در این جستار، هدف نویسنده توضیح جز به جز یک موضوع برای افزایش درک و آسان کردن فهم مخاطب می باشد. در جستار تحلیلی اجزای مختلف موضوع به صورت جداگانه بررسی می‌شوند تا کل موضوع بهتر دریافت شود.این جستار مستلزم تسلط بر واژگان و عبارت هاو دادن اطلاعات دقیق پیرامون مفهوم ها است. تحلیل و تفسیر موضوع با ذکر استدلال های منطقی با هدف کشف ابعاد پنهان مسئله، ایجاد درک کامل از موضوع، شناخت نقاط قوت و ضعف و ارزیابی نظرات سایرین در این خصوص از موارد مد نظر در این جستار می باشد. هدف نهایی، ایجاد یک نگرش عميق و تزریق دانش کافی در مخاطب به منظور اشراف بر مسئله و آگاهی بخشی در راستای تصمیم گیری در شرایط خاص می باشد. در حقیقت این جستار مسیری را برای مخاطب به منظور تشخیص درست و غلط موضوعات باز می نماید و نیازمند تحقیقات مفصل پیرامون موضوع است. وجود دلایل و استنباط عاقلانه بر مبنای نتایج فعالیت‌های علمی بر اعتبار این جستار می افزاید و استفاده از منابع معتبر سبب استحکام ادعای نویسنده می گردد.
برخی ویژگی های جستار تحلیلی:
۱. دسترسی به اطلاعات صحیح و کافی و عدم اتکا به حدس و گمان
۲. عدم ایجاد حس ناامیدی در مخاطب
۳. پرهیز از تحلیل هیجانی
۴. منصفانه بودن و داشتن نتیجه گیری
۵. رعایت انصاف در ذکر نکات مثبت و منفی
۶. چالشی بودن و عدم توجه به ملاحظات سیاسی و هرم قدرت
۷. وجود تفکر تحلیلی
