مالکیت فکری NFT باز هم به موضوع بحث مهمی تبدیل شد. پانزدهم ژانویه گروهی موسوم به Spice DAO در حساب توییترش اعلام کرد که کتاب Production of Dune الکساندر خودورفسکی رو در حراج کریستی 3 میلیون دلار خریده.
از این کتاب نایاب فقط ۱۰ نسخه وجود داره که یکی از اونا در اختیار خودورفسکیه. این کتاب مجموعه طراحی‌های هنری و میزانسن‌های خودروفسکی در ۱۹۷۵ برای ساخت فیلم تل‌ماسه است. فیلمی اقتباس از کتاب Dune فرانک هربرتز که هرگز ساخته نشد.
گروه Spice DAO همچنین نوشت قصد دارد هم نسخه PDF این کتاب را رایگان در اختیار همه قرار دهد، هم اینکه تمام جزئیات کتاب را توکنایز کند. ایده‌ای که به نظر فوق‌العاده می‌رسد: NFT اتودها و طراحی‌های یکی از مهیج‌ترین تجربیات قرن! بخصوص برای آنهایی که حسرت دیدن این نسخه از فیلم را دارند.
اما این میان شوکی بزرگ به Spice DAO وارد شد! تل ماسه ۳ میلیون دلار آنها را بلعیده بود! آنها حق NFT طراحی‌های کتاب را نداشتند! تیم حقوقی که به آنها مشورت داده گاف بزرگی داده بود.
از این نظر قوانین کپی‌رایتی NFT تقریبا مطابق با کنوانسیون برن است که ۱۷۸ کشور جهان آن را پذیرفته‌اند. همان‌طور که صرف خرید یک اثر فیزیکی کپی‌رایتش را به شما منتقل نمی‌کند، خرید یک NFT هم این حق رو به شما نخواهد داد. مگر اینکه از طرف یکی از خریدار/ فروشنده ذکر شود.
اینجا دوباره سوال اساسی مطرح می‌شود: بالاخره این NFT مال کیه؟
این سوالی است که برای علاقه‌مندان به NFT پیش می‌آید. بخصوص وقتی پای آثار فیزیکی در میون باشد. اگر یک تابلو محصص NFT شود، حق مالکیت فکریش چه خواهد شد؟ به محصص می‌رسد؟ وراثش؟ مجموعه‌دار یا کسی که مینت کرده یا کسی که خریده؟
بهتر است این‌گونه بگوییم کهNFTها نمونه‌های جدیدی از دارایی‌ها asset هستند. بنابراین قوانین کپی‌رایتی آنها هم هنوز کامل منعقد نشدن.
ما سعی کردیم توافقات و قوانین فعلی رو تجمیع کنیم و اینجا بنویسیم:
آیا با خریدن NFT یک اثر ما صاحب حق مالکیت‌فکری خود اثر می‌شویم؟ بیشتر مواقع نه. نه تا وقتی که انتقال کپیرایت صراحتا در متن توضیحات ذکر شده باشه. وقتی شما یک NFT را می‌خرید در واقع صاحب توکن آن می‌شوید. حق تصاحب با حق مالکیت‌فکری فرق دارد و داشتن یک دارایی الزاما به معنی داشتن حق مالکیت فکری آن نیست. مثل وقتی که در دنیای حقیقی هم شما اگر یک تابلو نقاشی را می‌خرید می‌تونید با آن هرکاری کنید، به دیوار بزنید یا حتی بسوزانیدش. اما شما اجازه ندارید یک کپی دیگر از آن تهیه کرده و آن کپی را بفروشید. چون شما حق مالکیت فکری آن را نخریدید، مگر اینکه در قراردادتون ذکر شده باشه. البته اینجا این رو باز بگیم که داریم راجع به حق مالکیت فکری یک NFT از اثر فیزیکال صحبت می‌کنیم و نه راجع به حق مالکیت فکری خود نقاشی. حق مالکیت فکری NFT تابلو محصص، ربطی به خود تابلو ندارد. اینکه آن صاحب حساب کاربری حق داشته اثر را مینت کند بحث حقوقی مجزایی است که بعدا به آن می‌پردازیم. اهمیت پلتفرم‌هایی که احراز مالکیت می‌کنند اینجا معلوم می‌شود.
در یک مارکت‌پلیس شما فقط نهایتا بتوانید در بخش توضیحات بنویسید که آیا کپیرایت روا منتقل می‌‌کنید. اما اگر مثلا یک پلتفرم پروفایل کاربری و قابلیت چت/متادیتا داشته باشه، می‌توانید ذکر کنید کپیرایت هم بصورت جداگانه قابل مذاکره است. آن وقت می‌توانید کپیرایت را هم بفروشید.
قابلیت متادیتا قابلیتی است که برخی پلتفرم‌ها (mintable- artaniom) برای کاربرها ایجاد کرده‌ند تا ایشان بتوانند درباره‌ی حق مالکیت فکری و کپی‌رایت‌شان هم مذاکره کنند. از جهتی خیلی از خریدارها هم اصرار دارند که اصلا حق کپیرایت یک اثر را می‌خواهند و ارزش NFT به کپیرایت آن است. اینها افرادی هستند که دنبال خریدن حق کپیرایت هم همراه NFT هستند.
به‌علاوه جذابیت خیلی از collectibles برای خریدار این است که مطمئن باشند تولید کننده‌یNFT، بعدا اجازه‌ی تولید کپی‌های دیگری مانند اون را نداشته و مجموعه‌ش تکین باقی می‌مونه. پس حتما سعی می‌کند کپیرایت را هم بخرد.
اینجاست که دیدن این پیغام در پلتفرم برای هر دو‌طرف خوشایند تر است:
Copyright transfer: yes/no
downloadable file: yes/no
resellable: yes/no
در نهایت باید گفت که NFT شما هر چیزی که باشد، باید بذانید که حق کپیرایت آن جداست و این شمایید که می‌توانید آن را هم بفروشید یا نه.
#nft #copyright #dune #nft_dune #nftart
#آرتانیوم #خودورفسکی # مالکیت_فکری
