پیام رسان تلگرام، امروز بیش از صد ملیون کاربر فعال دارد. اغلب کاربران تلگرام را ماربرانی از کشورهای ایران، تاجیکستان و روسیه تشکیل داده اند. با افزایش ضریب نفوذ پیام رسان تلگرام در این کشورها، از طرفی بازار تبلیغات در تلگرام داغ و داغتر شده و از طرفی فشارهای حاکمیتی برای دسترسی به اطلاعات خصوصی کاربران افزایش میابد.
دادگاه عالی روسیه تحت فشار دستگاه امنیتی این کشور، ادامه فعالیت تلگرام را مشروط به افشای اطلاعات کاربران کرده است! دادگاه عالی روسیه با صدور رای تلگرام را مجبور کرده است تا کلیدهای رمزگذاری این پیام رسان را در اختیار مقامات امنیتی روسیه قرار دهد. در صورتی که تلگرام طبق این رای عمل نکند احتمال دارد دسترسی به تلگرام طی پانرده روز آینده مسدود شود.
پاول دورف به عنوان بنیانگذار و رئیس سرویس پیام رسان تلگرام مدتها است که در مقابل فشار دستگاه های امنیتی برای افشا اطلاعت کاربران مقابله می‌کند. از جمله این فشار ها، پرونده آژانس امنیت ملی روسیه (FSB) بر علیه تلگرام، در دادگاه هالی روسیه است.
این دادگاه در آخرین تصمیم خود با صدور رای از تلگرام خواسته است تا کلید رمزگشایی اطلاعات کاربران تلگرام را در اختیار آزانس امنیت ملی روسیه قرار دهد. بهانه آزانس امنیت ملی روسیه برای این درخواست، جلوگیری از اقدامات تروریستی بر بستر تلگرام بوده است.
در تاره ترین واکنش‌ها نسبت به این رای دادگاه عالی روسیه، پال دروف بنیانگذار تلگرام در توییتر خود اعلام کرد:
تهدید به مسدود کردن تلگرام در صورت عدم تسلیم داده‌های خصوصی کاربران راه به جایی نخواهد برد. تلگرام بر اعتقاد به آزادی و حریم خصوصی پای‌بند می‌ماند.
با نگاهی به سابقه پاول دروف و سیاست‌های کمپانی تحت مدیریتش یعنی تلگرام انتظاری جز این را هم نخواهیم داشت.
تلگرام در طول دوران حیاتش همیشه سعی بر این داشته که با ارائه یک سرویس امن، نظر علاقه مندان به حریم آزادی خصوصی و آزادی بیان را به خود جلب کند.
البته همین آزادی بیان و امنیت در اطلاعات باعث شده تا برهه هایی از زمان تلگرام به ابزاری برای ابراز عقیده گروه‌های تروریستی مثل داعش و القاعده تبدیل شود.
تلگرام کلیه اطلاعات تبادل شده بر بستر خود را رمزنگاری می‌کند. این رمز نگاری باعث می‌شود افراد و حکومت ها نتوانند با شنود داده‌ها در میانه راه به اطلاعات کاربران دسترسی داشته باشند. اما نکته‌ای که کمتر به آن توجه می‌شود این است که رمز نگاری اطلاعات کاربران تلگرام بر روی سرورهای این سرکت اتفاق می‌افتند و از لحاظ تئوری دسترسی به سرورها و کلید رمز گشایی اطلاعات بر روی سرورهای تلگرام باعث افشای اطلاعات کاربران خواهد شد.
در خوش بینانه ترین حالت ممکن باید بپذیریم که حداقل کارمندان تلگرام، امکان دسترسی به اطلاعات ما را خواهند داشت و البته با توجه به اینکه تلگرام تا قبل از جذب سرمایه برای پول مجازی خود درآمد رسمی نداشت، تردیدهایی برای تحلیل بزرگ داده ها توسط تلگرام وجود دارد.
این در حالی است که پیام رسان‌هایی مقل واتس‌اپ و سیگنال اطلاعات مبادله شده در میان کاربران خود را در نقطه آغاز و پایان رمزنگاری می‌کنند. معنای این موضوه این است که کلید رمز نگاری در واتس‌اپ و سیگنال بر روی سرورهای این پیام رسان ها وجود ندارد و امکان دسترسی به اطلاعات کاربر حتی برای بالاترین رده‌های این کمپانی ها هم وجود ندارد.
البته در پیام رسان تلگرام شما می‌توانید با ایجاد یک چت امن یا به اصطلاح سکرت چت (Secret Chat) نوع تبادل اطلاعات با کاربر خاصی را از حالت رمزنگاری بر روی سرورهای تلگرام تغییر داده و به جالت رمزنگاری نقطه به نقطه تبدیل کنید
در چند روز گذشته خبرها حکایت از عظم حکومت های ایران و روسیه برای مسدود کردن تلگرام داشت. دادگاه عالی روسیه در رای خود بر علیه تلگرام اعلام کرد تلگرام موظف است کلید رمزنگاری سرورهای خود را در اختیار آژانس امنیت ملی روسیه قرار دهد. از طرفی خبرهایی مبنی بر مسدودیت تلگرام در سال ۹۷ به صورت زمانبندی شده به گوش می‌رسید.
در صورتی که تلگرام به رای دادگاه عالی روسیه همل نکند به احتمال زیاد در روسیه مسدود خواهد شد. همانطور که شبکه اجتماعی لینکدین دچار این مشکلات شده بود.
دستگاه‌های حاکمیتی ایران هم بسیار نگران نفوذ تلگرام در بین کاربران ایرانی هستند. تا جایی که هر روز در رسانه‌های حکومتی و اظهارنظر مسئولان در جال شنیدن هشدار نسبت به خطرات ناشی از نفوذ تلگرام در بین کاربران ایرانی هستیم.
با نگاهی به الگوی رفتاری کشور چین و اظهار نظر مسئولان ایران، متوجه می‌شویم که دستگاه حاکمیت ایران، قصد دارد الگویی مشابه کشور چین را اجرا کند.
در چین موتور جستگوگر، شبکه اجتماعی و پیام رسان های بومی و زیر نظر حاکمیت، جایگزین گوگل و فیسبوک و واتس‌آپ شده اند. مسئولان ایرانی هم در اظهار نظرهای خود به شدن از این ایده حمایت می‌کنند اما نفوذ زیاد تلگرام در بین کاربران ایرانی، تا کنون جلوی مسدودیت این پیام رسان را گرفته است.
باید دید در نبرد بین تمایل کاربران و مسئولان ایرانی کدامیک پیروز خواهند شد!
پیشنهاد می‌کنم مطلب فیلتر تلگرام و پیام رسان های ایرانی (پیام رسان سروش) را که قبلا در وبلاگ ادسنسور منتشر کرده بودیم را مطالعه کنید.
شما تا چه حد به امنیت و حریم خصوصی اهمیت می‌دهید؟ آیا حاضر هستید اطلاعات شخصی خود را بر روی پیام رسانی که زیر نظر حاکمیت فعالیت می‌کند تبادل کنید. نظرات خود را با ما درمیان بگذارید
