سرطان پروستات و مراکز درمانی آن در ایران

مقدمه ای بر این موضوع

یکی از سرطان های شایع بین مردان که علائم آن آهسته آهسته نمایان میشود ، سرطان پروستات است. که البته با هوشیاری و تشخیص در زمان مناسب میتوان از تشدید این بیماری جلوگیری و قبل از آسیب رساندن به بقیه اندام های بدن سرطان پروستات را درمان نمود. در این مقاله از شرکت تجهیزات پزشکی آرنیکا سعی بر اینست مطالعه ای اجمالی بر تعریف این بیماری داشته سپس علائم و راه های درمان سرطان پروستات را همراه با معرفی مراکز درمانی سرطان پروستات در ایران داشته باشیم.

قبل از آغاز خبر نوید بخشی را به شما کاربران محترم میدهیم: بيش از 30% مردان دارای سن 50 سال علائمی از سرطان پروستات را دارند، که تنها 3% این افراد به علت این بیماری از بین می روند.

پروستات چیست؟

پروستات غده ای است به اندازه گردو که در زیر مثانه مردان قرار داد و وظیفه آن تولید ترشحات منی است.این ترشحات وظیفه تغذیه اسپرم ها را بر عهده دارند که به بیان دقیقتر تقریبا 30 درصد مایع منی از ترشحات پروستاتی تشکیل می‌شود.

3 بیماری عمده در کمین غده پروستات :

• سرطان پروستات
• پروستاتیتس
• هیپرفونی یعنی بزرگ شدن خوش خیم یا غیر سرطانی غده پروستات.

معرفی سرطان پروستات

بسته به نقطه‌ی شروع سرطان پروستات به انواع گوناگونی تقسیم می‌شود. در بیش از ۹۵ درصد موارد، این سرطان از سلول‌های داخل غده شروع می‌شود که به آن آدنوکارسینوما می‌گویند. بر این اساس وقتی از سرطان پروستات می‌گوییم منظور همین نوع است. خوشبختانه سرطان پروستات رشدی بسیار آهسته دارد. البته در غده‌ی پروستات بسیاری از مردان سلول‌های سرطانی یافت می‌شود، اما بیش‌تر آن‌ها در اثر کهولت سن می‌میرند و نه از سرطان پروستات. در اتوپسی‌های زیادی که از غده‌ی پروستات مردان (پس از مرگ آن‌ها) انجام دادند، نتیجه گرفتند که ۸۰ درصد از مردان در دهه‌ی هشتم یا نهم عمرشان سرطان پروستات داشته‌اند، اما هرگز تشخیص داده نشده و به دلایل دیگری از دنیا رفته‌اند.
تقریبا در غده‌ی پروستات 30% از مردان پنجاه ساله این نوع سرطان وجود دارد. اما در بیش‌تر موارد سلول‌های تغییر شکل یافته سر جای‌شان می‌مانند و پخش نمی‌شوند. اگر این سلول‌ها به نقطه‌های دیگر غده‌ی پروستات نفوذ کنند، بسته به شمار این سلول‌ها درجه‌ی سرطان (Grade) تغییر می‌کند. درجه‌ی پایین آن کم‌ و بیش طبیعی به‌شمار می‌رود و برایش کاری انجام نمی‌شود.

مرحله بندی میزان مهاجرت سلولهای سرطان پروستات به اندام و بافت های اطراف را مشخص می کند و به انتخاب بهترین درمان بیماری کمک می نماید:
        مرحله ۱: هنوز سرطان در مراحل ابتدایی است و از پروستات خارج نشده است.
        مرحله ۲ : سرطان کمی پیشرفته است ، اما هنوز محدود به پروستات است.
        مرحله ۳: سرطان به بافت های اطراف منتشر شده است.
        مرحله ۴: سرطان به غدد لنفاوی اطراف ، بافت ها و اندامهای نزدیک : مثانه و مقعد ؛ و اندامهای دور : ریه و استخوان متاستاز (مهاجرت) کرده است.

علل ابتلا به سرطان پروستات

دلیال ابتلا به این بیماری نا‌شناخته است‌. اما عواملی وجود دارد که خطر ابتلا به این بیماری را بالا می‌برد که عبارتند از:

1.افزایش سن‌

اکثر موارد سرطان پروستات در افراد مسن اتفاق می‌افتد.

2.ژنتیک و سابقه خانوادگی

اگر پدر یا برادر شما در سنین زیر 60 سال مبتلا به این بیماری شود؛ شانس ابتلا به سرطان پروستات در شما بسیار افزایش می‌یابد.

3.نژاد

این بیماری در نژاد انسان های ساکن قاره آفریقا شایع‌تر از ساکنین قاره آسیا است‌.

