انواع کمپرسورهای سیکل تبرید مورد استفاده در سیستم های تهویه مطبوع خانگی، صنعتی و سرد مانند چیلرهای تراکمی آب سرد و هوا خنک به پنج دسته زیر تقسیم می شوند.
1- کمپرسور روتاری
2- اسکرول کمپرسور
3- پیچ کمپرسور
4-کمپرسور رفت و برگشتی (سیلندر رفت و برگشتی) (کمپرسور رفت و برگشتی)
5- کمپرسور گریز از مرکز
در این قسمت از مقاله به توضیح دو نوع از کمپرسورها یعنی روتاری و اسکرول میپردازیم و ادامه آن را در قسمت های بعدی شرح خواهیم داد.
کمپرسور روتاری
کمپرسورهای روتاری مکانیزم جابجایی مثبت دارند و روتاری هستند. در این نوع کمپرسور مکش و فشرده سازی گاز مبرد از طریق چرخش 360 درجه پره ها صورت می گیرد. این گاز پس از چرخش کمپرسور فشار بسیار بیشتری نسبت به داخل آن خواهد داشت. همین فشار بالا باعث خروج سریع و آزاد شدن گاز از خروجی می شود. کمپرسورهای روتاری برای مناطقی با فشار هوای بالاتر مناسب هستند و اغلب در کولرهای گازی استفاده می شوند.
کمپرسورهای روتاری کارآمد نیستند و صدای کمی تولید می کنند. مصرف کم این نوع کمپرسورها باعث شده کمپرسورهای محبوبی برای سازندگان کولر گازی خانگی باشد. طراحی این کمپرسورها نیز بسیار ساده است. این طراحی ساده نصب و نگهداری این کمپرسورها را آسانتر و هزینه کمتری نسبت به سایر مدلها دارد. می توان گفت کمپرسور روتاری تنها کمپرسور کولر گازی است که می توان آن را روشن کرد، به تعمیرگاه برد و پس از تعمیر بدون هیچ مشکلی دوباره نصب کرد.
معایب
· عمر کم
· کاهش کارایی تجهیزات در محیط های کثیف
· ظرفیت محدود (این کمپرسورها معمولاً بین 7000 تا 36000 BTUظرفیت دارند.)
مزایا
مهمترین مزیت این مدل کمپرسور تعداد کم قطعات متحرک است. با قطعات متحرک کم، کمپرسور در حین کار صدای بسیار کمی تولید می کند؛ این یکی از مهمترین مسائل در استفاده خانگی است.
یک کمپرسور اسکرول از دو سیم پیچ تشکیل شده است. یکی از مارپیچ ها ثابت است و مارپیچ دیگر می چرخد. این دوره باعث فشرده شدن گاز و افزایش دما و فشار آن می شود. استفاده از کمپرسورهای اسکرول در چیلرهای تراکمی سرد و هوا خنک رایج است.
کمپرسور اسکرول
اجزای اصلی کمپرسور اسکرول:
· مارپیچ خارجی ثابت
· مارپیچ داخلی (چرخش)
· میل لنگ و بلبرینگ
· روتور و استاتور
· پمپ مکش، تخلیه و روغن
هر یک از این اجزا در نحوه عملکرد دستگاه نقش دارند. اما عمل اصلی توسط دو مارپیچ مارپیچ انجام می شود که به کمک میل لنگ حرکت می کنند.
چرخه عملکرد یک کمپرسور اسکرول از سه مرحله تشکیل شده است: مکش مبرد - فشرده سازی مبرد - تخلیه مبرد.
در هر سه مرحله مهمترین وظایف دو سیم پیچ مارپیچ دستگاه می باشد. در ساختمان کمپرسور، پیچ بیرونی ثابت است و پیچ داخلی به طور مداوم در حال چرخش است. سرعت چرخش این مارپیچ در مدل متحرک قابل تنظیم است و بر میزان هوای تولیدی تأثیر می گذارد.
عملیات مکش: هنگامی که تجهیزات شروع به کار می کند، جریان هوای سرد از شیر ورودی به تجهیزات ارسال می شود. رزوه داخلی شروع به چرخیدن می کند و جریان هوا را در داخل سیم پیچ به دام می اندازد.
عملیات فشرده سازی: با حرکت چرخشی مارپیچ داخلی، جریان هوا در فضای ایجاد شده بین دو کلاه ایمنی افزایش یافته، دما و فشار آن افزایش می یابد.
عملیات تخلیه: زمانی که گاز مبرد به انتهای مسیر مارپیچ می رسد. سپس از طریق شیر تخلیه که در وسط پیچ ثابت قرار دارد تخلیه می شود.
انواع کمپرسور اسکرول
کمپرسور اسکرول مداری (سرعت متغیر)
در کمپرسور اسکرول متحرک، تعداد دور سیم پیچ های داخلی قابل کنترل است که به نوبه خود می تواند میزان هوای فشرده و دما و فشار مبرد را کنترل کند.
کمپرسور اسکرول با سرعت ثابت
در یک کمپرسور اسکرول ثابت، تعداد دورهای پیچ داخلی ثابت است و کنترل آن دشوار است. در این حالت کنترل میزان هوای فشرده با حرکت یکی از کویل ها (بالاکردن یا جابجایی آن) امکان پذیر است؛ به عنوان مثال این روش برای کمپرسورهای دیجیتال استفاده می شود؛ البته کمپرسورهای ثابت نسبت به کمپرسورهای نوع متحرک کارایی کمتری دارند.
معایب
نمی تواند تعمیر شود
چیلرهای بزرگ ظرفیت محدودی دارند (این کمپرسورها بین 2.5 تا 30 تن ظرفیت خنک کنندگی دارند).
مزایا
راندمان بالاتر نسبت به کمپرسورهای دیگر
نویز و لرزش بسیار کم
طراحی ساده و کاربردی
عمر نسبتا طولانی
