استخرهای نقدینگی، مجموعه‌ای از دارایی‌ها هستند که در یک قرارداد هوشمند در شبکه مالی غیرمتمرکز یا دیفای قفل شده‌اند. این مفهوم زیربنای امور مالی غیرمتمرکز را تشکیل می‌دهد، زیرا استخرهای نقدینگی منبعی برای تأمین نقدینگی برای کاربران و معاملات آنها هستند. استخرهای نقدینگی جایگزین دفتر سفارش‌ها در معاملات سنتی شده‌اند و این تغییر به دلیل امکان تطبیق مستقیم خریداران و فروشندگان با یکدیگر است که می‌تواند بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارد. در این مقاله به بررسی جامع مفهوم استخر نقدینگی، نحوه عملکرد، مزایا و معایب آن و نحوه استفاده از آن می‌پردازیم.
برای درک کامل مفهوم استخر نقدینگی، ابتدا باید اهمیت نقدینگی را بشناسیم. هنگامی که معامله‌گران قصد ورود به بازاری را دارند، به نقدینگی آن بازار متکی هستند. بازارسازان، نقدینگی را برای خرید و فروش یک دارایی فراهم می‌کنند. این بازارسازان با قرار دادن دارایی‌های خود در لیست سفارشات خرید یا فروش، تجارت را تضمین می‌کنند و به سایر معامله‌گران کمک می‌کنند بدون نیاز به انتظار معاملات خود را انجام دهند.
به عنوان مثال، اگر قصد دارید دلار را به یورو تبدیل کنید، یک بازارساز واسطه‌ای است که قیمت‌های پیشنهادی و نقدینگی لازم را فراهم می‌کند. بدون نقدینگی کافی، خرید و فروش دارایی‌ها بسیار دشوار می‌شود، زیرا طرفین خریدار و فروشنده شرایط قیمتی مطلوب برای تبادل را نخواهند داشت. در نتیجه، معامله‌گران مجبور خواهند بود تا زمانی که طرف دیگر پیشنهاد منطبقی ارائه دهد، در صف خرید یا فروش انتظار بکشند، که ممکن است قیمت دارایی مورد نظر تغییر کند.
در بلاکچین، تعداد محدودی از بازارسازان به عنوان تأمین‌کنندگان نقدینگی عمل می‌کنند و این مسئولیت بر عهده کاربران قرار داده شده است که به دنبال افزایش سرمایه خود هستند. در اینجا است که استخرهای نقدینگی جایگزین واسطه‌های بازارساز متمرکز می‌شوند. استخرهای نقدینگی به عنوان ستون فقرات بازارسازهای خودکار (AMM) عمل می‌کنند که یک طرف معامله را با استخر نقدینگی جایگزین می‌کنند.
استخر نقدینگی به عنوان دارایی‌های دیجیتالی تلقی می‌شود که توسط قراردادهای هوشمند در پلتفرمی غیرمتمرکز در شبکه بلاکچین مدیریت می‌شوند و فرآیند پرداخت بهره بانکی در قبال سپرده‌گذاری را شبیه‌سازی می‌کنند.
یک استخر نقدینگی باید به گونه‌ای طراحی شود که تأمین‌کنندگان نقدینگی را تشویق کند تا دارایی‌های خود را به اشتراک بگذارند. معمولاً یک تأمین‌کننده نقدینگی با توجه به مقدار سرمایه‌ای که در استخر نقدینگی قرار داده، توکن LP دریافت می‌کند. این توکن‌های LP زمانی که یک معامله در صرافی غیرمتمرکز صورت می‌گیرد، هزینه ناچیزی از کارمزد تراکنش‌ها را به صورت متناسب بین دارندگان توکن LP تقسیم می‌کنند.
استخرهای نقدینگی ارزش بازار منصفانه‌ای را برای توکن‌هایی که در اختیار دارند، ارائه می‌دهند. این امر به لطف بازارساز خودکار است که قیمت توکن‌ها را نسبت به یکدیگر در هر استخر خاص حفظ می‌کند. استخرهای نقدینگی بسته به نوع پروتکل از الگوریتم‌های مختلفی استفاده می‌کنند. برای مثال، استخرهای نقدینگی مانند Uniswap از فرمول ثابت محصول برای حفظ نسبت قیمت‌ها استفاده می‌کنند و بسیاری از بسترهای DEX نیز از مدلی مشابه بهره می‌برند.
