امروزه اسکنرهای دیجیتال داخل دهانی به یک روند رایج در صنعت دندانپزشکی تبدیل شده اند و روز به روز محبوبیت آنها بیشتر می شود. اما اسکنر داخل دهانی دقیقا چیست؟ در این مقاله سعی میکنیم نگاهی به اسکنر های داخل دهانی از گذشته تا به الان، نکات خرید اسکنر داخل دهانی و به کاربرد های آن بپردازیم.
اسکنر داخل دهانی (Intraoral Scanner یا IOS) یک دستگاه دیجیتال پیشرفته است که برای ایجاد تصاویر سه‌بعدی از ساختارهای داخل دهان مانند دندان‌ها، لثه‌ها و سایر بافت‌های دهانی استفاده می‌شود. این اسکنرها به جای روش‌های سنتی قالب‌گیری (که شامل استفاده از مواد قالب‌گیری و انتظارات طولانی برای ساخت مدل فیزیکی است)، تصاویر دیجیتالی از دهان بیمار می‌گیرند و به سرعت آنها را به یک مدل سه‌بعدی تبدیل می‌کنند. این مدل‌ها در درمان‌های مختلف دندانپزشکی از جمله ارتودنسی، پروتزهای دندانی، ایمپلنت‌ها و بازسازی دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
1. پیدایش اولیه (دهه ۱۹۸۰) :
اولین تلاش‌ها برای دیجیتالی‌کردن فرآیندهای دندانپزشکی به دهه ۱۹۸۰ بازمی‌گردد. در این دهه، تکنولوژی CAD/CAM (Computer-Aided Design / Computer-Aided Manufacturing) برای طراحی و تولید ترمیم‌های دندانی معرفی شد. یکی از اولین و مهم‌ترین نوآوری‌ها در این زمینه مربوط به شرکت CEREC بود که در سال ۱۹۸۵ سیستم CAD/CAM را به دنیا معرفی کرد. این سیستم امکان اسکن دندان‌ها و ساخت ترمیم‌های سرامیکی را فراهم می‌کرد.
با این حال، این سیستم‌های اولیه هنوز به صورت کامل به اسکنرهای داخل دهانی وابسته نبودند و برای تولید ترمیم نیاز به قالب‌گیری‌های فیزیکی داشتند.
2 .دهه ۱۹۹۰: اولین گام‌ها در تولید اسکنرهای داخل دهانی
در دهه ۱۹۹۰، توسعه اسکنرهای داخل دهانی وارد مرحله جدی‌تری شد. در این دهه، تحقیقات و توسعه برای ایجاد اسکنرهایی که بتوانند تصاویر دقیق‌تری از داخل دهان ارائه دهند، آغاز شد. در ابتدا، اسکنرهای داخل دهانی از تکنولوژی‌های نوری استفاده می‌کردند، اما دقت آنها هنوز به اندازه کافی نبود تا به طور گسترده در دندانپزشکی مورد استفاده قرار گیرند.
شرکت‌های تولید کننده شروع به تحقیق روی تکنولوژی‌های مختلف اسکن کردند که بتوانند داده‌های دقیق‌تری را از ساختارهای داخل دهان فراهم کنند.
3. دهه ۲۰۰۰: ورود به دنیای دیجیتال
در اوایل دهه ۲۰۰۰، پیشرفت‌های چشمگیری در فناوری اسکنرهای داخل دهانی رخ داد. شرکت‌هایی مانند iTero و Shape3 اولین اسکنرهای دیجیتال خود را معرفی کردند که می‌توانستند مدل‌های سه‌بعدی دقیقی از دندان‌ها تهیه کنند. این اسکنرها از لیزر و فناوری‌های نوری پیشرفته‌تری بهره می‌بردند که دقت و سرعت اسکن را بهبود بخشیدند.
iTero اولین اسکنر دیجیتال خود را در سال ۲۰۰۶ معرفی کرد. این دستگاه به جای استفاده از قالب‌گیری سنتی، از اسکن نوری برای تولید تصاویر سه‌بعدی از دندان‌ها استفاده می‌کرد. این تکنولوژی به دندانپزشکان امکان داد تا به سرعت تصاویر دیجیتال دقیقی از دندان‌ها تولید کنند.
Shape3 در این دوره، اسکنرهای خود را با نرم‌افزارهای CAD پیشرفته ترکیب کرد و ابزارهای بیشتری برای طراحی و تولید ترمیم‌های دندانی ارائه داد.
