بسیاری از افراد با گذشت زمان بنا به دلایل متعددی همچون پیری، کشیدن دندان و... دندان های خود را از دست می دهند. این موضوع علاوه بر این که باعث ایجاد مشکل در ظاهر و طرح لبخند شما می شود، می تواند در صحیح جویدن و غذا خوردن شما هم تاثیر منفی بگذارد. بسیاری از افراد به دنبال یک روش دائمی برای این دندان های از دست رفته هستند. تا چند سال گذشته انجام پروتز دندان متحرک (دندان مصنوعی) میان این افراد بسیار رایج بود. مشکلاتی که این روش ایجاد می کرد باعث شد که روش بهتری به نام ایمپلنت جایگزین آن شود. ایمپلنت دندان روشی است دائمی برای دندان های از دست رفته. خوشبختانه امروزه با فراگیر شدن ایمپلنت دندان افراد دیگر دغدغه‌ای برای از دست دادن دندان های خود ندارند و دیگر به سراغ دندان های مصنوعی نمی روند. قرار دادن ایمپلنت در دهان هیچ مشکلی را برای استفاده کننده به وجود نمی آورد و فرد به می تواند تا آخر عمر بدون هیچ گونه مشکلی از آنها استفاده کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به صورت کامل با ایمپلنت دندان آشنایی پیدا کنید.
اولین مورد ثبت شده از ایمپلنت دندانی مربوط به ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بود، که در آن از طلا، پلاتین و پورسیلن استفاده شده بود. تمدن مایا درمیان بسیاری از پیشرفت های علمی ایجاد شده، اولین تمدنی بود که از ایمپلنت های دندانی درون کاشت استفاده کرد.
در طول سالیان، مواد مختلفی برای ایمپلنت دندانی آزمایش شده اند از جمله، مولیبدونوم-کبالت-کرومیوم و آلیاژهای نیکل-کرومیوم-آهن،فولاد ضدزنگ و فلزهایی نظیر طلا، پلاتین و نقره. اما در نتیجه ی جذب ثانوی بالای peri-implant توسط استخوان، موفقیت های کلینیک بدست آمده در میان مدت و طولانی مدت برای این مواد بسیار اندک بود
همچنین در بررسی تاریخچه ایمپلنت در سال ۱۹۵۲ ميلادي ، دانشمندي به نام اینگوار برنمارک ارتوپد معروف سوئدی در حال مطالعه بر روي تكنولوژي ترميم استخوان هاي فک بعد از شكستگي ها بود. او در اين مطالعات، از قطعات فلز تيتانيوم استفاده کرد و با پيچ کردن آن ایمپلنت ها به استخوان ران خرگوش منتظر ترميم استخوان مانده بود.
با ترميم استخوان ها،هنگامي که «برنمارک » تصميم گرفت قطعات کمکي تيتانيوم را از استخوان جدا کند در کمال تعجب دریافت که تيتانيوم به استخوان پيوند خورده است. اين کشف«برنمارک » را به سوي ساخت ايمپلنت هاي دنداني راهنمايي کرد و در سال ۱۹۶۵ اولين ايمپلنت دنداني ساخته شد. در واقع با استفاده از ایمپلنت میتوان از تحلیل استخوان در یک ناحیه بی دندان جلوگیری کرد.
ایمپلنت دندان جایگزین ریشه های دندان می شود. ایمپلنت ها یک پایه قوی برای دندان دائمی (ثابت) یا قابل جابجایی ایجاد می کنند که با دندان های طبیعی شما سازگاری دارند.
ایمپلنت دندان از جنس تیتانیوم خالص است که با بدن انسان سازگاری دارد. شکل آن به صورت میله باریکی است که درون استخوان فک قرار داده می شود. گفته می شود که امروزه ایمپلنت دندان بهترین جایگزین برای دندانهای از دست رفته است. نکته قابل توجه در مورد آن این است که اگر پس از قرار گرفتن در فک به طور صحیح از آن نگهداری شود، ماندگاری بسیار بالایی خواهد داشت.
