متلب و پایتون به عنوان دو زبان برنامه نویسی که این روزها کاربردی بسیار گسترده و متداول دارند؛ ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارا هستند. این ویژگی‌ها مخصوصا در زمان انتخاب نوع زبان برای برنامه نویسان کامپیوتر اهمیت پیدا می‌کند. مهم‌ترین موضوع در ارتباط با دانش کامپیوتر؛ دسترسی به زبان تخصصی به عنوان یک ابزار مهم در قابلیت استفاده از کامپیوترها برای نیل به اهداف و مقاصد برنامه نویسان است. انتخاب زبان برنامه نویسی متلب یا پایتون بستگی به چگونگی اهداف برنامه نویسان و نیازمندی‌های پروژه‌های مورد نظر آن‌ها دارد. از جمله عوامل تاثیرگذار در انتخاب نوع زبان برنامه نویسی برای برنامه نویسان؛ تطابق زبان با نیازمندی‌های خاص پروژه، قابلیت اجرای برنامه در پلتفرم‌های گوناگون، میزان زمان لازم در اجرا یا توسعه برنامه‌ها، سرعت اجرا و طیف گسترده دیگری از فاکتورهای مورد نظر ایشان است.
در ادامه تلاش می‌کنیم ضمن مقایسه این دو زبان؛ به بررسی بیشتر در خصوص اولویت‌های موجود بر سر انتخاب زبان متلب یا پایتون بپردازیم.
زبان برنامه نویسی متلب یا پایتون
زبان برنامه نویسی متلب MATLAB یک زبان برنامه نویسی با سابقه است که سالیان سال مورد استفاده برنامه نویسان بوده است. همچنین در دانشگاه‌های علوم کامپیوتری در سراسر جهان به عنوان یک زبان پایه تدریس شده است. اما در سال‌های اخیر در حوزه دانش کامپیوتری؛ زبان جدیدی وارده عرصه این علوم شده است که قابلیت‌های جدید و متنوع دیگری در کاربری دارد. این زبان جدید با نام پایتون PYTHON ابزار بسیار مناسبی برای کاربران هوش مصنوعی، طراحی سایت، داده کاوی و غیره است. از این‌رو گروهی از کارشناسان معتقدند که با توجه به قابلیت‌های منحصر به فرد پایتون؛ این احتمال وجود دارد که حتی به عنوان جایگزین مناسبی برای متلب در نظر گرفته شود.
یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در انتخاب این نرم افزار ها، نوع نیازی است که به آن ها دارید. برای آشنایی با کاربرد متلب و پروژه هایی که با متلب انجام می شوند به مقاله " پروژه متلب " مراجعه کنید.
مقایسه متلب و پایتون
در گزینش متلب یا پایتون باید به بررسی ویژگی‌های ذاتی و کاربردی هر کدام از زبان‌های برنامه نویسی پرداخت. همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد انتخاب متلب یا پایتون بر نوع و میزان اولویت فاکتورهایی وابسته است که برنامه نویسان در ذهن داشته یا امکاناتی است که در اختیار دارند. در مقام مقایسه متلب و پایتون به عنوان دو نرم افزار قوی زبان در حوزه کامپیوتر؛ به اختصار می‌توان گفت که متلب دارای ویژگی‌های خاص ذیل است:
· عرضه به صورت پکیج کامل به کاربران
· شامل یک اکوسیستم واحد و استاندارد سازی شده
· قوی بودن و بی رقیب بودن فوق العاده نرم افزار
· عدم نیاز به ایمپورت توسط کاربر برای توابع و دستورات مورد استفاده
از ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد زبان برنامه نویسی پایتون هم لازم است به فاکتورهای ذیل اشاره کنیم:
· زبان متن باز و کاملا تغییر پذیر
· گستردگی و سهولت استفاده برای هر نوع کاربری مبتنی بر ویندوز یا اندروید
معایب متلب
متلب یک زبان برنامه نویسی بسیار با سابقه، پرطرفدار و دارای ویژگی‌های کاربردی منحصر به فرد است. با این حال معایبی نیز دارد که اذهان برنامه نویسان را متوجه جایگزینی آن با یک زبان دیگر می‌کند. از معایب تاثیرگذار متلب در هنگام انتخاب متلب یا پایتون می‌توانیم به موارد ذیل اشاره کنیم:
· مشکلات اجرای متلب در سیستم دیگر: اجرای نرم افزارهای ساخته شده از طریق زبان متلب در محیط‌های دیگر به دلیل اعمال محدودیت‌های شدید از سوی تیم سازنده این زبان مشکل است. لذا بایستی مطمئن شده که زبان در مبدا و نرم افزار مقصد؛ متلب باشد و به لحاظ نوع ورژن نیز یکنواختی بین هر دو محیط برقرار باشد.
