ضدعفونی‌کردن دست (Hand disinfection) با استفاده از مواد ضدعفونی کننده مبتنی بر الکل در مدت‌زمان 30 ثانیه تعریف شده است. هدف از این عمل غیرفعال‌کردن میکروارگانیسم‌هایی است که با تماس با اشیاء آلوده به میکروب و غیره به سطح پوست رسیده است.
یک مایع ضدعفونی کننده دست، ژل یا کف ضدعفونی کننده دست عموماً برای کاهش عوامل عفونی روی دست‌ها استفاده می‌شود. در بیشتر تحقیقات، شستن دست با آب و صابون بیشتر تأکید شده است. اما باید توجه داشت که در موارد حساس که میزان شیوع و اپیدمی یک نوع ویروس و یا میکروب بسیار زیاد باشد، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های دست غیرالکلی معمولاً توصیه نمی‌شود.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) می‌گوید ضدعفونی‌کننده‌های دستی مبتنی بر الکل باید حداقل 60٪ الکل داشته باشند تا مؤثر باشد. الکل با شکستن دیواره‌های سلول میکروب‌ها، آنها را می‌کشد. به همین دلیل است که اکثر ضدعفونی‌کننده‌های دست از ایزوپروپیل یا اتیلن الکل استفاده می‌کنند.
• ایزوپروپیل یا الکل اتانول (99 درصد از حجم محلول را الکل تشکیل خواهد داد)
• ژل آلوئه ورا
• یک روغن ضروری مانند روغن درخت چای یا روغن اسطوخودوس
ضد عفونی کننده مبتنی بر الکل به طور گسترده در محیط بیمارستان مورداستفاده قرار می‌گیرند. استفاده از محلول‌های میکروب‌کش دست الکلی این مزیت را دارند که نسبت به صابون‌های ضدعفونی‌کننده تلورانس پوست را حفظ می‌کنند و از آسیب‌های شستشوی مکرر می‌کاهند. محلول‌های ضدعفونی‌کننده دست دارای الکل ماندگاری بیشتری بر روی پوست داشته و به صورت طولانی‌مدت می‌توانند اثرات ضدمیکروبی داشته باشند.
درحالی‌که استفاده از محلول ضدعفونی کننده دست برای بزرگسالان مناسب است، ضدعفونی‌کننده‌های حاوی الکل برای نوزادان خطرناک محسوب می‌شوند. ضدعفونی كننده دست برای نوزادان بهتر است، عاری از الکل باشد. برای کودکان بهتر است از آب و صابون به مدت 20 ثانیه برای ضدعفونی و شستشوی دستان آنها استفاده کرد.
نکته: محلول ضدعفونی‌کننده دست کودکان بدون الکل ویروس کرونا را از بین نمی‌برد.
رایج‌ترین نوع عوارض جانبی این مواد عبارت است از: تحریک چشم، استفراغ، سوزش دهان، سرفه و درد شکمی. اثرات نادر شامل کما، تشنج، هیپوگلیسمی، بیماری متابولیکی و افسردگی تنفسی است.
قیمت یک اسپری ضدعفونی کننده دست نسبت به حجم و مواد تشکیل‌دهنده آنها تعیین می‌شود. معمولاً درصد و میزان الکل موجود در محلول‌ها یک مشخصه‌ی مهم در میزان قیمت و همچنین کارایی آنها است.
تمیزکردن اولین مرحله لازم در ابتدای فرایند ضدعفونی است. از سویی شستشو با مواد شوینده و سورفاکتانت ها و شستشو با آب باعث کاهش تعداد قابل‌توجهی از میکروارگانیسم‌ها می‌شود. اگر ابتدا سطح تمیز نشود، موفقیت فرایند ضدعفونی‌کننده می‌تواند به خطر بیفتد. نکته‌ی حائز اهمیت این است که ضدعفونی باید به عنوان یک فرایند جامع ارزیابی شود. ضدعفونی کننده سطوح می‌تواند به عنوان یکی از راه‌های مؤثر در جلوگیری از انتقال بیماری‌ها و میکروب‌ها شناخته شود که پاک‌سازی و استریل کردن محیط اطراف نقش بسیار مهمی داشته و در کنترل شیوع بیماری‌ها یه جزء اساسی هستند. ضدعفونی‌کننده‌های سطوح معمولاً باید یک الی دو دقیقه بر روی سطوح باقی بمانند تا حداکثر میزان اثرگذاری را داشته باشند.
برای ساخت ضدعفونی‌کننده سطوح از مواد مختلفی استفاده می‌شود به طور مثال مواد اولیه ضدعفونی کننده سطوح شامل موارد زیر هستند.
که هرکدام از موارد گفته شده نسبت به غلظت مواد و اثربخشی آنها می‌توانند کاربردهای گوناگونی داشته باشند.
ضدعفونی کننده های سطوح برای راحتی در استفاده به صورت اسپری طراحی‌شده‌اند تا در صورت پاشش سطح وسیعی از سطوح را پاک‌سازی کنند. برای کارایی بیشتر، بهتر است اسپری ضدعفونی کننده یک دقیقه و سی ثانیه بر روی سطوح باقی بماند تا حداکثر میزان میکروارگانیسم‌ها را از بین ببرد.
