نمایشگاه هنری هند، که در گذشته با عنوان نشست هنری هند (Indian Art Summit) شناخته می شد، یک نمایشگاه سالانه هنری از آثار هنرمندان مدرن و معاصر است که در شهر دهلی نو برگزار می شود. این نمایشگاه شامل بخش‌های نقاشی، مجسمه سازی، عکاسی، رسانه‌های مختلط، چاپ و هنر فیلمبرداری است. سه دوره اول این نمایشگاه در میدان پراگاتی (Pragati Maidan) که یکی از بزرگترین و قدیمی ترین فضاهای نمایشگاهی هند به حساب می‌آید برگزار شد. هرچند که با شروع دوره چهارم محل برگزاری نمایشگاه به اِن-اِس-آی-سی (NSIC) در منطقه اوخلا (Okhla) تغییر مکان داد. نمایشگاه هنری هند اولین بار در سال ۲۰۰۸ برپا شد و تبدیل به بزرگترین نمایشگاه هنری در این کشور شد. این نمایشگاه شامل چندین غرفه از گالری‌ها و پروژه‌های انفرادی هنرمندان از سراسر جهان است. این مجموعه همچنین دارای یک سری برنامه آموزشی هنری است که به شکل پیاده‌روی‌های گروهی برگزار می‌شود و با توضیحاتی توسط مربیان و دانشجویان تاریخ هنر همراه است. همچنین به طور همزمان، مجمع سخنرانان با میزبانی از کارشناسان هندی و بین المللیِ منتخب از حوزه هنری برگزار می شود تا موضوعات مربوط به هنر در منطقه را مورد بحث قرار دهند. این برنامه به موضوعات اصلی مرتبط با تولید هنر، بازارهای هنری و پذیرش آن در هند می پردازد.
اولین دوره نمایشگاه با بیش از ۶۰۰۰ بازدید کننده و با حضور سی و چهار گالری و بیش از پانصد و پنجاه اثر هنری معاصر و مدرن در معرض دید عموم قرار گرفت. این نمایشگاه به سرعت محبوبیت خود در بین طرفداران هنر را بدست آورد و در سه نمایشگاه اول مجموعاً صد و چهل و شش هزار بازدیدکننده داشت و این حجم از استقبال آن را در بین نمایشگاه‌های هنری محبوب جهان قرار داد.
نمایشگاه هنری هند بزرگترین نمایشگاه هنر مدرن و معاصر کشور هند در جهان است. سه دوره اول آن بیش از صد و چهل و شش هزار بازدید کننده را به خود جلب کرده است و چهارمین دوره آن که در سال ۲۰۱۲ برگزار شد آثار نود و یک گالری از بیست کشور را به نمایش گذاشت. با گذشت سال‌ها، در این نمایشگاه عمدتاً آثاری از مدرنیست‌های هندی (از جمله گروه هنرمندان پیشرو بمبئی)، هنرمندان مقیم هند مانند آنیش کاپور (Anish Kapoor)، هنرمندان معاصر هندی، هنرمندان بین المللی و آثار هنری شبه قاره به معرض نمایش گذاشته شده است. به دنبال رویه‌ی نمایشگاه‌های بین المللی هنری و سایر سکوهای جهانی برای نمایش و فروش آثار هنری، نه‌ها کیرپال (Neha Kirpal)، بنیانگذار و مدیر نمایشگاه هنر هندوستان متوجه شد که نیاز به یک بستر مشابه در هند برای پاسخگویی به علاقه جهانی به هنر هند به شدت احساس می‌شود. این باور منجر به تشکیل نخستین اجلاس هنری هند (IAS) در سال ۲۰۰۸ شد. این حرکت حمایت از هنرمندان برجسته هندی مانند آنجولی اِلا منسون (Anjolie Ela Menson)، کریشن خانا (Krish Khanna)، اِس اِچ راضا (S H Raza) و کِشاو مالیک (Keshav Malik) بود. این نمایشگاه از آن زمان هر سال - به استثناء سال ۲۰۱۰ - برگزار می شود. نه‌ها کیرپال، صاحب کنونی نمایشگاه هنر هند، با هدف گسترش و ایجاد شبکه هنری بزرگتر، چهل و نه درصد از سهام خود را در اوایل سال ۲۰۱۱ به دو ذینفع یعنی سَندی اَنگِس (Sandy Angus) و ویل رَمزی (Will Ramsey)، بنیانگذاران نمایشگاه هنری هنگ کنگ واگذار کرد. در سال ۲۰۰۹، نمایشگاه میزبان آثار برجسته از پابلو پیکاسو بود كه توسط یک گالری آلمانی به نام بِک و اِگه‌لینگ (Beck & Eggeling) به نمایش گذاشته شده بود و به یکی از مهمترین رویدادهای این نمایشگاه بدل شد. در همان سال گالری لیسون (Lisson Gallery) مجسمه های آنیش کاپور، هنرمند نامدار هندی را برای اولین بار به منظور نمایش در این نمایشگاه به هند آورد.
در سال ۲۰۱۳ و تنها در روز پیش نمایش بیش از سه هزار اثر هنری توسط صد و پنج هنرمند از بیست و چهار کشور به فروش رفت. این آمار توجه بانک یِس (YES Bank) را جلب کرد تا در جایگاه یکی از حامیان مالی اصلی همکاری خود با این نمایشگاه را تا سه دوره آینده شروع کند.
در سال ۲۰۱۴ نمایشگاه با شرکت نود و یک غرفه از آثار بیش از هزار هنرمند از سراسر جهان کار خود را آغاز کرد. در این دوره آثاری از گالریهای دوازده کشور جدید مانند آلمان، اسپانیا، ترکیه، پرتغال، فرانسه و از همه مهمتر پاکستان در نمایشگاه حاضر بودند. همچنین این دوره شاهد اولین حضور آثار موزه هنرهای هیمالیا از شانگهای چین و موزه مارک روتکو (Mark Rothko) از کشور لاتویا هم بود.
در سال ۲۰۱۶ و در دوره هشتم کمپانی بی اِم و (BMW) به عنوان شریک به این نمایشگاه پیوست و این نمایشگاه در پنج بخش اصلی بازسازی شد: بخش گالری‌ها که شامل گالریهای برجسته هند، آسیای جنوبی و بین المللی است؛ بخش تمرکز که به نمایش‌های انفرادی آثار هنرمندان منتخب گالریهای شرکت کننده می‌پردازد؛ موزه‌ها و بنیادهای برجسته بین المللی و هندی، نمایش برنامه‌ها یا همکاری‌های این موسسات با یکدیگر که مخصوص این نمایشگاه راه اندازی شده‌اند؛ پلتفرم، به نمایندگی از هنرمندان جوان و یا گروه‌های نوظهور هنری از سراسر جنوب آسیا، برای حضور در گالری‌ها و بنیادهای منطقه؛ و در نهایت بخش پروژه‌ها، که به نمایش آثار هنری، از جمله مجسمه های بزرگ و یا آثار اینستالیشن (Installation) در فضای نمایشگاه می‌پردازد.
برای خواندن مطالب بیشتر پیرامون دنیای هنر به وبسایت artunity.art مراجعه کنید.
گردآوری و ترجمه: علیرضا محسنی
منابع :
"Indian Art Summit 2009: An 'arty' delight". Hindustan Times
"2nd Indian Art Summit to have more international participation". Deccan Herald.
Shoba Narayan, “Indian art market a rosy picture”, The National,
Anny Shaw, “Art Basel’s owner takes majority stake in India Art Fair”, The Art Newspaper,
"1,000 artists, 20 countries - India Art Fair cometh". Zee News.