· قیمت بالا و گران بودن: یکی از مشکلات قابل توجه در خصوص استفاده از زبان برنامه نویسی متلب؛ گران بودن است. زیرا حتی نسخه خانگی 2016 این نرم افزار به قیمت 200 دلار عرضه می‌شود که با توجه به گرانی و نوسانات ارز در ایران قابل چشم پوشی نیست.
· مخفی بودن الگوریتم‌ها: این مشکل به خاصیت تجاری بودن این زبان برنامه نویسی معطوف می‌شود. لذا کاربر تنها قادر به استفاده از توابع است؛ ولی امکانی برای مشاهده روش عملکرد آن‌ها و اطمینان از صحت پاسخ دریافتی بر اساس نیاز پروژه ندارد.
مزایای پایتون
در مقام مقایسه متلب و پایتون به عنوان بزرگ‌ترین چالش، گزینشی که در انتخاب متلب یا پایتون وجود دارد و ضمن اشاره به اشکالاتی که در خصوص زبان متلب مطرح شد؛ به بررسی مزایای کاربردی پایتون به عنوان یک جایگزین مناسب می‌پردازیم:
· رایگان بودن: استفاده از این زبان برای کاربران هیچ هزینه‌ای ندارد. یعنی شما می توان بصورت رایگان انجام پروژه پایتون خود را انجام دهید.
· پرتابل بودن: این نرم افزار به راحتی بر روی هر سیستمی اعم از ویندوز، لینوکس و غیره قابلیت اجرا دارد.
· سهولت کاربری: در پایتون؛ استرینگ‌ها بر خلاف متلب به راحتی و در زمان کوتاهی قابل استفاده و ویرایش هستند.
· متن باز بودن: این ویژگی به دلیل اوپن سورس بودن این زبان است و لذا این امکان را به کاربر می‌دهد که کلیه توابع قابل استفاده در یک عملکرد را مشاهده و ویرایش نماید.
· زبان قوی و اصیل: به عنوان یک زبان برنامه نویسی عام و به دلیل ساختار موضوع- محور قابلیت کد نویسی را برای کاربران تسهیل می‌کند. در صورتی‌که ساختار ماتریسی متلب ضمن ایجاد سختی در استفاده؛ میزان انعطاف آن‌را کاهش می‌دهد.
· تعدد و تنوع ابزارهای قابل استفاده در ساخت رابط کاربری: پایتون به عنوان یک زبان برنامه نویسی ابزارها و امکانات متعددی برای ساخت یک رابط کاربری هوشمند در اختیار کاربران قرار می‌دهد. در کنار ابزارهای خود پایتون؛ کاربر به راحتی می‌تواند از ابزارهای Qt, Wxبرای پیشبرد اهداف خود بهره جوید.
کلام پایانی
در این مقاله به مقایسه پایتون و متلب پرداختیم و بررسی ویژگی‌های کاربردی این دو زبان پرداختیم. همان‌طوری که در متن هم اشاره شد انتخاب زبان برنامه نویسی مناسب و گزینش نهایی بین متلب یا پایتون؛ تابع نوع انتظارات کاربران، امکانات در دسترس کاربران و تطابق ویژگی‌های هر کدام از این دو زبان با نوع پروژه مقصد است.