4.رژیم غذایی
رژیم غذایی که حاوی چربی بالا باشد و مصرف میوه و سبزی‌ها در آن کم باشد شانس ابتلا به سرطان پروستات را بالا می‌برد.

5.تماس با کادمیوم

علائم سرطان پروستات

سرطان پروستات غالباً در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد. اما با پیشرفت بیماری ، رشد علائم زیر در فرد بیمار ظاهر می شود:

• تکرر ادرار ، خصوصاً در ساعات خواب شبگاهی ، یعنی فرد چندین بار در شب بیدار شده و به دستشویی می رود.
• دشواری شروع و پایان ادرار کردن ، بدین صورت که فرد مجبور است کمی زور بزند و در آخر ادرار قادر به کنترل و یا قطع آن نیست.
• ضعف و اختلال سیستم ادراری
• احساس درد یا سوزش هنگام ادرار یا نعوذ
• مشاهده خون در ادرار یا مایع منی
• در مراحل پیشرفته ممکن است درد پشت و بخش پائینی لگن هم احساس شود.

خرافات رایج در مورد سرطان پروستات

تحقیقات نشان می دهد هیچ ارتباطی بین خودارضایی ، فعالیت جنسی زیاد و  وازکتومی با ابتلا به سرطان پروستات وجود ندارد. دانشمندان در حال بررسی رابطه STDs ، الکل و التهاب پروستات با سرطان پروستات هستند.

روش های درمان سرطان پروستات

1- جراحی سرطان پروستات

جراحی پروستات در بیمارانی که توان جسمی کافی جهت تحمل جراحی را دارند ، از درمان سرطان پروستات به وسیله جراحی با توجه به نظر پزشک معالج استفاده میکنند. روش های جراحی سرطان پروستات طی سالهای اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است. انواع جراحی پروستات عبارتند از:

• رادیکال پروستاتکتومی: روشی است که در آن تمام پروستات ، بافت اطراف و وزیکول سمینال برداشته می شود. رادیکال پروستاتکتومی به دو روش انجام می شود.
• رتروپوبیک پروستاتکتومی (Retropobic Prostatectomy) : روشی که در آن برش جراحی بر روی شکم زده می شود. حین عمل پروستات ممکن است برخی غدد لنفاوی ناحیه جهت بررسی خارج شود.
• پرینه آل پروستاتکتومی (Prineal Prostatectomy) : در این روش برش جراحی بین مقعد و کیسه بیضه زده می شود. برداشتن غدد لنفاوی اطراف پروستات هم محتمل است.
• لنفادنکتومی لگن (Lymphadenectomy) : در این روش جراحی غدد لنفاوی لگن برداشته و به پاتولوژی ارسال می گردد. پاتولوژیست نمونه ها را بررسی کرده در صورت قطعیت سرطان ، و انتشار وسیع ممکن است روشی غیر از جراحی انتخاب شود.
• برداشتن پروستات از طریق مجاری ادراری (TURP) : در این روش جراحی از ابزاری به نام رزکتوسکوپ (Resectoscop) استفاده می شود. رزکتوسکوپ میله ای ظریف و مجهز به ابزارک برش است . میله وارد مجاری شده و پروستات را خارج می نماید. این روش عمل در کسانی که مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات (BPH) هستند و بیمارانی که امکان جراحی وسیع وجود ندارد ، بکار می رود.

در اغلب مواقع جراح سعی می کند به اعصاب ناحیه آسیب وارد نشود ، تا بیمار بعد از بهبودی اختلالات نعوذ نداشته باشد. اما گاهی به دلیل نزدیک بودن تومور به اعصاب ناحیه اینکار امکانپذیر نیست.
امروزه روش های جراحی به کمک ابزارهای پیشرفته ، عوارض بعد از جراحی را به حداقل رسانده است. اما گاهی ممکن است مشکلاتی مانند مشکلات زیر بوجود آید:
نشت ادرار از طریق مقعد

• کوتاه شدن طول آلت تناسلی (۱ تا ۲ سانتیمتر)
• ناتوانی جنسی
• فتق رانی ؛ که گاهی تا دو سال بعد هم محتمل است.

2-پرتو درمانی سرطان پروستات

درمان سرطان پروستات با اشعه درمانی امکان پذیر است. بعد از جراحی ، اشعه درمانی می تواند در انهدام سلولهای سرطانی نقش بسزایی داشته باشد. همچنین  می تواند در متاستازهای به استخوان که با درد همراه هستند ، نقش تسکینی داشته باشد.البته اشعه درمانی در مردان می تواند با عوارضی چون : کاهش قدرت نعوذ ، اسهال ، خستگی و مشکلات ادراری همراه باشد.

