کتاب "آیشمن در اورشلیم گزارشی در باب ابتدال شَر" نوشته هانا آرنت با ترجمه زهرا شمس است. کتابی که نشر برج در چهارچوب قانون بین المللی حق انحصاری نشر امتیاز انتشار ترجمه فارسی این کتاب را در سراسر دنیا با بستن قرارداد از ناشر آن خریداری کرده است. کتاب آیشمن در اورشلیم در پانزده فصل و 353 صفحه چاپ شده است و در زمان تنظیم این نوشته به قیمت 50000 تومان قابل تهیه است.
آیا ممکن است کسی بی آنکه شرور باشد، مرتکب شرارت شود؟ این پرسش دشواری است که هانا آرنت، متفکر آلمانی، در جست‌و‌جوی پاسخی برای آن راهی اورشلیم و دادگاه آدولف آیشمن میشود. بیش از 50 سال از انتشار "آیشمن در اورشلیم" می‌گذرد و این گزارش همچنان جنجالی‌ترین اثر هانا آرنت محسوب میشود. آرنت معتقد است ما ترجیح می‌دهیم از هیولایی برخاسته از ظلمت شکست بخوریم تا از یک انسان معمولی، چون به این ترتیب خودمان را کمتر مقصر می‌دانیم.
شما اذعان کردید که جنایت انجام شده علیه مردم یهود در دوران جنگ، بزرگ‌ترین جنایت در تاریخ ثبت شده بشر است و به نقش خود در این جنایت هم اعتراف کردید. اما گفتید هیچ‌گاه از سر انگیزه‌های پست عمل نکردید، هرگز تمایلی به کشتن هیچ‌کس نداشتید، هرگز از یهودیان متنفر نبودید و با وجود این نمی‌توانستید به طریق دیگری عمل کنید و احساس گناه هم نمی‌کردید. باور چنین چیزی برای ما دشوار است، هرچند غیرممکن نیست. در خصوص مسئله انگیزه و وجدان، شواهدی هرچند اندک علیه شما در دست است که می‌تواند فراتر از تردید معقول اثبات شود. همچنین گفتید نقش شما در راه‌حل نهایی یک تصادف بوده و کم بیش هرکس دیگری می‌توانست جای شما را بگیرد، بنابراین به صورت بالقوه تمام آلمانی‌ها گناهکارند! منظور شما این بود که وقتی همه یا کم و بیش همه افراد گناهکارند، در واقع هیچ‌کس گناهکار نیست. این البته نتیجه‌گیری بسیار شایعی است، لیکن ما چنین نتیجه‌گیری را در حق شما روا نمی‌بینیم و …
با توجه به تبلیغات گسترده‌ای که برای کتاب راه افتاده بود عطش زیادی در خواندن آن داشتم. شاید هم سطح توقع من به شدت بالا رفته بود. کتاب آیشمن در اورشلیم روایت‌گر اتفاقاتی است که در جنگ جهانی دوم بر سر یهودیان آمد اینکه چطور خودِ یهودیان به یکدیگر رحم نکردند و در مواردی به راحتی فریب خوردند، چطور بعضی از کشورها با آغوش باز از راه‌حل نهایی هیتلر استقبال کردند و چطور بعضی دیگر در نابودی آنها پیش‌قدم شدند. رنج‌ها و مشقت‌های یهودیان در آن سال‌ها برشمرده میشود و ... کتابی که وقایع را به خسته‌کننده‌ترین شکل ممکن روایت میکند! سیر تاریخی اتفاقات و در کنار آن شکل‌گیری فردی به آیشمن! آدولف آیشمن با فصول کتاب رشد میکند و کامل میشود کسی که سال‌ها بعد از اتمام جنگ توسط دولت اسرائیل از آرژانتین ربوده شد و به دادگاه رفت تا در برابر تمام اتفاقات پاسخگو باشد. بعد از خواندن 15 فصل از کتاب در قسمت سخن آخر تحلیل‌هایی از نویسنده در مورد اتفاقات رخداده و نوع برگزاری محاکمه آیشمن میخوانید که شاید بتوان گفت زیباترین بخش کتاب است. به نظر من آیشمن در اورشلیم یکی از خسته‌کننده‌ترین کتاب‌های این حوزه بود که رخدادها را به شکل حلقه‌ای بی‌انتها برای خواننده تکرار میکند .
