از دیرباز تا کنون از ماده سیاه یا همان آمالگام برای پرکردن و ترمیم دندان ها استفاده میشد. امروزه یکی دیگر از موادی که محبوبیت زیادی به خاطر زیبایی و همرنگ بودنش با دندان کسب کرده است نیز استفاده میشود که ماده سفید یا کامپوزیت نامیده شده است.
دغدغه ای که برای افراد پیش میآید این است که تفاوت پرکردن دندان با ماده سیاه یا سفید در چیست و کدام یک از آن ها انتخاب بهتری میباشد. این دو ماده امروزه به عنوان دو ماده ترمیمی مورد استفاده قرار میگیرند که بیشتر از سایر مواد دیگر به کار میرود.
حال بهتر است برای آن که بهتر تصمیم بگیرید تفاوت پرکردن دندان با آمالگام یا کامپوزیت را بدانید و با انتخاب دندان پزشک از روند هر دو به خوبی با خبر باشید. گرچه بیشترین تاثیری که در انتخاب ماده سیاه یا سفید برای دندان وجود دارد، تشخیص دندان پزشک است.
چرا که دندان پزشک با بررسی دندان های شما و میزان خرابی و خیلی از موارد دیگر تصمیم می گیرد که کدام یک از این دو مواد آمالگام و کامپوزیت را انتخاب کند ولی نظر افراد نیز روی این تصمیم تاثیر گذاری خود را دارد.
برای آن که تفاوت پرکردن دندان با مواد سیاه یا سفید را بدانیم، ابتدا به طور کامل به معنا، فواید و مضرات مواد سفید میپردازیم. در واقع نوعی پلیمر خمیری است که با دندان هم رنگ میباشد. کامپوزیت سفید در رنگ های مختلف و کد های مختلف نام گذاری میشوند.
از نظر ظاهری بهتر است که دندان با مواد سفید یا همان کامپوزیت سفید پر شود. چرا که زیبا تر و مناسب تر است. هنگامی که این لایه از مواد در دندان جای میگیرند، تشخیص نمیدهند که دندان پر شده است. در نتیجه نمیتوان بین آن و دندان طبیعی تفاوتی قائل شد.
طرز پر کردن دندان با آن به این گونه است که دندان پزشک با مقدار معینی از آن به وسیله ابزار مخصوص دندان را پر میکند و فرمی مناسب برای دندان ایجاد میکند و در نهایت با یک نور ابی که طول و شدت موج معینی را تعیین میکند، کامپوزیت سفید را مورد تابش نور قرار میدهد و آن را سفت میکند.
پرکردن دندان با مواد مختلف بستگی به کیفیت مواد و خود دندان پزشک دارد. هزینه پر کردن دندان با مواد سفید یا همان کامپوزیت نسبت به برخی از مواد مانند آمالگام حدودا بیشتر میباشد.
دلیل این هزینه بیشتر به خاطر کیفیت، زیبایی و محبوبیت آن میباشد. افراد میتوانند برای اطلاع از قیمت ها لیست هزینه و قیمت عصبی کشی دندان و یا پرکردن و ترمیم آن را بررسی کنند.
در راستای پی بردن به بهتر بودن پرکردن دندان با مواد سیاه یا سفید، به طور کل به ماده آمالگام و یا ماده سیاه نیز میپردازیم. ماده سیاه (آمالگام) یکی از قدیمی ترین موادی است که دندان پزشکان از دیرباز تا کنون استفاده میکنند. این ماده از ترکیب جیوه با فلزات دیگر (نقره، مس، قلع و...) متشکل میشود.
حدودا 200 سال پیش برای اولین بار تولید شد. از گذشته تا حال حاضر طرز استفاده صحیح و اصولی این ماده برای ترمیم و پرکردن دندان در دانشکده های ایران و سراسر جهان تدریس میشود. این ماده یک ترمیم کننده فوق العاده است و دلایل مختلفی وجود دارد که از آن استفاده میکنند.
دلایلی از جمله آن که استفاده از آن و تغییر آن در هنگام پرکردن دندان، حدودا ارزان و آسان است، به خاطر این که برای مدتی این ماده نرم میماند و به راحتی میتوان به آن شکل داد و هر حجمی که لازم است پرکرد و پس از پرشدن نیز سفت و سخت خواهد شد و در آخر آمالگام نسبت به مواد دیگر مثلا کامپوزیت دوام و استحکام بیشتری دارد.
