قرارداد هوشمند ابزاری نوین است که فرآیند انجام معاملات دربردارنده تراکنش مالی را سادهتر میسازد. با قرارداد هوشمند امکان انجام تراکنش بدون نیاز به واسطه و طرف سوم فراهم میشود.قراردادهای هوشمند بر بسترفناوری بلاک چین اجرا میشوند و امکان خودکارسازی فرآیندهای مربوط به اجرای قرارداد را مهیا میکنند. در این میان، پلتفرم اتریوم سبب شده تهیه قراردادهای هوشمند و اجرای آن برای کاربران از سراسر دنیا سادهتر شود.
از آنجا که قراردادهای هوشمند بر اساس فناوری بلاک چین عمل میکنند، امنیت و سرعت بالایی دارند، مقرون به صرفه بوده و در عین حال، تنوع زیادی را نیز در اختیار کاربران قرار میدهند.
اما قراردادهای هوشمند درست همانند هر فناوری دیگر، خالی از عیب نیستند و معایبی دارند.
قراردادهای هوشمند را میتوان در زمینههای مختلف به کار گرفت که در ادامه به بررسی برخی از آنها میپردازیم:
انتخابات: نتایج آراء را میتوان بر روی بلاک چین قرار داد و بر روی گرههای شبکه توزیع کرد. این دادهها محرمانه میماند و امکان هر نوع دستکاری در آراء و نتیجه انتخابات نیز از بین میرود.
لجستیک (حملونقل): زنجیره تامین دربردارنده بخشهای مختلف است. هر بخش باید از بخش قبلی خود تائیدیه بگیرد تا مفاد قرارداد همکاریش قابل اجرا شود. قراردادهای هوشمند همچنین امکان شفافیت بیشتر در بندهای قرارداد و نیز جلوگیری از کلاهبرداری را نیز فراهم میسازند. قراردادهای هوشمند در حوزهّای دیگری نظیر مدیریت، نظام بانکی، املاک، اینترنت اشیاء و … نیز کاربرد دارند.
عملکرد قرارداد هوشمند تا حدی شبیه به شیوه عملکرد دستگاههای خودکار فروش است. برای استفاده از این دستگاهها کافی است دستورالعمل آن را اجرا کنید. در قراردادهای هوشمند نیز داراییها به صورت کد درآمده و به همراه بندهای قرارداد بر روی بلاک چین قرار میگیرد. به این ترتیب قرارداد بر روی شبکه توزیع شده و کپیهای مختلفی از آن بر روی گرههای شبکه قرار میگیرد. برنامه موجود در این قرارداد به صورت خودکار به بررسی اجرای بندهای آن از سوی طرفین میپردازد.
یک قرارداد هوشمند از موراد زیر برخوردار است:
موضوع قرارداد: برنامه نوشته شده باید به کالاها و یا خدمات مندرج دسترسی داشته باشد تا بتواند آنها را به صورت خودکار توقیف یا آزاد کند.
امضای دیجیتال: همه طرفین باید قرارداد را با کلید خصوصی خود امضاء کنند.
بندهای قرارداد: شرایط اجرای قرارداد باید به صورت توالی مورد نظر طرفین در آن درج شود. همه طرفین باید با این شرایط موافق باشند.
منبع: قرارداد هوشمند (Smart Contract) چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