آب آشامیدنی، یکی از ضروریترین نیازهای انسان است که در تصفیهخانهها از یک مسیر تکاملی عبور کرده و توسط فرآیندهای مختلف به دست مردم میرسد. این آب باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد تا برای سلامتی انسان مضر نباشد. در تصفیهخانهها، آب آشامیدنی از مراحل مختلفی عبور کرده و با استفاده از فرآیندهای مختلف تصفیه میشود تا کیفیت آب بهینه شده و آلودگیها حذف گردند. در این فرآیندها، برخی مواد اضافی برای بهبود کیفیت آب و حذف آلودگیها افزوده میشوند که عبارتند از:
به غیر از این مواد، ممکن است مواد دیگری نیز به آب آشامیدنی اضافه شود که بسته به شرایط آب و نیازهای منطقه، متفاوت است. برای مثال، در برخی مناطق ممکن است لازم باشد به آب آشامیدنی، موادی اضافه شود تا از رسوب املاح در لولهها و شیرآلات جلوگیری شود.
میزان مواد اضافه شده به آب آشامیدنی، باید طبق استانداردهای بهداشتی تعیین شود. این استانداردها، توسط سازمانهای بهداشتی بینالمللی مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تعیین میشوند.
در ایران، استانداردهای بهداشتی آب آشامیدنی توسط سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) تعیین میشود.
فرآیند تصفیه آب از مراحل مختلفی عبور کرده تا بتواند به عنوان یک منبع آب آشامیدنی با کیفیت و بدون آلودگی به مردم ارائه شود. ابتدا، آب از منابع مختلف گردآوری شده و در مخازن ذخیره میشود. این مرحله به منظور بهبود شفافیت و مزهی آب انجام میشود، که در آن اکسیژن به آب میرسد و مواد معلق فرصت بیشتری برای تهنشین شدن دارند.
سپس، آب از طریق خطوط لوله به تصفیهخانه پمپ میشود. در این مرحله، از فیلترهای شنی و در برخی مواقع از فیلترهای کربن فعال استفاده میشود تا ذرات معلق و مواد آلی از آب حذف شوند. این مراحل به تصفیهخانه امکان فراهم میکنند تا آب به کیفیت استانداردهای دولتی منطبق شود.
علاوه بر این، عملیات ضدعفونی نیز انجام میشود. این عمل با افزودن موادی که آلایندهها را از آب حذف میکنند، صورت میگیرد. در واقع، تعداد مراحل تصفیه بستگی به کیفیت آب وارد شده به تصفیهخانه دارد. مناطق با کیفیت خوب آب زیرزمینی ممکن است به تصفیهخانههایی با مراحل کمتر نیاز داشته باشند.
در نتیجه، اطمینان از کیفیت آب آشامیدنی نیاز به فرآیندهای مدیریت شده و تکنولوژیهای پیشرفته دارد. این اقدامات مؤثر در ارتقاء سلامت جامعه و حفظ منابع آب اساسی میباشند.
آب آشامیدنی یکی از منابع حیاتی است که در صورت عدم تصفیه صحیح ممکن است به خطرات جدی برای سلامت انسانها منجر شود. در اینجا به برخی از مشکلات محتمل در آب آشامیدنی که ناشی از تصفیه ناکافی است، پرداخته میشود.
نمونههایی از مواد شیمیایی آلاینده آب آشامیدنی عبارتند از:
وجود باکتری کلیفرم در آب آشامیدنی نشاندهنده نشتی از منابع آلاینده زیرزمینی است. این باکتریها میتوانند به وجود آورند که در صورت عدم پیشگیری، میکروارگانیسمهای بیماریزا (پاتوژن) وارد آب شوند. آب آشامیدنی باید بدون حضور کلیفرم باشد تا اطمینان از سلامت آن حاصل شود.
مخمرها و ویروسها نیز از آلایندههای میکروبی هستند که ممکن است به کیفیت آب آشامیدنی آسیب برسانند. برخی از این میکروبها مانند ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم میتوانند بیماریهای گوارشی و اسهال را ایجاد کنند.
حضور نیترات در آب ممکن است منجر به بروز سیانوز گردد که باعث کاهش ظرفیت حمل اکسیژن توسط خون میشود. این وضعیت به ویژه در کودکان زیر شش ماه خطرناک است.
سرب ممکن است از خطوط لوله وارد آب شده و در صورت مصرف آب آلوده به آن، سمی برای بدن انسان تبدیل شود. سرب به خصوص برای کودکان و خردسالان مخصوصاً خطرناک است.
این باکتری در آب با درجه حرارت میانگین 30 تا 40 درجه سانتیگراد رشد میکند و میتواند به وسیله بخار آب به انسانها منتقل شود. لژیونلا میتواند علاوه بر تب پونتیاک، بیماری legionellosis را نیز ایجاد کند.
از اینرو، تأکید بر تصفیه آب با استفاده از فرآیندهای بهروز و اقدامات پیشگیری برای حفظ کیفیت آب آشامیدنی امری ضروری است تا جامعه بتواند از آب تمیز و سالم بهرهمند گردد.
نمونههایی از بیماریهای ناشی از آلودگیهای میکروبی آب آشامیدنی عبارتند از:
برخی از خطرات آب آشامیدنی تصفیه نشده عبارتند از:
برای پیشگیری از خطرات آب آشامیدنی تصفیه نشده، باید از آب آشامیدنی سالم و بهداشتی استفاده کرد. این آب باید توسط شرکتهای آب و فاضلاب تصفیه شده و استانداردهای بهداشتی را داشته باشد.