در تمام جوامع پیشرفته امروزی، مدیریت اجرایی پروژه های بزرگ، نقش عمده ای در پیشرفت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی به حساب می رود . انجام مناسب و بهینه هر پروژه در گرو مدیریت صحیح و اصولی آن است، به خصوص در پروژه های عمرانی که با بخش های مختلفی ارتباط دارد و معمولاً افراد زیادی در آن حوزه فعالیت دارند.
اصول مدیریت ساخت نقش مهمی برای اطمینان از هموار بودن اهداف پروژه‌های ساختمانی از ابتدا تا انتها دارد. وجود این مهم برای همۀ پروژه‌های ساختمان حیاتی است، به ویژه برای پروژه‌ها در مقیاس بزرگ که پتانسیل بیشتری برای مشکلات دارند. مدیریت پروژه ساختمانی به طور قابل توجهی تأخیرات و هزینه‌های احتمالی مازاد را کاهش می‌دهد. درحقیقت، کدام کارفرمایی دوست دارد پروژه او به جای یک سال، طی دو سال تمام شود؟ تأخیر در برنامه زمانی و مقدار بودجه به معنای از رفتن سود و افزایش بار مالی اضافی است.
باید بیان شود که مدیریت ساخت، شاخه ایی از علم مهندسی عمران است که امروزه طرفداران خاص خود را دارد. به طور قطع یکی از خاص ترین و پر کاربردترین گرایش های مهندسی عمران، گرایش مدیریت ساخت می باشد که مهندسان به تحصیل این رشته علاقه بسیاری دارند. کسانی که به تحصیلات آکادمیک علاقه داشته و قصد دارند در رشته مهندسی عمران تحصیل کنند، می دانند که رشته مدیریت ساخت چقدر خواهان دارد. بنابراین در این مقاله از وب سایت آرین تیس قصد داریم تا درباره مدیریت ساخت و اصول آن نکات و موارد بسیار مهمی را عنوان کنیم. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
مدیریت ساخت چیست؟!
لازم به ذکر می باشد که مدیریت ساخت عبارت است از دانش برنامه ریزی ، هماهنگی و کنترل پروژه از آغاز اجرا پروژه مورد نظر تا تمام شدن یا ختمه یافتن آن. در کل مدیریت ساخت در پروژه ها بسیار مهم است و برای این که پروژه در محدوده زمان خاص خود، با هزینه و با کیفیت پیش بینی شده به انجام برسد، از مدیریت ساخت استفاده می کنند. مدیر ساخت مسئولیت های بسیار گوناگونی می تواند داشته باشد که هر کدام از آن ها نیز اهمیت ویژه ایی در پروژه دارد.
نکته قابل توجه این است که مدیریت ساخت هم یک مدل عملی و هم چنین یک مدل تجاری به حساب می آید، بنابراین می تواند تعاریف بسیار متفاوتی داشته باشد. در زیر به تعاریف مختلف از مدیریت ساخت می پردازیم، با ما همراه باشید.
تعریف اول:
می توان اذعان داشت که مدیریت ساخت یک روش تحویل پروژه است که به موجب آن کارفرما ( مالک یا سازنده ) یک مدیر ساخت را استخدام می کند تا از تخصص او برای موارد زیر استفاده کند:
تخمین هزینه پروژه
زمان بندی پروژه
اجرای پروژه
تعریف دوم:
باید بیان شود که مدیریت ساخت و پروژه یک روش مدیریت حرفه‌ای به حساب می آید که مجموعه ای از خدمات از جمله موارد زیر را شامل می شود :
برنامه‌ریزی
طراحی
اجرا و ...
باید بیان شود که هدف مدیریت ساخت، دستیابی به اهداف پروژه از جمله مدیریت کیفیت، هزینه و زمان می باشد.
تعریف سوم:
مدیریت پروژه ساخت شامل موارد زیر است :
سازماندهی
برنامه‌ریزی
بسیج و جهت‌دهی تجهیزات و مصالح ساختمانی
مدیریت نیروهای کاری در مرحله اجرای پروژه
تمامی تعاریف ذکر شده در بالا تعریف درستی از مدیریت ساخت هستند اما اگر بخواهیم یک تعریف واحد و جامع و بسیار کلی برای این گرایش در نظر بگیریم، باید اشاره داشته باشیم که مدیریت ساخت و ساز به معنای ترکیب طراحی و دانش ساختمان سازی با مدیریت مالی، مدیریت زمان و مدیریت نیروی کار است.بنابراین می توان اذعان داشت که مدیریت ساخت یک گرایش کاملا مهندسی و هم چنین تجاری است که می تواند دو جنبه مهندسی و مدیریتی را ادغام نماید.
اهمیت مدیریت در ساخت و سازها:
باید اشاره داشت که پروژه‌های ساختمانی معمولاً شامل صدها فعالیت مختلف در چندین فاز متفاوت می باشند. هر یک از مراحل ساخت و ساز نیاز به دانش مهندسی و توانایی حل مسئله برای ادامه روند پروژه را دارد در غیر این صورت روند پیشرفت پروژه با مشکلات بسیاری مواجه می گردد. معمولا در ساخت و ساز پروژه های عمرانی همه چیز طبق موارد تعیین شده پیش نخواهد رفت و ممکن است پروژه با مشکلاتی رو به رو شود، به همین دلیل مدیریت ساخت می تواند پروژه را طبق زمان بندی و هزینه های در نظر گرفته شده پیش ببرد. می توان اذعان داشت، هدف این است که پروژه مدیریت شود تا به موقع و با بودجه از پیش تعیین شده و مطابق با ضوابط و مقررات ساختمانی به اتمام برسد. این موضوع بسیار مهم می تواند شامل موارد زیر باشد :
برنامه‌ریزی و مدیریت هزینه
کیفیت و ایمنی
