تاریخچه هواساز
استفاده از سیستم ها و ساختارهایی مشابه هوارسان به تهویه مطبوع در مصر باستان و قرن دوم در چین باز می گردد. اما به شکل مدرن، برای اولین بار در قرن هفدهم میلادی توسط کورنلیس دریبل مخترع هلندی ساخت و استفاده از سیستم های تهویه مطبوع آغاز شد. در سال ۱۸۲۰ و با کشف توانایی آمونیاک به عنوان یک عامل خنک کردن هوا، تحول عظیمی در ایجاد بسترهای برودتی در سیستم های تهویه مطبوع صورت گرفت.
بیست و دو سال بعد، در سال ۱۸۴۲ جان گری در فلوریدا از ساختار کمپرسور برای تولید یخ استفاده کرد. با ایده خنک کردن هوا برای ساختمان ها به صورت متمرکز، او برای اولین ایده سیستم تهویه مطبوع مرکزی ارائه کرد. پس از درگذشت گری، به مدت ۵۰ سال تحول قابل توجهی در این عرصه صورت نگرفت.
نوع اولیه سیستم های تهویه مطبوع امروزی برای اولین بار توسط ویلیس کریر مخترع آمریکایی ساخته شده است. در این نمونه اولیه علاوه بر کنترل دما، کریر توانست ایده ای برای کنترل رطوبت هوا نیز ارائه دهد. بنابراین می توان گفت که اولین نمونه از دستگاه های تهویه مطبوع نوعی هوارسان بوده است. زیرا علاوه بر دما، رطوبت را نیز کنترل می کرده است. با افزایش تقاضا در این زمینه، شرکتی تحت عنوان Carrier America در ایالات متحده شروع به کار کرد. همین، آغازی بر تولید انبوه و استفاده گسترده از اولین انواع سیستم های تهویه مطبوع شد.
کویلهای گرمایش و سرمایش
بسته به نوع کاربرد و موقعیت جغرافیایی، ممکن است هواساز به منظور تغییر دما و رطوبت هوا نیاز به تأمین حرارت، سرما یا هر دو داشته باشد. این فرایند توسط کویلهای مبدل گرمایی که در مسیر جریان هوا قرار گرفته‌اند، انجام می‌شود.
اگر رطوبت گیری لازم باشد، با سردسازی هوا به منظور رسیدن به نقطه شبنم و چگالش مایع، کویل سرمایشی به کار برده می‌شود. کویل گرمایشی که بعد از کویل سرمایشی قرار گرفته‌است (و به عنوان کویل گرمایش مجدد شناخته می‌شود)، هوا را تا دمای مورد نیاز گرم می‌نماید. این فرایند باعث کاهش میزان رطوبت هوای تهویه شده می‌گردد.
اغلب در شرایط آب و هوایی سردتر که دما به زیر نقطه انجماد می‌رسد، با هدف جلوگیری از یخ زدگی فیلترها و لوله‌های آب پایین‌دستِ جریانِ هوا، کویل پیش گرمکن به عنوان اولین مرحله به کار برده می‌شود. کنترلری نیز پس از این کویل نصب می‌شود تا اگر حداقل دمای مورد نیاز تأمین نگردد، جهت محافظت از دستگاه، کل هواساز را خاموش نماید.
کویلهای گرمایش یا با آب داغ یا بخار آب کار می‌کنند یا الکتریکی هستند و کویلهای سرمایش با آب مبرد یا یک ماده مبرد کار می‌کنند. کویلهای سرمایش و گرمایش هواساز باید با استفاده از لوله‌کشی با چیلر و بویلر در ارتباط باشند.
رطوبت زن
غالباً رطوبت زنی در آب و هوای سرد که گرمایش پیوسته هوا موجب خشکی بیش از اندازه هوا می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرایند رطوبت زنی به وسیله پاشیدن آب از افشانک‌ها یا شبکهٔ بخار و عمل رطوبت‌گیری توسط کویل سرد انجام می‌شود.
در اینجا مرطوب‌کننده‌هایی را که استفاده از آن‌ها رایج است، معرفی می‌کنیم:
مرطوب‌کننده نوع اسپری
این نوع مرطوب‌کننده یک سری و نازل‌های اسپری دارد که می‌توانند آب را با فشار PSI 15 یا حتی بالاتر اسپری کنند.
مرطوب‌کننده نوع تشت بخار
مرطوب‌کننده تشت بخار یک تشت و کویل گرمایش در هواساز دارد که می‌تواند آب موجود در میان تشت را گرم کند. بخار آبی که در نتیجه این کار ایجاد می‌شود، می‌تواند سطح رطوبت هوای محیط اطراف را افزایش دهد.
مرطوب‌کننده نوع شبکه بخار
در این نوع مرطوب کنند، حفره‌های ریزی در لوله وجود دارند که بخاری را که از میان لوله جریان پیدا می‌کند، توزیع می‌کنند. در این مورد، آبی که گرم می‌شود تا بخار را برای توزیع در شبکه ایجاد کند، تهویه می‌شود تا از پخش شدن بو در فضای اتاق جلوگیری کند.
تجهیزات کنترلی
تجهیزات کنترلی برای تنظیم هر ویژگی هواساز؛ مانند دبی عبوری هوا، دمای هوای تأمین شده، کیفیت هوا و میزان رطوبت، ضروری است. این تجهیزات می‌توانند به سادگی یک ترموستاتِ قطع/وصل یا به پیچیدگی سیستم ساختمان هوشمند باشند. اجزای معمول سیستم کنترلی شامل دماسنج‌ها، رطوبت سنج‌ها، عملگر مکانیکی، موتورها و کنترلرها می‌شود.
هواساز ایرواشر مخصوص سالن‌های پرورش قارچ
هواساز مهم‌ترین دستگاه سالن‌های پرورش قارچ خوراکی در روش کشت مدرن است. تنظیم دما و رطوبت، دی‌اکسید کربن و اکسیژن، همچنین شستشوی هوا و جلوگیری از ورود هوای آلوده به داخل سالن و البته سم پاشی خودکار و ایجاد توسط کویلهای سرمایش مرتبط با یک پکیج خنک‌کن یا یک چیلر، سرد می‌شود یا توسط کویلهای مرتبط با یک بویلر یا المنت‌های حرارتی گرم می‌شود.
منبع : هواساز - آسا تهویه
