ارز یونی سواپ یک پروتکل منبع باز برای ارائه نقدینگی و تجارت توکن‌های ERC20 در اتریوم است. واسطه‌های مورد اعتماد و اشکال غیرضروری استخراج را حذف می‌کند و امکان تبادل امن، در دسترس و کارآمد را فراهم می‌کند. این پروتکل غیرقابل ارتقا است و به گونه ای طراحی شده است که در برابر سانسور مقاوم باشد. پلتفرم Uniswap در سال ۲۰۱۸ بر روی بلاکچین اتریوم، دومین پروژه بزرگ ارزهای دیجیتال جهان از نظر ارزش بازار، ساخته شد که آن را با تمام توکن‌ها و زیر ساخت‌های ERC-20 مانند خدمات کیف پول‌هایی مثل متامسک سازگار می‌کند.
بیشتر معاملات کریپتویی در صرافی‌های متمرکز مثل بایننس انجام می‌شود. این پلتفرم‌های متمرکز توسط یک مرجع واحد اداره می‌شوند و از کاربران می‌خواهند، دارایی را تحت کنترل خود قرار داده و از یک سیستم دفتر سفارش سنتی برای آسان شدن معاملات استفاده کنند. یونی سواپ کاملاً منبع باز است؛ به این معنی که هر کسی می‌تواند کد را برای ایجاد صرافی‌های غیرمتمرکز خود کپی کند. حتی به کاربران اجازه می‌دهد تا توکن‌ها را به صورت رایگان در صرافی لیست کنند.
معاملات مبتنی بر دفترچه سفارش جایی است که سفارشات خرید و فروش در یک لیست همراه با کل مبلغ ثبت شده در هر سفارش ارائه می‌شود. مقدار سفارشات خرید و فروش باز برای یک دارایی به عنوان “عمق بازار” شناخته می‌شود. برای انجام یک معامله موفق با استفاده از این سیستم، یک سفارش خرید باید با یک سفارش فروش در طرف مقابل دفترچه سفارش برای همان مقدار و قیمت یک دارایی مطابقت داده شود و بالعکس.
صرافی‌های متمرکز معمولی مبتنی بر سود هستند و برای فهرست کردن توکن‌های جدید هزینه‌های بسیار بالایی دریافت می‌کنند؛ بنابراین این به تنهایی یک تفاوت قابل توجه است. از آن جایی که یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) است؛ به این معنی است که کاربران همیشه کنترل وجوه خود را حفظ می‌کنند.
برخلاف یک صرافی متمرکز که از معامله گران می‌خواهد کنترل کلیدهای خصوصی خود را کنار بگذارند تا سفارش‌ها در پایگاه داده داخلی ثبت شوند. نسبت به اجرای یک بلاکچین، که زمان بر تر و گران تر است. با حفظ کنترل کلیدهای خصوصی، خطر از دست دادن دارایی‌ها در صورت هک شدن صرافی از بین می‌رود. طبق آخرین آمار، یونی سواپ در حال حاضر چهارمین پلتفرم بزرگ مالی غیرمتمرکز (DeFi) است و بیش از ۳ میلیارد دلار در این پروتکل قفل شده است.
برای آشنایی کامل با نحوه کار صرافی یونی سواپ می‌توانید به مقاله صرافی یونی سواپ (Uniswap) + راهنمای کامل برای مبتدیان مراجعه کنید.
یونی سواپ در دو قرارداد هوشمند اجرا می‌شود. قرارداد «مبادله» و قرارداد «کارخانه». این‌ها برنامه‌های کامپیوتری خودکاری هستند که برای انجام عملکردهای خاص در صورت رعایت شرایط خاص طراحی شده اند. در این مثال، قرارداد هوشمند کارخانه برای افزودن توکن‌های جدید به پلتفرم استفاده می‌شود و قرارداد مبادله، همه مبادله توکن‌ها یا «معاملات» را تسهیل می‌کند. هر توکن مبتنی بر ERC20 را می‌توان با دیگری در پلتفرم به روز شده Uniswap v.2 تعویض کرد.
برای مثال، اگر می‌خواهید یک بیت کوین (BTC) را به قیمت ۲۲۰۰۰ دلار در یک صرافی متمرکز بفروشید، باید منتظر بمانید تا خریدار در سمت دیگر دفترچه سفارش حضور داشته باشد که به دنبال خرید معادل یا بالاتر آن است. مقدار بیت کوین با آن قیمت مشکل اصلی این نوع سیستم‌های نقدینگی است که در این زمینه به عمق و تعداد سفارش‌های موجود در دفترچه سفارشات در هر لحظه اشاره دارد. اگر نقدینگی کمی وجود داشته باشد، به این معنی است که معامله گران ممکن است، نتوانند سفارشات خرید یا فروش خود را تکمیل کنند.