علیرغم پیشرفت در زمینه مراقبت از دندان، میلیون ها ایرانی از دندان درد رنج می برند، که عمدتا به علت پوسیدگی دندان، بیماری پریودنتال یا آسیب است. برای سال ها، تنها گزینه های درمان در دسترس افرادی که دندان هایشان را از دست داده بودند، استفاده از پل ها و پروتزهای دندان بود. اما امروزه، ایمپلنت دندان در دسترس هستند.
1. اندوستیال (endosteal)
2. ساب‌پریوستیال (subperiosteal)
ایمپلنت اندوستیال به ایمپلنتی گفته می شود که درون استخوان قرار می گیرد، اما ساب‌پریوستیال ایمپلنتی است که روی استخوان آرواره و زیر بافت لثه قرار داده می شود. امروزه دیگر از ایمپلنت های ساب‌پریوستیال استفاده نمی شود زیرا در مقایسه با ایمپلنت های اندوستیال در بلند مدت نتایج ضعیف تری داشته اند و استحکام کمتری دارند.
• در صورتی که کلیه دندان های فک جلو و یا فک عقب از بین رفته باشد.
• در صورتی که یکی از دندان های جلو از بین رفته باشد و فاصله ایجاد شده از دندان های کناری آن طبیعی باشد.
• در صورتی که بیش از یک دندان از بین رفته باشد و فاصله بین دندان های کناری طبیعی باشد.
• درصورتی که یک یا بیش از یک دندان از انتهای هر قوس دندانی از بین رفته باشد و تنها از یک طرف، دندان طبیعی باشد.
• افرادی که نمی توانند از دندان های مصنوعی استفاده کنند.
• افرادی که می خواهند گفتار خود را بهبود ببخشند.
ایمپلنت دندان محدودیت سنی خاصی ندارد و هر فردی که قادر به رعایت بهداشت دهان خود باشد، می تواند دندان های خود را ایمپلنت کند. اگر فرد به سن رشد رسیده باشد، می تواند به جای دندانی که از دست داده است، ازایمپلنت استفاده نماید.
• افرادی که مبتلا به عفونت دندان یا فک هستند، ایمپلنت دندان نه تنها مشکلشان را برطرف نمی کند، بلکه ممکن است دردسرهای دیگری را هم برای آنها به وجود آورد.
• افرادی که مبتلا به دیابت هستند، توجه داشته باشند که گذاشتن ایمپلنت باید با احتیاط های ویژه ای انجام گیرد. قبل از ایمپلنت دندان باید میزان قند خون فرد دیابتی توسط پزشک بررسی شود تا اگر بیماری دیابت فرد کنترل شده باشد، برای وی ایمپلنت گذاشته شود.
• افرادی که دخانیات مصرف می کنند، بهتر است برای انجام ایمپلنت مدتی سیگار را فراموش کنند و یا حتی المقدور مقدار مصرف دخانیات خود را کاهش دهند
• افرادی که داروهای ضد انعقاد خون یا آسپرین مصرف می کند با نظر پزشک معالج خود باید ۵ تا ۷ روز قبل از انجام جراحی داروی خود را قطع کند.
• افرادی که تحت رادیوتراپی به‌خصوص در ناحیه فک و صورت بوده اند و بیمارانی که طولانی‌مدت تحت‌درمان بیس‌فسفونات بوده‌اند، نباید ایمپلنت بگذارند.
• ایمپلنت دندان در بارداری یکی از مواردی است که پزشکان به شدت با انجام آن در دوران بارداری مخالف اند و تا حد امکان از انجام این کار در دوران بارداری پرهیز می کنند.
• افزایش زیبایی
• سرعت بالا در کاشت
• ایمپلنت دندان شبیه دندان طبیعی میباشد
• عمر بالای ایمپلنت دندانی
• جلوگیری از تخریب استخوان فک
• ایمپلنت دندانی، دندان های مجاور را ثابت نگه می دارند
• ایمپلنت های دندانی می توانند شما را از بیماری لثه در امان نگه دارند
• عفونت در محل کاشت
• امکان آسیب به سایر دندان ها
• آسیب عصبی که می تواند باعث درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن لثه ها، لب ها و چانه فرد شود.
• مشکلات سینوسی هنگامی که ایمپلنت های دندان قرار داده شده در فک بالا از یکی از حفره های سینوس شما بیرون می زند.