3-هورمون درمانی سرطان پروستات
یک روش درمان سرطان پروستات هورمون درمانی است. هورمون درمانی می تواند آهنگ رشد سلولهای سرطانی را کاهش دهد ، و  یکی از گزینه های درمان باشد. این روش درمانی تولید تستوسترون و سایر هورمون های مردانه را متوقف می کنند. هورمونهای مردانه رشد سلولهای سرطانی پروستات را تقویت می کنند.

گروه های دارویی که در هورمون درمانی سرطان پروستات استفاده می شوند عبارتند از:

• هورمون محرک جسم زرد (آزاد کننده آگونیستی): موجب توقف تولید تستوسترون توسط بیضه ها می شوند. مانند: Leuprolide ، Goserline ، Buserelin.
• آنتی آندروژنها: موجب توقف فعالیت آندروژنها (هورمونهای ارتقاء صفات مردانه) می شوند. مانند: Bicalutamide ، Flutamide ، Enzalutamide ، Nilutamide .
• داروهایی که مانع فعالیت غده فوق کلیه در ترشح آندروژنها می شوند. مانند: Ketoconazole ، Aminoglutethimide .
• Orchiectomy: یک روش جراحی است که در آن هر دو بیضه که منبع اصلی تولید هورمون تستوسترون هستند برداشته می شود.
• استروژن (هورمون صفات زنانه):  که مانع از تولید تستوسترون توسط بیضه ها می شود. البته امروزه به ندرت از استروژن جهت درمان سرطان پروستات استفاده می شود ، چون عوارض جانبی بالایی در مردان دارد.

عوارض جانبی هورمون درمانی عبارتست از : برافروختگی ، رشد سینه ها در مردان  ، افزایش وزن و ناتوانی جنسی

4- شیمی درمانی سرطان پروستات
شیمی درمانی موجب نابودی سلولهای سرطانی در تمام بدن می شود ، بنابراین زمانی بکار میرود که سلولهای سرطانی به سایر جاهای بدن منتشر شده اند و سرطان پروستات به هورمون درمانی پاسخ نداده باشد. اغلب شیمی درمانی داخل وریدی تجویز می شود   فرآیند درمان با توجه به وسعت سرطان ۳ تا ۶ ماه طول می کشد.

عوارض جانبی شیمی درمانی سرطان پروستات عبارتند از : تهوع و استفراغ ، خستگی و زخم دهان.

5- کرایورتاپی Cryotherapy در درمان سرطان پروستات
در کرایوتراپی سلولهای سرطانی بصورت موضعی و با سرمای زیاد نابود می شوند. از کرایوتراپی کمتر در درمان سرطان پروستات استفاده می شود ، چون هنوز کارآمدی اش در طولانی مدت اثبات نشده است. البته این روش مزایایی هم دارد ، از جمله دوره بهبودی کوتاه تر.از آنجایی که این روش موجب آسیب اعصاب ناحیه هم می شود ، ۸۰% مردان بعد از کرایوتراپی دچار کاهش میل جنسی می شوند. همچنین می تواند بطور موقت موجب سوزش و حساسیت مثانه و روده شود.

6- بیولوژیک درمانی
درمان بیولوژیک در واقع ارتقاء سیستم ایمنی بیمار جهت مبارزه با سلولهای سرطانی است. در این روش درمانی ، موادی که توسط بدن یا آزمایشگاه ساخته می شوند ، جهت ارتقاء و بازسازی سیستم دفاع طبیعی بدن بکار می رود.
Sipulecel-T یکی از درمانهای بیولوژیکی موثر در سرطان پروستات پیشرفته شناخته شده است. این دارو اغلب تا ۳ بار در ماه تجویز می شود.
عوراض جانبی این روش عبارتست از: خستگی ، تهوع و تب.

7-بیس فسفونات درمانی (Bisphosphonate therapy)
داروهای Bisphosphonate درمانی مانند Clodronate  یا Zoledronate زمانی کاربرد دارند سرطان پروستات به استخوان متاستاز داده باشد.این گروه از داروها موجب کاهش اثرات تخریبی سرطان بر بافت استخوان می شوند. همچنین مردانی که به دلیل سرطان پروستات تحت هورمون درمانی (نوعی آنتی آندروژن درمانی) یا Orchiectomy قرار گرفته اند در معرض پوکی استخوان قرار دارند . در چنین بیمارانی داروهای گروه بیس فسفونات خطر شکستگی استخوان را کاهش می دهد. مطالعات بالینی نشان داده است ، داروهای این گروه در کاهش رشد سرطان پروستات متاستاز (مهاجرت) کرده به استخوان موثر هستند.

معرفی مراکز درمانی سرطان در ایران

به دلیل عدم امکان قرار دادن جدول در این بخش ، جداول مراکز درمان این بیماری ( نام مرکز ، آدرس و تلفن ) را در این لینک قرار داده ایم: درمان سرطان پروستات

منبع : شرکت تجهیزات پزشکی آرنیکا