چیزی که این روزها با هر تغییری در تصویر هویت سازمان یا بخشی از آن در شبکه‌های اجتماعی داغ می‌شود، نظرات پراکنده سلیقه‌ای، گاه از سر شوخی یا حتی سوار شدن بر موج انتقادات بوده.
مردم حق دارند درباره تصویری که از سازمان، می‌بینند اظهارنظر کنند (چه درست، چه اشتباه)
حتی یک کارشناس هم ممکن است از سلیقه شخصی بگوید اما نکته اینجاست که میان این همه کارشناس، حرف کارشناسی ندیدم.
پس گفتم دست به قلم شوم و با دید انصاف به این تغییرات نگاه کنم
مدتی در زمانی دور در کافه بازار بودم و با این وجود هنوز کافه‌بازار را خانه و خانواده خودم می‌دونم.
حتی اون زمان هم خیلی با احتیاط، صحبت از تغییر لوگوی کافه‌بازار می‌شد.
آمده‌ام از دید خودم نیم‌نگاهی به طراحی لوگوی جدید کافه‌بازار بیاندازم.
یک سال و نیم برای رسیدن به این طرح زحمت کشیده شده.
از آنجایی که در پروسه ریبرند شرکت‌های بزرگ، درگیر بودم، معنی یک‌سال‌و‌نیم رفت و برگشت تا تصمیم نهایی را می‌دانم و به تیم برند کافه‌بازار خسته نباشید می‌گم.
تمام گزارش‌هایی که تا به امروز در مورد این تغییر بود را خواندم.
«حمید حبیب الله» استراتژیست برند بازار، تاکید دارد این تغییرات، ری‌برندینگ نیست و تنها تازه شدن برند است به منظور درگیری مخاطب با محصول جدید کافه‌بازار، که تغییرات زیادی را از نسخه ۸ داشته.
حمید حبیب الله می‌گوید: «تغییراتی که رخ داده در راستای چشم‌اندازها و استراتژی‌های قبلی این مجموعه بوده. ما به دنبال این نبودیم که بگوییم بازار کلا دگرگون شده و تغییر ماهیت داده و از همین رو تصمیم گرفتیم لوگو آنچنان تغییر پیدا نکند و المان همیشگی سبد در لوگوی جدید نیز همچنان باقی بماند»
مسلما اگر نام ریبرند روی این تغییرات گذاشته می‌شد سوالات جدی‌تر و نقد‌های بیشتری مطرح می‌شد.
لوگوی قبلی با همه مشکلات اجرایی، نزدیک به ده‌سال برای کاربران، آشنا بود. تصمیم‌گیری تغییر همچین عنصری به‌تنهایی انرژی زیادی از تیم گرفته است.
اما معمولا رفرش برند خیلی آرام و در سکوت خبری منتشر می‌شود و معمولا زمان زیادی نمی‌برد.
لوگوی قبلی از نظر رنگ با ظاهر نسخه‌های جدید محصول هماهنگ نبود
سبک طراحی واقع‌گرا (اسکیومورفیسم) با طراحی مدرن مینیمال امروزی همراه نبود
چرا که بافت سبد و جزئیاتی مثل دسته‌ها و حتی گره‌ی دسته در ابعاد کوچک فرمی شلوغ با عناصر زیاد می‌ساخت.
کافه‌بازار باب جدیدی در قفسه‌های فروشگاه باز کرد که از نظر من AVOD تنها می‌تواند یکی از آن‌ها باشد و این تغییر رویکرد باید در بروز شدن نقش داشته باشد.
یکی از دلایل این تغییر جدید می‌تواند امکان تبدیل لوگو به فونت، SVG و نمونه برداری برای استفاده راحت‌تر و سریع‌تر در وب‌سایت و اپلیکیشن‌ها باشد.
اما یک‌سال و نیم تلاش و طرح خروجی انتظاراتی را هم به دنبال دارد.
یکی از اصلی‌ترین انتظارات مربوط به نمایش نام در تایپوگرافیست.
بازار؟ یا کافه بازار؟!
منطقا همه جا نام برند کافه‌بازار مطرح می‌شود. بهتر نبود حالا که فرصت تغییر رسیده نام کامل استفاده شود یا تصمیم‌گیری دقیق‌تری اتخاذ شود؟
در شبکه‌های اجتماعی شوخی‌های زیادی با زنبیل کافه بازار می‌شد.
بخش زیادی از آن‌ها لوگوی جدید را به کلاه سربازی تشبیه کرده بودند.
شاید تنها یک شوخی باشد اما کمی دقیق‌تر شدم تا دلیل این موضوع همه‌گیر را جستجو کنم...
گرچه داریم در مورد یک فرم و نشان صحبت می‌کنیم اما پایین زنبیل جدید زیادی گرد است که شبیه به هیچ زنبیل دیگری نیست. جدای از این، فرم لوگو یک سطح پیوسته‌است و چشم نا خوداگاه درپی یافتن حجم در شکل می‌گردد تا زنبیل را تجسم کند پس خطوط و سطوحی فرضی رسم می‌کند که در آن خطا بسیار است.
زنبیلی که تنها یک دسته دارد یا کلاه سربازی از این خطای چشم شکل می‌گیرد.
از موارد دیگری که مغز می‌بیند فضای منفی دور فرم است. لوگوی قدیمی و جدید را در دو فرم مربع و دایره ترسیم کردم و رنگ فضای منفی را تیره انتخاب کردم. دقیقا آنچه مغز از فضای منفی تصور می‌کند.