۱- درایور های ترمیمی: درایور های ایمپلنت برای قرار دادن و برداشتن پروتزهای ایمپلنت دندان در طول جراحی اولیه و برای نگهداری و ترمیم استفاده می شوند.
۲- پروب های پریودنتال: این ابزار یکی از تجهیزات ضروری ایمپلنت است که برای ارزیابی بافت های پریودنتال استفاده می شود. پروب های علامت گذاری شده همچنین می توانند برای اندازه گیری در موارد خاص مانند بررسی فاصله بین ایمپلنت ها و اباتمنت ها یا تایید عمق بافت استفاده شوند.
۳- دریل و فرز: دریل و فرز از تجهیزات ایمپلنت هستند که برای ایجاد استئوتومی برای کاشت ایمپلنت دندان مورد استفاده قرار می گیرند. آنها همچنین می توانند در موارد خاصی مانند برداشتن ایمپلنت ها یا پیچ های شکسته استفاده شوند.
۴- استاپر دریل ها: حفاری ایمن تر استخوان فک نیاز به استفاده از این نوع دریل دارد. این دریل ها به بیت ها متصل می شوند تا عمق استئوتومی را محدود کنند و ایمنی بیمار و کاشت موفقیت آمیز ایمپلنت را تضمین کنند.
۵- پریوتوم ها: برای جدا کردن دندان از بافت های کناری و لثه از پریوتوم استفاده می شود. طیف گسترده ای از پریوتوم ها برای جراحی های دندانپزشکی عمومی و ایمپلنت وجود دارند. این ابزار از جنس استیل ضدزنگ ساخته شده و قابلیت اتوکلاو دارد.
۶- پیچ ها و چسب های ثابت : پیچ ها و چسب های ثابت برای محکم کردن و تثبیت غشاها و مسدود کردن استخوان استفاده می شوند. آنها برای فرآیند پیوند قبل از کاشت ایمپلنت ضروری هستند.
۷- کیت خارج کننده ایمپلنت: بسته به نیاز جراحی، از کیت های خارج کننده برای برداشتن اجزای ایمپلنت و پست های ایمپلنت استفاده می شود. این کیت ها می توانند شامل فرز ترفاین، ترفاین فنری گایددار (Easy Remover)، خارج کننده ایمپلنت، آداپتور دستی و فورسپس ایمپلنت باشند.
۸- هموستات ها: موادی طراحی شده برای کنترل خونریزی در حین جراحی هستند. طیف گسترده ای از هموستات ها وجود دارد که خونریزی رگ های خونی را در طی مراحل کاشت محدود می کنند.
۹- فرز استخوان: استخوان برداشت شده در طول جراحی ایمپلنت دندانی را می توان پردازش کرد و برای پیوند، مجددا استفاده کرد. فرزهای استخوان، می توانند استخوان را به تراشه های آماده برای استفاده در محل ایمپلنت تبدیل کنند.
۱۰- آچار ترکمتر یا آچار گشتاور دندانی : یک آچار گشتاور قابل اعتماد می تواند در کاشت ایمپلنت، برای قرار دادن اباتمنت و نیز برای برداشتن اباتمنت استفاده شود.
۱۱- فورسپس : فورسپس (forceps) یا همان انبر ابزاری است که برای گرفتن یا نگه داشتن اشیاء به کار گرفته می شود.
۱۲- الواتور : از تجهیزات دندانپزشکی و همراه همیشگی فورسپس است. برای کشیدن دندان و خارج کردن آن از حفره فک گاه لازم است که از الواتور استفاده شود
۱۳- هندپیس ایمپلنت: هندپیس از تجهیزات ایمپلنت و ابزاری برقی برای قرار دادن ایمپلنت و اباتمنت است که راحتی بیشتری نسبت به آچارهای گشتاور ارائه می دهد.
۱۴- رترکتور ها : رترکتور ابزاری است که به کنار زدن زبان، گونه ها و لب ها در محل جراحی کمک می کند تا جراح حداکثر دید و دسترسی را به محل جراحی داشته باشد. طیف وسیعی از رترکتورها در تجهیزات ایمپلنت دندانی وجود دارند.