انواع مختلفی از استخرهای نقدینگی وجود دارد که هرکدام ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاص خود را دارند. برخی از رایج‌ترین انواع استخرهای نقدینگی عبارتند از:
استخرهای نقدینگی متمرکز (AMM): توسط یک تیم یا سازمان مرکزی اداره می‌شوند و معمولاً نقدینگی بالایی دارند و استفاده از آنها آسان است.
استخرهای نقدینگی غیرمتمرکز (AMM): توسط هیچ شخص یا سازمانی اداره نمی‌شوند و از طریق قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شوند.
استخرهای نقدینگی ثابت: فقط از یک نوع دارایی دیجیتال پشتیبانی می‌کنند.
استخرهای نقدینگی متغیر: از دو یا چند دارایی دیجیتال با نسبت‌های متغیر پشتیبانی می‌کنند.
مزایای استفاده از استخر نقدینگی
نقدینگی فوری: فراهم کردن نقدینگی فوری برای مبادلات در صرافی‌های غیرمتمرکز.
معاملات بدون نیاز به طرف مقابل: کاربران می‌توانند بدون نیاز به اعتماد به یک واسطه به طور مستقیم با یکدیگر معامله کنند.
کسب درآمد از طریق تأمین نقدینگی: کاربران می‌توانند با تأمین نقدینگی برای استخرها، سهمی از کارمزد معاملات را دریافت کنند.
تنوع‌سازی: استخرهای نقدینگی می‌توانند به عنوان ابزاری برای تنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری استفاده شوند.
دسترسی به فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری: امکان دسترسی به دارایی‌های دیجیتال جدید یا کمتر شناخته شده.
حمایت از نوآوری: فراهم کردن بستر برای ایجاد ابزارهای مالی جدید و ارائه خدمات نوآورانه.
افزایش کارایی بازار: کاهش اسپردها و بهبود قیمت‌گذاری دارایی‌های دیجیتال.
تمرکززدایی: حذف واسطه‌ها و افزایش قدرت کاربران.
شفافیت: فراهم کردن دسترسی آسان به اطلاعات مربوط به دارایی‌های موجود در استخر، کارمزدها و حجم معاملات.
دسترسی آسان: به راحتی قابل دسترسی از طریق پلتفرم‌های مختلف DeFi.
معایب استفاده از استخرهای نقدینگی
افت سرمایه: خطر زیان ناپایدار در صورت تغییر شدید قیمت توکن‌ها.
خطرات مرتبط با قرارداد هوشمند: آسیب‌پذیری در برابر هک.
محدودیت‌های نقدینگی: ممکن است نقدینگی کمتری نسبت به صرافی‌های متمرکز داشته باشند.
نقش استخرهای نقدینگی در دنیای DeFi
استخرهای نقدینگی به حل مشکل بازارهای غیرنقدینگی می‌پردازند و کاربران را تشویق می‌کنند تا با ارائه نقدینگی، سهمی از کارمزد تراکنش‌ها دریافت کنند. این تراکنش‌ها بدون نیاز به تطابق خریدار و فروشنده انجام می‌شوند و کاربران می‌توانند به سادگی توکن‌ها و دارایی‌های خود را با استفاده از نقدینگی فراهم شده توسط سایر کاربران معامله کنند.
استخرهای نقدینگی جزء جدایی‌ناپذیر دنیای امور مالی غیرمتمرکز هستند. آنها نقدینگی مورد نیاز برای مبادلات در DEX ها را فراهم می‌کنند و به کاربران امکان می‌دهند به طور مستقیم با یکدیگر معامله کنند. با وجود مزایای متعدد، کاربران باید از ریسک‌های مرتبط با آنها آگاه باشند و اقدامات لازم را برای مدیریت این ریسک‌ها انجام دهند.
منبع: B2n.ir/k65745
