یکی از تفاوت‌های اساسی تمدن غرب با تمدن اسلامی، نقش انسان است.
در این یادداشت به طور خلاصه به این موضوع می‌پردازیم و امتداد آن را در جنگ فعلی بررسی می‌کنیم.
🔸در تمدن غرب، سیستم اصالت دارد و انسان مطلوب را قطعه‌ای از سیستم می‌داند که در ساختار آموزشیِ مدرن، به هدف مطلوب خود نزدیک میشود. در تمدن غربی، جهت‌گیری را سیستم‌ها تعیین می‌کنند و انسان‌ها، مهره‌های آن سیستم هستند.
به عنوان مثال وقتی به بانک مراجعه می‌کنید، مهم نیست که چه کسی پشت باجه قرار دارد. بانکدار باید در سیستم کار کند و اگر تبعیت نکرد، کنار گذاشته میشود.
در زمان کرونا با یکی از پرسنل بیمارستان صحبت می‌کردم. او می‌گفت ما مطمئنیم کسی که وارد ونتیلاتور شود می‌میرد، ولی طبق پروتکل سیستم بهداشت موظفیم براساس عدد آزمایش اکسیژن، او را وارد دستگاه کنیم. پرسیدم : اگر از سیستم تبعیت نکنید چه میشود؟ گفت : درصورتی که پروتکل را اجرا نکنیم، جریمه و اخراج می‌شویم.
این رویکرد در سایر ساحت‌های تمدن غرب نیز قابل ردیابی‌ست، به‌طوریکه میتوان سیستم‌های مدرن را به سمت حذف کامل انسان پیش برد تا سیستم هوش مصنوعی برای اقتصاد، بهداشت، شهرسازی، آموزش، امنیت و همه‌ی جامعه بشری تصمیم بگیرد.
🔹در تمدن اسلامی انسان کامل ولایت دارد و سایر انسان‌ها موجوداتی مختار و منحصربه فرد هستند که به بندگی خدا هدایت می‌شوند. به عنوان مثال، بیت‌المال مسلمین دست امام است تا با عدالت خود، آن را ساماندهی نماید. بنابراین بسیار مهم است که امامِ عادل چه کسی باشد. در همین راستا ؛ طبیب، کاسب، معمار، شرطه، مجاهد و سایر نقش‌های انسانی هستند که با تقوا، اخلاص، ایثار، علم و انصاف، نقش‌های اجتماعی را برعهده می‌گیرند.
مرحوم امام (ره) در کتاب اصاله الولایه معتقد است، انسانی که بر جامعه ولایت یافته، هدایتگر اصلی است و بنابراین حفظ او، بسیار محوری و ضروری است.
شهید قاسم سلیمانی و شهید سیدحسن نصرالله، انسان های رشدیافتۀ تمدن اسلامی هستند که سال‌ها تلاش کردند و خود را به کمال مطلوب تمدن اسلامی رساندند و هیچکس جای آنها را نمی‌گیرد.
در نتیجه: اولویت در تمدن غرب، محافظت از سیستم است؛ اما اولویت در اسلام، حفظ انسان کامل است و او بر سیستم ولایت دارد.
♦️در ساختار غربزدۀ ایران معاصر، هم میخواهیم براساس الزامات سیستمیِ غربی عمل کنیم و هم ناچاریم انسان‌های مجاهد و شجاع را در میدان مبارزه با طاغوت پروبال دهیم. انسان‌های غیور و مومن، در ساختارهای کارشناسی مدرن نمی‌گنجند و اگر حُرّیت خود را در مقابل هژمونیِ ساختار کارشناسی مدرن از دست دهند، نمی‌توانند نقش تاریخی خود را در جبهۀ حق ایفا نمایند. اتفاقی که در ساختارهای نظامی امروز ایران هم رسوخ کرده است.
🔰این توهم که با شهادت بزرگان، کسی جایگزین میشود که راه آنها را ادامه خواهد داد، یکی تحلیل غلط و التقاطی ست که تصور میکند قطعه ای از ماشین حذف شده و قطعه‌ای جدید و بهتر جای آن را خواهد گرفت.
قال رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله : اذا مات العالم الفقیه ثلم فی الاسلام ثلمة لایسدها شیء
وقتی عالمی فقیه، فوت کند در اسلام رخنه و حفره‌ای ایجاد میشود که هیچ چیزی نمی‌تواند جای آن را پر کند.
