ساده ترین تعریف هر چیزی که دارای جرم و حجم (مقداری فضا اشغال کند) باشد، ماده نامیده می شود. این اصطلاح برای هر شیء فیزیکی قابل مشاهده ای که از ذرات کوچکتری به نام اتم یا مولکول تشکیل شده است، استفاده می شود.
مواد به سه دسته تقسیم می شوند:
عنصر: ماده ای است که نمی توان آن را به مواد ساده تری تجزیه کرد و ذرات سازنده ی آن از اتم ها و مولکول های یکسانی تشکیل شده اند.
ترکیب: موادی که از به هم پیوستن دو یا چند عنصر مختلف تشکیل می شوند ترکیب نام دارند. در واقع از به هم پیوستن عنصرها ترکیب ایجاد می شود، اما خواص ترکیب با عناصر سازنده آن کاملا متفاوت است.
مواد مخلوط: این مواد زمانی ایجاد می شوند که ذرات سازنده ی دو یا چند ماده، با حفظ خواص، با یکدیگر آمیخته شوند. مثل هوا که مخلوطی از گازهای مختلفی مثل اکسیژن، نیتروژن و…. است. خواص شیمیایی این مواد ثابت می ماند ولی خواص فیزیکی مثل نقطه ی ذوبشان ممکن است تغییر کند.
قرن هاست که مسئله ساختمان نهایی ماده ذهن بشر را به خود مشغول داشته است.اولین نظریه اتمی را به یونان باستان نسبت میدهند، اما ریشه این مفهوم ممکن است در تمدن های قدیمی تر تکوین یافته باشد. اتم کوچکترین واحد تشکیلدهنده ماده است و ویژگیهای آن ماده را دارد. اتمها بسیار کوچک هستند. ماده چیزی است که بتوان آن را به صورت فیزیکی لمس کرد. هر چیزی در جهان (به جز انرژِی) از ماده، و در نتیجه از اتم ساخته شده است. اتمها به صورت مستقل وجود ندارند، بلکه با پیوستن به یکدیگر، مولکول ها و یون ها را تشکیل میدهند. این مولکولها و یونهای تشکیل شده نیز با پیوستن به یکدیگر موادی را تشکیل میدهند که در زندگی روزانه مشاهده و لمس میکنیم.پروتون ها و نوترون ها سنگین تر از الکترون ها هستند و در هسته در مرکز اتم قرار دارند. الکترون ها بسیار سبک هستند و به شکل ابری در حال گردش به دور هسته وجود دارند. تعداد اتمها همیشه برابر پروتون و الکترون است و تعداد پروتون ها و نوترون ها نیز معمولا یکسان است. افزودن پروتون به اتم باعث ایجاد یک عنصر جدید می شود در حالی که افزودن نوترون ایزوتوپ یا نسخه سنگین تر آن اتم را ایجاد می کند.
بطور عمومی میتوان اتم را کوچکترین ذره سازنده ماده در نظر گرفت اما با نگاه تخصصی و دقیق تر به ساختار اتم درمیابیم که خود از سه ذره کوچکتر با بار های مختلف (مثبت،منفی و خنثی ) تشکیل شده است.