4. دهه ۲۰۱۰: تکامل و پذیرش گسترده
در این دهه، اسکنرهای داخل دهانی به یکی از ابزارهای اصلی در کلینیک‌های دندانپزشکی تبدیل شدند. شرکت‌های بزرگی مانند M, Sirona, Planmeca3، و Align Technology(سازنده Invisalign) اسکنرهای جدیدی را با ویژگی‌های پیشرفته‌تری مانند سرعت بالاتر، دقت بیشتر و رابط‌های کاربری بهینه‌تر معرفی کردند.
ویژگی‌های کلیدی این اسکنرها در دهه ۲۰۱۰:
• کیفیت بهتر تصاویر: اسکنرهای جدید از سنسورهای پیشرفته‌تری استفاده می‌کردند که توانایی ثبت تصاویر بسیار دقیق‌تری از ساختارهای دهانی داشتند.
• زمان کوتاه‌تر اسکن: با بهبود سرعت پردازش، زمان لازم برای اسکن کامل دهان بیمار به طور قابل توجهی کاهش یافت.
• سهولت استفاده: این اسکنرها به تدریج کوچک‌تر و قابل حمل‌تر شدند و رابط‌های کاربری آنها برای دندانپزشکان ساده‌تر و سریع‌تر شد.
5 .دهه ۲۰۲۰: ادغام با هوش مصنوعی و پیشرفت بیشتر
در دهه ۲۰۲۰، تکنولوژی اسکنرهای داخل دهانی به مرحله‌ای رسید که می‌توانند با سایر سیستم‌های دندانپزشکی مانند پرینترهای سه‌بعدی و نرم‌افزارهای هوشمند طراحی به‌طور کامل یکپارچه شوند. استفاده از هوش مصنوعی (AI) در تحلیل داده‌های اسکن نیز به یکی از ویژگی‌های جدید و مهم تبدیل شد.
اسکنرهای مدرن با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی توانایی تشخیص خودکار مشکلات دندانی مانند پوسیدگی، فرسایش یا مشکلات ارتودنسی را دارند.
این اسکنرها با سیستم‌های CAD/CAM و پرینترهای سه‌بعدی ادغام شده‌اند تا فرآیند طراحی و ساخت ترمیم‌های دندانی به صورت خودکار و دیجیتالی انجام شود.
اسکنرهای جدید می‌توانند مدل‌های سه‌بعدی رنگی تولید کنند که به دندانپزشکان امکان بررسی دقیق‌تر رنگ و شکل دندان‌ها را می‌دهد.
اسکنرهای داخل دهانی به عنوان ابزارهای دیجیتال پیشرفته در دندانپزشکی، انواع مختلفی دارند که هر کدام بر اساس تکنولوژی‌ها و ویژگی‌های خاص خود دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه، به انواع اصلی اسکنرهای داخل دهانی و ویژگی‌های آنها پرداخته شده است:
این نوع اسکنرها با استفاده از تکنولوژی نوری کار می‌کنند. نور از سطح دندان‌ها بازتاب می‌شود و توسط سنسورهای نوری ضبط می‌شود تا تصویر سه‌بعدی از ساختارهای دهانی ایجاد شود.
مزایا: بدون تماس فیزیکی با دندان، سریع و دقیق است.
معایب: ممکن است در برخی شرایط نوری ضعیف‌تر باشد و دقت در عمق اسکن محدودتر باشد.
این اسکنرها از پرتوی لیزر برای اسکن ساختارهای داخل دهانی استفاده می‌کنند. لیزر به دندان‌ها تابیده می‌شود و بازتاب آن توسط سنسورهای ویژه جمع‌آوری شده و به یک مدل سه‌بعدی تبدیل می‌شود.
مزایا: بسیار دقیق و قادر به اسکن جزئیات کوچک، مخصوصاً برای دندان‌های پیچیده.
معایب: هزینه بالاتر نسبت به اسکنرهای نوری و نیاز به آموزش بیشتر برای کاربران
این اسکنرها به عنوان بخشی از سیستم‌های طراحی و ساخت با کمک کامپیوتر (CAD/CAM) استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها تصاویر سه‌بعدی دقیقی از دهان بیمار ارائه می‌دهند که به دندان‌پزشک کمک می‌کند تا بتواند پروتزهای دندانی، روکش‌ها، یا پل‌های دندانی را طراحی کند و سپس با کمک پرینترهای سه‌بعدی یا دستگاه‌های CNC آنها را تولید کند.