آمالگام امروزه نیز مورد استفاده دندان پزشکان قرار میگیرد؛ چرا که مقاومت و استحکام آن بیشتر از سایر مواد به خصوص مواد همرنگ دندان است. در پر کردن دندان نیاز است که بدانیم آمالگام متراکم میشود و دلیل آن این است که اگر متراکم نشود، میشکند.
اتصال ماده سیاه به دندان بیشتر مکانیکی تلقی میشود، البته سیستم های باندینگ نیز این اتصال را قوی میکند. در استفاده از ماده سیاه زمان بیشتری برای سفت شدن نیاز داریم و به خاطر مسائل زیبایی بیمار محدود میشود.
گرچه با گذشت زمان حساسیت ناشی از خاصیت رسانایی ماده سیاه به عنوان یک آلیاژ فلزی کم میشود، اما تا مدتی فرد به هنگام سرما و گرما اذیت میشود.
این نکته که ماده سیاه محکم ترین ماده برای ترمیم دندان است، قابل چشم پوشی نیست.
گرچه قرارگیری آمالگام در دندان، سخت تر به نظر میآید، اما قرارگیری آن نسبتا آسان است و زحمت کمتری دارد.
آمالگام در دندان های آسیایی نیز دوام خوبی دارند. چرا که در دندان های آسیایی فشار بیشتری موقع جویدن غذا به دندان وارد میشود. این دوام کمتر از طلا و بیشتر از کامپوزیت میباشد.
آمالگام حدودا از تمامی مواد مورد استفاده از پرکردن دندان هزینه مقرون به صرفه تری دارد.
آمالگام یا ماده سیاه مانند یک پوشش سیال بسیار مقاوم عمل میکند و در برابر باکتری ها که عامل پوسیدگی دندان هستند، مقاومت خوبی دارد.
حال که به فواید این ماده پرداختیم، بهتر است برای فهمیدن تفاوت پرکردن دندان با ماده سیاه یا سفید، معایب آن را نیز مطلع شویم. چرا که برای انتخاب هر یک باید از معایب آن باخبر باشیم.
متاسفانه آمالگام برخلاف استحکام و فواید خوبی که دارد، همرنگ دندان نیست و از رنگ نقره ای به سیاه تغییر پیدا میکند و باعث میشود افراد کمتر به دنبال پرکردن دندان با مواد سیاه باشند.
آمالگام به مرور زمان منبسط شده و باعث شکستگی برخی از قسمت های دندان میشود. به خصوص آن که برای دندان های آسیایی استفاده میشود و این دندان ها فشار زیادی را تحمل میکند.
فلز به راحتی گرم و سرد میشود و این تغییر دما را به عصب دندان هم منتقل میکند که باعث وجود درد در برخی افراد میشود.
جیوه فلزی سمی است که احتمال دارد باعث آسیب زدن و یا ایجاد حساسیت در افراد شود.
آمالگام یا ماده سیاه برای سفت شدن نیاز به زمان بیشتری دارد و بلافاصله سفت نمیشود. فرد مجبور است حدود 24 ساعت صبر کند تا مطمئن شود، ماده سیاه سفت شده است.
برای آن که ماده سیاه محکم شود و به راحتی جای گیرد، باید بخشی از ساختار سالم دندان برداشته شود.
هزینه و قیمت پرکردن دندان با ماده سیاه به عواملی همچون دندان پزشک، کیفیت مواد و...نیز بستگی دارد، اما چیزی که بدیهی است، این است که هزینه پر کردن دندان با آمالگام نسبت به سایر مواد مقرون به صرفه تر میباشد.
ماده سیاه و ماده سفید هردو نوعی ماده ترمیم کننده میباشند که بیشتر از بقیه مواد در دندان پزشکی ها به کار میرود. در نهایت دندان پزشک تصمیم میگیرد که پرکردن دندان با ماده آمالگام یا کامپوزیت صورت گیرد.
اما در کل پرکننده آمالگام نسبت به ماده سفید استحکام بهتری دارد، به همین دلیل پیشنهاد میشود که برای پرکردن دندان های آسیاب استفاده شود و برای دندان هایی که فشار زیادی روی آن ها حین غذا خوردن وارد نمیشود و ترمیم های کوچک و متوسط از کامپوزیت سفید استفاده کنند.
چرا که هم زیبایی را حفظ میکند و هم فشار انچنانی روی آن ها وارد نمیشود که فرد نگران شکستگی یا ریختن مواد سفید باشد. البته با موارد گفته شده و بررسی تفاوت این دو باهم افراد میتوانند بهتر از روند پرکردن دندان خود با هریک از مواد باشند.