۱۵- نیدل هولدر : بخیه زدن با نگهدارنده های سوزن آسان تر می شود. نیدل هولدر جهت گرفتن سوزن برای بخیه زدن است. جنس سر نیدل هولدر از تنگستن می باشد.
۱۶- قیچی پریودنتال :این ابزار برای کوتاه کردن سریع و موثر بافت، در طیف وسیعی از جراحی ها، از جمله جراحی ایمپلنت می باشد.
۱۷- استوتوم : این ابزار توسط پزشک ایمپلنت شما برای برش استخوان و شکل دهی به آن استفاده می شود. استوتوم مناسب ترین و سخت ترین ابزار برای تراشیدن استخوان دندان ها است.
۱۸- ابزارهای تعیین موقعیت ایمپلنت دندانی: با استفاده از ابزارهای مناسب، قرار دادن ایمپلنت ها به راحتی امکان پذیر است تا فضای کافی بین ایمپلنت ها و اباتمنت ها حفظ شود.
۱۹- بن اکسپندر : از این ابزار جهت فشرده ساختن و افزایش سطح مقطع محل کاشت ایمپلنت استفاده می شود.
۲۰- سینوس لیفت : یکی از ضروری ترین تجهیزات ایمپلنت، ابزار سینوس لیفت است. این ابزار بر اساس نوع جراحی در سایزهای مختلف تولید شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
۲۱- چکش های دندانپزشکی : این ابزار برای ضربه زدن به دندان ها و تکه کردن آن ها و یا فرم دادن به استخوان استفاده می شود
۲۲- رانژور : به منظور از بین بردن تیزی لبه استخوان یا نسج استفاده می شود. به علاوه این ابزار برای برداشتن مواد نرم باقی مانده در اطراف استخوان کشیده شده نیز مناسب است
در زمینه ایمپلنت‌های دندانی، هوش مصنوعی به ویژه در بهبود دقت تشخیص، برنامه‌ریزی جراحی، و پیگیری‌های پس از درمان نقش مهمی دارد. این تکنولوژی‌ها به دندانپزشکان کمک می‌کنند تا بهترین راهکارها را برای بیماران انتخاب کنند و خطرات و عوارض را به حداقل برسانند.
الف) تصویربرداری و تشخیص بیماری‌های دندان و لثه: یکی از کاربردهای اولیه هوش مصنوعی در ایمپلنت دندان، استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته برای تحلیل تصاویر رادیوگرافی و اسکن‌های سه‌بعدی است. این الگوریتم‌ها قادرند مشکلات دندانی مانند پوسیدگی، تحلیل استخوان، و بیماری‌های لثه را با دقت بالاتری نسبت به روش‌های سنتی شناسایی کنند.
ب) تحلیل و پیش‌بینی وضعیت استخوان فک: هوش مصنوعی قادر است وضعیت استخوان فک را قبل از جراحی ایمپلنت تحلیل کرده و پیش‌بینی کند که آیا استخوان به اندازه کافی قوی و مستحکم است یا خیر. این تحلیل‌ها به دندانپزشکان کمک می‌کنند تا تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تری در مورد نوع ایمپلنت و نیاز به نیاز به پیوند استخوان بگیرند.
الف) استفاده از نرم‌افزارهای CAD/CAM و راهنمای‌های جراحی: یکی از بزرگترین پیشرفت‌ها در دندانپزشکی دیجیتال، استفاده از نرم‌افزارهای CAD/CAM (طراحی و ساخت با کمک کامپیوتر) و راهنمای‌های جراحی دیجیتال است. این تکنولوژی‌ها به دندانپزشکان کمک می‌کنند تا ایمپلنت‌ها را با دقت بیشتری در محل مناسب قرار دهند. با استفاده از اطلاعات به دست آمده از تصاویر سه‌بعدی و تحلیل‌های هوش مصنوعی، این نرم‌افزارها می‌توانند یک نقشه جراحی دقیق تهیه کنند که نشان‌دهنده زاویه و عمق بهینه برای کاشت ایمپلنت است.