توکن بومی UNI، به عنوان یک توکن حکومتی شناخته می‌شود. این خصوصیت به دارندگان توکن این حق را می‌دهد که در مورد پیشرفت‌ها و تغییرات جدید در پلتفرم، از جمله نحوه توزیع توکن‌های لانچ شده در جامعه و توسعه دهندگان و همچنین هرگونه تغییر در ساختار هزینه، رأی دهند. توکن UNI ابتدا در سپتامبر ۲۰۲۰ در تلاشی برای جلوگیری از فرار کاربران به رقیب یعنی SushiSwap ایجاد شد. یک ماه قبل از راه اندازی توکن‌های UNI ،SushiSwap یک فورک از یونی سواپ، کاربران را از یونی سواپ تشویق کرده بود تا به SushiSwap اجازه دهند، با پاداش دادن به آن‌ها با توکن‌های SUSHI، سرمایه خود را به پلتفرم جدید تخصیص دهند.
این نوع جدیدی از توکن بود که به کاربران حق حاکمیت بر پروتکل جدید و همچنین مقدار متناسبی از تمام هزینه‌های تراکنش پرداخت شده به پلتفرم را می‌داد. یونی سواپ با ایجاد ۱ میلیارد توکن UNI پاسخ داد و تصمیم گرفت ۱۵۰ میلیون از آن‌ها را بین هر کسی که تا به حال از این پلتفرم استفاده کرده است توزیع کند. هر فرد که از پلتفرم یونی سواپ استفاده کرده بود، ۴۰۰ توکن UNI دریافت کرد که در آن زمان بیش از ۱۰۰۰ دلار ارزش داشت.
معامله ارز یونی مثل بیشتر توکن‌های دیگه که این ارز را لیست کرده اند، از طریق صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز انجام می‌شود. اما بهترین راه خرید و فروش این توکن در پلتفرم خود Uniswap.org است که در چهار مرحله ساده انجام می‌شود:
۱- ابتدا کیف پول خود را به پلتفرم وصل کنید. برای مثال با استفاده از کیف پولی مانند Metamask به Uniswap متصل شوید.
۲- جفت توکن را انتخاب کنید. مثلا اگر با تتر می‌خواهید یونی بخرید UNI/USDT را انتخاب کنید.
۳- می‌توانید در بخش «تغییر» وب‌سایت، از فهرست کشویی توکن‌های موجود ERC-20 را جستجو و انتخاب کنید.
۴- تنظیمات گزینه‌ها را مرور کرده و سواپ کنید.
اگرچه UNI یک توکن محبوب در حوزه ارزهای دیجیتال است؛ اما سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال همیشه همراه با ریسک زیادی همراه است. پس با احتیاط این کار را انجام دهید. همه ارزهای دیجیتال در معرض نوسانات زیادی هستند و شما در معرض خطر از دست دادن پول هستید. از آن جایی که این یک دارایی رمزنگاری است؛ معامله گران تازه کار که به نوسانات عادت ندارند، نباید بیش از توان مالی خود سرمایه گذاری کنند. راه دیگر برای قرار گرفتن در معرض فناوری ارزهای دیجیتال یا بلاکچین، سرمایه گذاری از طریق صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) است که در شرکت‌های بلاکچین سرمایه گذاری می‌کنند.
کارشناسان کریپتو به طور مداوم در حال تجزیه و تحلیل نوسانات Uniswap هستند. بر اساس پیش بینی‌ها، میانگین تخمینی قیمت UNI حدود ۶۷.۱۷ دلار خواهد بود. اما کارشناسان معتقدند تا سال ۲۰۲۷ به ۷۶.۶۷ دلار برسد. توکن UNI در می ۲۰۲۱ به ۴۵ دلار در اوج قیمتی خود رسید اما در زمان نگارش این مقاله و پس از بحران‌های اقتصادی سال ۲۰۲۲ قیمت توکن یونی به ۸.۵ دلار رسیده است.
راهی که یونی سواپ مشکل نقدینگی مبادلات متمرکز را حل می‌کند، از طریق یک پروتکل نقدینگی خودکار است. این کار با تشویق افراد به معامله در صرافی برای تبدیل شدن به ارائه دهندگان نقدینگی عمل می‌کند. کاربران یونی سواپ پول خود را با هم جمع می‌کنند تا صندوقی ایجاد شود که برای اجرای همه معاملاتی که در پلتفرم انجام می‌شود، استفاده شود. هر توکن لیست شده دارای استخر مخصوص به خود است که کاربران می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند، و قیمت هر توکن با استفاده از یک الگوریتم ریاضی که توسط یک کامپیوتر اجرا و محاسبه می‌شود.
با استفاده از این سیستم، خریدار یا فروشنده مجبور نیستند، برای تکمیل معامله منتظر ظاهر شدن طرف مقابل باشد. در عوض، آن‌ها می‌توانند هر معامله ای را فوراً با قیمت مشخصی انجام دهند، مشروط بر این که نقدینگی کافی در استخر خاص برای تسهیل آن وجود داشته باشد.
به عنوان مثال، اگر شما ۱۰۰۰۰ دلار به یک استخر نقدینگی که در مجموع ۱۰۰۰۰۰ دلار دارد کمک کنید، یک توکن برای ۱۰٪ از آن استخر دریافت خواهید کرد. این توکن را می‌توان برای سهمی از کارمزد معاملات بازخرید کرد. یونی سواپ برای هر معامله ای که در پلتفرم انجام می‌شود، کارمزد ثابت ۰.۳۰٪ از کاربران دریافت می‌کند و به طور خودکار آن را به ذخیره نقدینگی ارسال می‌کند.