مزایا:
سرعت بالا در آماده‌سازی پروتزهای دندانی
ارتباط مستقیم با نرم‌افزارهای CAD/CAM
معایب:
نیاز به تجهیزات تخصصی و گران‌قیمت
منحنی یادگیری برای دندانپزشکان
این اسکنرها ترکیبی از فناوری‌های مختلف مانند نور ساختاریافته و لیزر هستند. هدف از ترکیب این فناوری‌ها، افزایش دقت و سرعت در اسکن است. این دستگاه‌ها از هر دو فناوری برای تولید تصاویر دقیق‌تر استفاده می‌کنند.
مزایا:
دقت بالا با استفاده از فناوری‌های مختلف
کاهش زمان اسکن در مقایسه با برخی اسکنرهای قدیمی
معایب:
هزینه‌های بالاتر به دلیل پیچیدگی دستگاه
نیاز به آموزش برای کاربری مناسب
اسکنرهای متحرک: این نوع اسکنرها قابلیت جابجایی دارند و دندان‌پزشک میتواند آنها را به راحتی به کلینیک‌های مختلف حمل کند. معمولاً سبک و جمع‌وجور هستند.
اسکنرهای ثابت: این نوع اسکنرها در یک مکان ثابت قرار دارند و برای استفاده در کلینیک‌های دندانپزشکی بزرگ یا مراکز آموزشی مناسب هستند. دقت بیشتری دارند و معمولاً برای اسکن‌های دقیق‌تر استفاده می‌شوند.
برندهای مختلفی برای اسکنرهای داخل دهانی (Intraoral Scanner) در بازار دندانپزشکی وجود دارند که هرکدام ویژگی‌ها و قابلیت‌های متفاوتی ارائه می‌دهند. برخی از برندهای معتبر و محبوب شامل موارد زیر هستند:
1 . 3Shape- مدل TRIOS
یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین برندها با کیفیت تصویر بالا و دقت زیاد.
2 .iTero-از شرکت Align Technology
اسکنرهایی با دقت بالا که برای ارتودنسی و طراحی اینویزیلاین (Invisalign) مناسب هستند.
Carestream Dental. 3
مدل‌های CS 3600 و CS 3700 با تمرکز بر سهولت استفاده و کیفیت بالا.
4 .Planmeca-مدل Emerald S
اسکنرهایی با سرعت بالا و تصاویر دقیق.
Medit. 5-مدل i700
برندی نوآورانه با قیمت مناسب و قابلیت‌های کاربردی برای دندانپزشکان.
Dentsply Sirona. 6-مدل Primescan
یک اسکنر پرسرعت و دقیق با کیفیت تصویر بسیار بالا.
Dental Wings. 7-مدل Virtuo Vivo
برای دقت بالا و تجربه کاربری راحت شناخته می‌شود.
Shining 3D. 8-مدل Aoralscan
اسکنرهایی با قیمت اقتصادی‌تر و مناسب برای دندانپزشکان عمومی.
هرکدام از این برندهای اسکنر داخل دهانی ویژگی‌های خاص خود را دارند، از جمله سرعت اسکن، دقت، راحتی کاربری و قابلیت اتصال به نرم‌افزارهای مختلف. انتخاب بهترین برند به نیازهای کلینیک و بودجه شما بستگی دارد.
شرکت آریا تندیس درمان دارای تیم تخصصی پشتیبانی و تعمیرات می باشد که میتواند در نگهداری و تعمیرات و همچنین به عنوان مشا‌ور در زمان خرید تجهیزات دندانپزشکی، در کنار شما باشد.
در نتیجه استفاده از اسکنرهای داخل دهانی نشان می‌دهد که این فناوری تحولی بزرگ در دندانپزشکی مدرن ایجاد کرده است. با افزایش دقت، سرعت، و راحتی برای بیماران و دندانپزشکان، این اسکنرها نقش مهمی در بهبود کیفیت درمان‌های دندانپزشکی ایفا می‌کنند. استفاده از آنها خطاهای ناشی از قالب‌گیری‌های سنتی را کاهش داده و فرآیند طراحی و ساخت پروتزها، ایمپلنت‌ها و دستگاه‌های ارتودنسی را بهینه می‌کند، همچنین، با تسهیل ارتباط بین دندانپزشکان و لابراتوارها، فرآیند درمان سریع‌تر و کارآمدتر انجام می‌شود.
به طور کلی، اسکنرهای داخل دهانی تجربه بهتری برای بیماران ایجاد کرده و نتایج دقیق‌تر و قابل اعتمادتری را به ارمغان می‌آورند.
