احتمالاً بارها این تذکر رو شنیدهاید که تا محافظ خوب برای یخچال خریداری نکردید، آن را روشن نکنید؛ اما چرا؟! تو خونه همه ما انواع وسیله برقی استفاده میشود که بدون هیچ نگرانی خاصی به پریز برق وصل میشوند و مشکلی هم در عملکرد آنها به وجود نمیآید. اما یخچال و فریزر اینگونه نیست.
یخچال وسیلهای کاربردی است که زندگی بدون آن ممکن نیست. متوسط عمر یک یخچال استاندارد 17 سال است که استفاده نادرست یا نوسانات برق، این مقدار را به شدت کاهش میدهد. فرقی ندارد یخچال و فریزر معمولی یا ساید بای ساید باشد، ساختار هر دو یکسان است. داخل یخچال دو قسمت مهم داریم: کمپرسور و برد الکتریکی. نوسانات برق ممکن است به برد الکتریکی آسیب نزند اما کمپرسور را دچار اختلال میکند. ورود نوسانات ولتاژ به کمپرسور، باعث سوختگی آن میشود.
اگر کمپرسور یخچال بسوزد، عموماً قابل تعمیر نیست و باید با یک قطعه نو جایگزین شود که با توجه به قیمت گران آن، اصلاً به صرفه نیست. بهتر است قبل از اینکه نیاز به تعمیر یا تعویض کمپرسور و برد الکتریکی پیدا کنید، از یک محافظ مناسب استفاده کنید. البته خرید محافظ برق برای یخچال ساید بای ساید که کمپرسور حساستری دارد، ضروری است و به هیچ عنوان بدون محافظ خوب، آن را روشن نکنید.
محافظ ولتاژ مناسب یخچال، حداقل جریان 10 آمپر با قدرت 2500 ولت آمپر دارد. نباید از محافظ صوتی و تصویری برای یخچال استفاده کرد. زیرا این محافظها زمان تاخیر 30 الی 90 ثانیه دارند که مناسب یخچال نیست. اگر ولتاژ نوسان دارد، باید حداقل 5 دقیقه ثابت باقی بماند، سپس برق وصل شود.
ولتاژ برق شهری توسط نیروگاهها تولید و از طریق دکلهای فشار قوی به کابلهای شهری انتقال داده میشود. قبل از ورود این برق به داخل ساختمانها، ابتدا توسط یک مبدل کاهنده، ولتاژ آن کم میشود تا به مقدار استاندارد (220 ولت) برسد و بعد از آن بین تعدادی مشترک، توزیع میشود. سطح ولتاژ از زمان تولید تا مصرف، چندین بار تغییر میکند. از طرفی تداخلهای بسیاری در مسیر آن به وجود میآید. رعد و برق، خیس بودن مسیر سیمکشی، ورود مصرفکنندههای بزرگ به شبکه، زمانهای اوج مصرف و... باعث میشود که سطح ولتاژ نوسان کند. اگر نوسانات سطح ولتاژ بیشتر از یک محدوده مشخص باشد، این نوسان به وسایل برقی وارد و باعث خرابی میشود.
استفاده از محافظ برق یخچال و فریزر مزیتهای زیادی را به دنبال دارد، مانند:
مهمترین مزیتی که استفاده از محافظ ولتاژ یخچال به همراه دارد، افزایش طول عمر است. اگر در خروجی یا مدارهای داخلی محافظ ولتاژ اتصالی رخ دهد، فوراً محافظ ولتاژ جریان برق را قطع میکند و بلافاصله وسیله برقی خاموش و با این کار از خراب شدن دستگاههای مذکور جلوگیری میشود. در صورت عدم استفاده از محافظ حتی اگر موتور یخچال از نوسانات برق جان سالم به در برد، به مرور زمان فرسوده میشود ولی با وجود محافظ ولتاژ این فرسودگی اتفاق نمیافتد.
وقتی ولتاژ برق شهر افت میکند، در عملکرد یخچال اختلال ایجاد میشود و راندمان موتور الکتریکی آن کاهش مییابد. طبیعتاً با چنین اتفاقی انرژی بیشتری مصرف میشود. اما با استفاده از محافظ مناسب، حتی با اختلال در ولتاژ برق شهر، مصرف برق تا حدود 25 درصد کاهش مییابد.
وقتی به دلیل استفاده از دستگاههایی مثل موتور جوش، ولتاژ برق ساختمان افت میکند، باید یخچال و فریزر خاموش شوند. اما گاهی به دلیل سهلانگاری یا فراموشی ممکن است متوجه این موضوع نباشیم. در نتیجه به موتور این لوازم آسیب وارد گردد. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی بهترین کار استفاده از یک محافظ ولتاژ است که به طور خودکار جریان برق را تنظیم کند.