طراحی کاربر محور (User Centered Design) یک فرآیند طراحی تکرار شونده است که در آن طراحان بر روی کاربران و نیازهای آنها در هر مرحله از فرآیند طراحی تمرکز می کنند. در UCD، تیمهای طراحی، کاربران را در طول فرآیند طراحی از طریق انواع روشهای تحقیق و طراحی درگیر میکنند تا محصولات بسیار قابل استفاده و در دسترس را برای آنها ایجاد کنند.
در طراحی کاربر محور، طراحان از ترکیبی از روش ها و ابزارهای تحقیقی (مانند نظرسنجی و مصاحبه) و روش های مولد (مثلاً طوفان فکری) برای توسعه درک نیازهای کاربر استفاده می کنند.
این اصطلاح در دهه 1970 ابداع شد. بعدها، دان نورمن، متخصص علوم شناختی و تجربه کاربری، این اصطلاح را در کار گسترده خود در مورد بهبود آنچه مردم در استفاده از اقلام تجربه می کنند، به کار برد.
و این اصطلاح به لطف آثاری مانند طراحی سیستم متمرکز بر کاربر: دیدگاههای جدید در تعامل انسان و رایانه (که نورمن با همکاری استفان دبلیو دریپر نوشته است) و طراحی چیزهای روزمره نورمن (با نام اصلی روانشناسی چیزهای روزمره) محبوبیت پیدا کرد.
4 فاز در طراحی کاربر محور
به طور کلی، هر تکرار از رویکرد UCD شامل چهار مرحله مجزا است.
ابتدا، به عنوان طراح در تیم ، سعی میکنیم نحوه تعامل و استفاده کاربران از سیستم را درک کنیم. سپس، نیاز کاربر و (pain point) او را شناسایی و مشخص می کنیم. مرحله طراحی ادامه می دهیم ، در آن تیم طراحی راه حل هایی را توسعه می دهد و سپس تیم وارد مرحله ارزیابی می شود. در اینجا، شما نتایج ارزیابی را بر اساس شرایط و الزامات مورد نظر کاربران ارزیابی میکنید تا بررسی کنید که یک طراحی چقدر خوب عمل میکند.
مشخصا باید ارزیابی کنید راه حل و طرحی که در جهت حل مشکل و pain point کاربر داده اید تا چه حدود نیاز آن ها رو پوشش داده و رضایت آنها را جلب کرده . در ادامه این چهار فاز به صورت یک چرخه تکرارشونده یا iterative ادامه دار میگردد تا زمانی که همواره نیاز ها و دغدغه های کاربر پوشش داده شود.
طراحی کاربر محور ، کلیت یک تجربه کاربری را مورد بررسی قرار می دهد
در طراحی کاربر محور (UCD) ، اساس پروژه ها بر پایه درک واضح از کاربران، وظایف و محیط ها قرار می گیرد. بنابراین، تیم طراحی باید شامل افراد حرفهای از رشتههای مختلفی مثل ( قومشناسان، روانشناسان، مهندسین نرمافزار و سختافزار) و همچنین کارشناسان حوزه پروژه، ذینفعان و خود کاربران باشد. و در این مسیر در نظر داشتن دو نکته به شکلی اساسی اهمیت دارد. ابتدا، برای گسترش تجربه کاربر، باید کاربران را برای ارزیابی مشارکت دهید. دوم، شما باید از بر کاربر نظارت طولانی مدت داشته و از آن اطمینان حاصل کنید.
نکاتی برای پیاده سازی UCD
تمرکز روی کاربر: همه چیز به این است که کاربر را در اولویت قرار دهیم و بفهمیم چه چیزی نیاز دارد و چه می خواهد.
کاربر را مشارکت دهید: مشارکت کاربر زمانی است که از افرادی که از یک محصول یا خدمات استفاده می کنند، نظر و عقایدشان را در مورد آن جویا می شویم.
کاربردپذیری: این اصل شامل طراحی راه حل هایی است که استفاده آسان، کارآمد و لذت بخش برای کاربر باشد.
تجربه کاربری: تجربه کلی که یک فرد هنگام استفاده از یک محصول یا خدمات دارد.
تکرار : طراحی تکرار شونده (Iterative design) یک فرآیند طراحی است که در آن طراحان به طور مستمر یک محصول یا خدمات را بر اساس بازخورد و آزمایش کاربر اصلاح و بهبود می بخشند.
هنگامی که تیم طراحی شما کاربران را وارد هر مرحله از فرآیند طراحی میکند، شما تلاش و منابع خود را در مسیر قدرتمندی سرمایهگذاری میکنید تا بفهمید چه چیزی خوب است، چه چیزی خوب نیست و چرا. کاربران شما یک سیستم هشدار اولیه هستند که می توانید از آن برای تصحیح و تنظیم دقیق طراحی خود استفاده کنید. آنها می توانند بسیاری از جنبه ها - مثبت و منفی - را که تیم شما در رابطه با موارد حیاتی مانند قابلیت استفاده و دسترس پذیری نادیده گرفته باشد، نشان دهد. به همین دلیل است که درک اینکه مزایای یک رویکرد طراحی کاربر محور چقدر قدرتمند است بسیار مهم است.
دیوید بنیون، پروفسوری با بیش از 25 سال تجربه در زمینه HCI در چهار مسیر متمایز به نتیجه دهی طراحی کاربر محور UCD می پردازد: