این نوشته زمستان ۱۴۰۳ در اینستاگرام منتشر شد. حساب کاربری مذبور از دسترس خارج شده برای همین آن را اینجا منتشر میکنم.
چندی پیش فیلم معجزه پروین را در سینما دیدم. راستش کمی جا خوردم. انتظار دیدن فیلمی به سبک و سیاق زندگی نامه های خوش رنگ و لعاب بی بی سی را نداشتم. فیلم به زندگی خصوصی پروین به عنوان یک بورژوای شهری می پرداخت. البته نکات تاریخی و واقعی آن جالب بود. طبعن برای کسی که خوش دارد خانه های ثروتمندان و طرز زندگی آنها در زمان پهلوی اول را ببیند جذاب خواهد بود. اما خوب از نوع فیلم های علی حاتمی نه. به نظر من سوالات زیادی درباره زندگی پروین اعتصامی وحود دارد. در زمانه ی اختناق زده ای که هدایت تنها در هندوستان توانست متن معترضانه بوف کور را چاپ کند چه طور شد که پروین اعتصامی به زبان و بیان و فرمی دست یافت که توانست از تیغ سانسور بگریزد، شعر چاپ کند و حتا دیوان اش رامنتشر کند. به نظرم اشعار اعتصامی عمیقی سیاسی است اما چنین گستره ی رنگارنگی از موضوع و کاراکترها چه طور برای زنی بورژوا دست یافتنی شد؟ مخصوصن وقتی فیلم را دیدم از خودم پرسیدم اگر پروین در محیطی چنان محدود و بسته میان طبقات ثروتمند متصل به حکومت (پدرش نماینده مجلس بود) رشد پیدا کرده چه طور چنان فهم واقعی از زمانه خود یافته و چه طور چنان فرم هایی نظیر مناظره را خلق کرده است. در زمانه ای که سکوت بیداد می کرد مناظره، حتا در حد نوشتن از زبان سیر و پیاز، تخیلی فراتر از عادی را می طلبید که در فیلم کاویده نشده بود. شخصی با چنان تجربه زیستی محدود به عنوان بورژوا چه طور توانست عمیق ترین عواطف انسانی زمانه اش رادر چنان گفت و گوهای ساده و بی آلایش و تاثیرگذاری منظوم کند؟
هنوز سوالات زیادی درباره معجزه ادبیات پروین و نسبت آن با تاریخ، زمان و مکانش باقی مانده است ...