هر زمان که یک ارائه دهنده نقدینگی تصمیم می‌گیرد، خارج شود؛ بخشی از کل کارمزد را از ذخیره نسبت به مبلغ سهام خود در آن استخر دریافت می‌کند. رمزی که آن‌ها دریافت کردند و سابقه‌ای از سهامی که آن‌ها بدهکار هستند را نگه می‌دارد، سپس از بین می‌رود. پس از ارتقاء Uniswap v.2، برای کارمزد پروتکل جدیدی معرفی شد که می‌توان آن را از طریق رای جامعه فعال یا غیر فعال کرد و اساساً ۰.۰۵٪ از هر ۰.۳۰٪ کارمزد معاملاتی را به صندوق یونی سواپ برای تأمین مالی توسعه آینده ارسال می‌کند. در حال حاضر، این گزینه کارمزد خاموش است.
یکی دیگر از عناصر مهم این سیستم نحوه تعیین قیمت هر توکن است. به جای یک سیستم دفتر سفارش که قیمت هر دارایی توسط بالاترین خریدار و کمترین فروشنده تعیین می‌شود، یونی سواپ از یک سیستم بازارساز خودکار استفاده می‌کند. این روش جایگزین برای تعدیل قیمت یک دارایی بر اساس عرضه و تقاضای آن از یک معادله ریاضی طولانی مدت استفاده می‌کند. هر زمان که شخصی یک توکن ERC-20 جدید به یونی سواپ اضافه می‌کند، آن شخص باید مقدار مشخصی از توکن ERC-20 انتخابی و مقدار مساوی توکن ERC-20 دیگر را برای شروع استخر نقدینگی اضافه کند.
معادله تعیین قیمت هر توکن x*y=k است که مقدار توکن A – x و مقدار توکن B – y است. K یک مقدار ثابت است، با نام عددی که تغییر نمی‌کند.
به عنوان مثال، فردی می‌خواهد، LINK را با اتر LINK/ETH توسط استخر یونی سواپ معامله کند. وی تعداد زیادی LINK را به استخر اضافه می‌کند که نسبت LINK در استخر به اتر را افزایش دهد. از آن جایی که مقدار K باید ثابت بماند، به این معنی است که هزینه اتر افزایش مییابد در حالی که هزینه پیوند در استخر کاهش مییابد.
بنابراین هر چه لینک بیشتری وارد کند، اتر کمتری در ازای آن دریافت می‌کند؛ زیرا قیمت آن نیز افزایش مییابد.
اندازه استخر نقدینگی همچنین تعیین می‌کند که قیمت توکن‌ها در طول معامله چقدر تغییر می‌کند. هر چه پول بیشتر، به نام نقدینگی، در یک استخر وجود داشته باشد، انجام معاملات بزرگتر بدون کاهش قیمت بسیار آسان تر است.
معامله گران آربیتراژ جزء ضروری اکوسیستم یونی سواپ هستند. این‌ها معامله گرانی هستند که در یافتن اختلاف قیمت در چندین صرافی تخصص دارند و از آن‌ها برای تضمین سود استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، اگر بیت کوین در صرافی کراکن به قیمت ۲۵۵۰۰ دلار و در صرافی بایننس با قیمت ۲۵۴۵۰ دلار معامله شود؛ می‌توانید بیت کوین را در بایننس بخرید و آن را در کراکن بفروشید تا سود آسانی کسب کنید. اگر با حجم زیاد انجام شود، می‌توان سود قابل توجهی با ریسک نسبتاً کم به دست آورد.
کاری که معامله گران آربیتراژ در یونی سواپ انجام می‌دهند، این است که توکن‌هایی را پیدا کنند که بالاتر یا کمتر از میانگین قیمت بازارشان معامله می‌شود. در نتیجه معاملات بزرگ ایجاد شده و باعث عدم تعادل در استخر و کاهش یا افزایش قیمت رخ می‌دهد. آن‌ها این کار را تا زمانی انجام می‌دهند که قیمت توکن مطابق با قیمت سایر صرافی‌ها متعادل شود و دیگر سودی حاصل نشود. این رابطه هماهنگ بین سیستم سازندگان بازار خودکار و معامله گران آربیتراژ چیزی است که قیمت توکن یونی سواپ را با بقیه بازار مطابقت می‌دهد.
با پیشرفت روز افزون و همه گیری تکنولوژی در حوزه ارزهای دیجیتال و افزایش اقبال عمومی نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز، یونی سواپ به عنوان یکی از پیشروان صرافی‌های غیرمتمرکز قابلیت‌های مختلفی را در اختیار معامله گران قرار می‌دهد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید به راحتی ارزهای دیجیتال بر بستر ERC-20 را معامله کنید. در مورد توکن UNI نیز باید گفت که نوسانات بازار را در نظر بگیرید و از رفتار هیجانی در این بازار بپرهیزید.
منبع :
