزنند.
منبع: xd.adobe.com