نکته‌ای که در هر دو طرح مشخص است سنگینی لوگو در پایین است مخصوصا در فضای دایره این مورد بیشتر حس می‌شود. تیم طراحی باید زیرک باشد تا در فضای دایره‌ای مثل آیکون‌های دایره‌ای شکل و آواتارها (تصویر کاربری) اندکی لوگو را به بالا هدایت کند و فضای سفید بیشتری در زیر نگه‌دارد تا در نگاه متعادل نمایش داده شود.
اما چرا کافه‌بازار از این حد از سطح در نشان استفاده کرده؟
شاید نیاز محصول و شاید هم استفاده به‌عنوان قابی گسترده در تبلیغات.
همین کار را با تایپوگرافی بازار انجام دادم.
تغییرات مینور در تایپوگرافی جدید را میتوانید در سمت راست مشاهده کنید. رنگ سبز مربوط به تایپوگرافی جدید و آبی نسخه قدیمی است.
بگذارید کمتر در مورد تایپوگرافی صحبت کنم. شاید در گریدبندی‌ها (Grids) هماهنگ باشه اما چشم بخاطر بالاو پایین بودن حروف و فضاهای نا هماهنگ منفی و مثبت متزلزل به نظر می‌رسد.
و البته ترکیبی از نشان زنبیل و تایپوگرافی بازار
خیلی جذاب بود که دیدم بج(badge) دریافت از بازار بروزرسانی شده. نشان دریافت از بازار را در مقایسه با بج‌های شرکت‌های دیگر در کنار هم قرار دادم. فرم کلی دکمه دقیقا بر اساس استاندارد سایر بج‌ها به رنگ مشکی و با دورخط(outline) خاکستری مشخص شده تا روی زمینه مشکی هم کادر مشخص باشد.
اما در ترکیب سایر بج‌ها واژه download on the و get it on در دو سطر روی تایپوگرافی سوار است. نشان کافه بازار این هماهنگی را از بین برده که احتمالا بخاطر وزن بالای تایپوگرافی بازار بوده. البته این وزن در کنار لوگو شاید هم توازن و تعادل بج را متزلزل کرده هم گایدلاین‌های اولیه برند را. مگر نباید نشان زنبیل در سمت راست تایپوگرافی قرار بگیرد؟
بسیاری در شبکه‌های اجتماعی رنگ سبز کافه بازار را مشابه رنگ مجموعه اسنپ تشبیه کرده بودند.
چرا انقدر راه دور؟ :)
کافه‌بازار از قدیم الایام سبز بود، هرچند این رنگ در نشان نبود اما در زمینه همواره رنگ سبز به شکل‌های مختلف همراه بوده. دلیل این رنگ سبز هم ترکیب رنگی مارکت گوگل‌پلی برای نرم‌افزارهای اندروید بود که دلیل آن هم رنگ سبز اندروید بود.
بعید نبود بازار هم از رنگ سبز برای نشان خود استفاده کند.
چیزی که ذهن من رو بیشتر مشغول کرده چرا به جای رنگ‌های Flat و تک رنگ از طیف‌رنگی استفاده شده؟
بلند بلند فکر می‌کنم! محصول کافه‌بازار هم بیشتر از اینکه از قوانین متریال دیزاین گوگل الگو بگیرد از رابط‌کاربری iOS الهام گرفته. شاید که طراحی آیکون بازار هم از قوانین iOS و اپل تبعیبت می‌کند. آیا به زودی شاهد نسخه iOS بازار هستیم؟ با توجه به سرویس ویدئویی کافه‌بازار AVOD بعید هم نیست :)
آنچه در طراحی محصول عیان است هماهنگی از نظر رنگ و فرم است. سال گذشته شاهد تغییرات گسترده در ظاهر اپ کافه بازار بودیم که رنگ سبز جدیدی در آن استفاده شده بود که کنتراست بیشتری از زمینه داشت. حال لوگوی جدید با همین حال و هوا رنگ‌آمیزی شده.
تقریبا در همه‌جای اپ (جز موشن دانلود که در نوتیف‌بار ظاهر می‌شود) همه چیز با لوگوی جدید جایگزین شده.
با اسکرول پایین اپ موشن بامزه‌ای در بالا نمایش داده می‌شود که به صفحه‌ای در مورد لوگوی جدید می‌رود.
حال سوال این است.
آیا با تغییرات لوگوی قدیمی کافه بازار این تازه شدن بر رخ لوگوی‌های دیگر این سازمان هم نقش می‌بندد؟
من حدس می‌زنم به زودی باید منتظر تغییری در لوگوی قدیمی دیوار شاهد باشیم و برای یکپارچگی بیشتر احتمالا بلد هم دچار این تغییرات شود.
شاید چیزی شبیه به این
داشتم سعی می‌کردم دقایقی خود را جای تیم طراحی برند بگذارم و یک خروجی با دغدغه‌های خودم پیاده کنم که متوازن باشد.
نظر شما در مورد لوگوی جدید کافه‌بازار چیست؟ آیا اون رو دوست دارید یا نه؟ نظراتون رو با من در میان بذارید تا در همین رابطه بیشتر صحبت کنیم.
آرین مقبلی
art director - product designer
من را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
redl.ink/arian