ب) جراحی‌های هدایت‌شده با استفاده از هوش مصنوعی: جراحی‌های هدایت‌شده با استفاده از هوش مصنوعی و راهنمای‌های دیجیتال، دقت و ایمنی جراحی‌های ایمپلنت دندان را به طور چشمگیری افزایش داده‌اند. این روش‌ها به دندانپزشکان امکان می‌دهند که با کاهش حداکثری خطاها، ایمپلنت‌ها را با دقت بالا در محل مورد نظر قرار دهند.
الف) مانیتورینگ وضعیت ایمپلنت‌ها: پس از کاشت ایمپلنت، پیگیری‌های منظم برای اطمینان از سلامت ایمپلنت و عدم بروز عوارض ضروری است. هوش مصنوعی میتواند در این زمینه نیز به کمک بیاید. سیستم‌های هوشمند می‌توانند اطلاعات به دست آمده از تصاویر و سایر داده‌های پزشکی را تحلیل کرده و هرگونه نشانه‌ای از مشکل یا ناهنجاری را سریعاً شناسایی کنند.
ب) استفاده از اپلیکیشن‌های هوشمند برای آموزش و پیگیری بیماران: بسیاری از کلینیک‌ها، از اپلیکیشن‌های هوشمند برای ارتباط مداوم با بیماران و ارائه نکات و توصیه‌های پس از درمان استفاده می‌کنند. این اپلیکیشن‌ها می‌توانند به بیماران یادآوری کنند که چگونه از ایمپلنت‌های خود مراقبت کنند، چه زمانی باید برای بررسی به کلینیک مراجعه کنند و هرگونه علائم نگران‌کننده را گزارش دهند.
الف) کاهش هزینه‌های عملیاتی با استفاده از هوش مصنوعی: هوش مصنوعی با افزایش دقت و کاهش خطاها، هزینه‌های عملیاتی کلینیک‌های دندانپزشکی را کاهش داده است. این کاهش هزینه‌ها میتواند به بیماران منتقل شود و در نتیجه، ایمپلنت‌های ارزان‌تری ارائه شود.
ب) افزایش دسترسی به خدمات دندانپزشکی: هوش مصنوعی همچنین میتواند با کاهش زمان‌های انتظار و بهینه‌سازی فرآیندهای درمانی، دسترسی به خدمات دندانپزشکی را برای بیماران افزایش دهد. این امر به ویژه برای بیمارانی که به دنبال ایمپلنت ارزان هستند و نیاز به درمان سریع و کارآمد دارند، بسیار مفید است.
الف) پیشرفت‌های آتی در الگوریتم‌های هوش مصنوعی: با پیشرفت مداوم در تکنولوژی هوش مصنوعی، انتظار می‌رود که دقت و کارایی این سیستم‌ها در دندانپزشکی به طور چشمگیری افزایش یابد. الگوریتم‌های جدید می‌توانند با دقت بیشتری تشخیص‌های پزشکی را انجام داده و برنامه‌ریزی‌های جراحی را بهینه‌سازی کنند.
ب) ادغام هوش مصنوعی با فناوری‌های دیگر: ترکیب هوش مصنوعی با فناوری‌های دیگر مانند روباتیک و واقعیت مجازی، میتواند به ایجاد راهکارهای نوآورانه‌تر در زمینه ایمپلنت‌های دندانی منجر شود. این ادغام‌ها می‌توانند به دندانپزشکان کمک کنند تا درمان‌های پیچیده‌تر و دقیق‌تری را ارائه دهند و تجربه بیمار را بهبود بخشند.
پس هوش مصنوعی نقش بسیار مهمی در بهبود دقت و موفقیت ایمپلنت‌های دندانی ایفا کرده است. از تشخیص‌های دقیق‌تر و برنامه‌ریزی جراحی‌های دقیق‌تر گرفته تا مدیریت پیگیری‌های پس از درمان، در واقع هوش مصنوعی توانسته است دندانپزشکی را به سطحی جدید از کارایی و دقت برساند.
شرکت آریا تندیس درمان دارای تیم تخصصی پشتیبانی و تعمیرات می باشد که میتواند در نگهداری و تعمیرات و همچنین به عنوان مشا‌ور در زمان خرید تجهیزات، در کنار شما باشد.
