حتماً شما هم با من موافق هستید که قریب به اتفاق مردم ارزش این مهارت را برای زندگی خودشان واقف نیستند و به همین علت هم نیازی به یادگیری آن نمی‌دانند.
در این نوشته سعی می‌کنیم با نیازهای خودمان به این مهارت تقریباً ضروری زندگی که از آن غافل بوده ایم آشنا شویم و با خوب صحبت کردنمان گام موثری در رشد فردی خود و حال خوب خودمان و اطرافیانمان برداشته باشیم.
به شما این اطمینان را می دهم که پس از مطالعه این مقاله دید شما نسبت به این مقوله کاملاً تغییر کند و از این پس در گوشه ذهنتان برای یادگیری این مهارت پر کاربرد زندگیمان جایی باز کنید.
شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که چرا فن بیان مهم است و چرا باید آن را تقویت کنیم؟ در ادامه این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد، اما قبل از آن حتماً کلیپ زیر را که بخشی از کارگاه فن بیان ویژه مربیان است را مشاهده کنید تا پاسخ این سوال خود را به خوبی دریافت کنید.
اگه فکر می کنید فن بیان یعنی فقط سخنرانی کردن و به درد مجریان صدا و سیما می خورد، باید به شما بگویم که کاملاً در حال اشتباه کردن هستید و باید طرز فکرتان را در این مقوله تغییر دهید.
اگه بسیار ساده بخواهم برایتان بگویم که فن بیان چیست ، می‌توان گفت یعنی به کار بردن کلمات درست در جای درست! یعنی طوری صحبت کنیم که از الفاظ به کار برده ما همان چیزی که مدنظر ماست فهمیده شود، نه کمتر و نه بیشتر.
وقتی ما توانستیم منظورمان را به مخاطبمان، همان طور که در ذهنمان هست منتقل کنیم و طرف مقابلمان هم به درستی متوجه قضیه شود، گام بلندی در جهت ارتباط موثر خودمان برداشتیم و بدون شک مهارت خوبی در سخن گفتن داریم.
حالا هرچی بهتر و مسلط تر بتوانیم صحبت کنیم و در زمان ها و مکان های مختلف که شاید فشارهای روحی و ذهنی خاصی هم روی ما می باشد با دیگران ارتباط درست تر برقرار کنیم، به همان اندازه مهارت در فن بیانمان داریم. پس فن بیان یعنی توانایی صحبت کردن در هر زمان ، مکان و هر شرایطی متناسب با مخاطبمان…
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که فن بیان کجا به درد ما می‌خورد؟ با قدرت به شما خواهم گفت هر جایی که فکرش را می کنید.
بیاییم سوال را تغییر بدهیم و این طور بپرسیم: فن بیان کجا به دردمان نمی خورد؟! وقتی کمی با دقت به این موضوع توجه می کنیم، می بینیم مهارت خوب صحبت کردن در همه جای زندگی ما نمود دارد و تاثیر مستقیم در کیفیت زندگی ما و حال خوب دارد.
شما هر روز که از خواب بیدار می شوید در حال ارتباط برقرار کردن با دیگران هستید تا وقتی که شب به رخت خواب می روید؛ در محیط کاری خود به طور مداوم در حال صحبت کردن با همکاران و مشتریان خود هستید، در جامعه برای رفع نیاز های خود باید با دیگران صحبت کنید، برای ارتباط خوب با خانواده و رفع نیازهای روحی و عاطفی آنها باید مستمر صحبت کنید و ارتباط برقرار کنید. البته خود فن بیان در ارتباط با خانواده راهکارها و توضیحات مجزایی دارد که پیشنهاد می‌کنم حتماً با مطالعه مقاله فن بیان در خانواده به خوبی به آن راهکارها هم مسلط شوید و از آن ها استفاده کنید.
می بینید؟ جایی را نمی‌شود پیدا کرد که ما بی نیاز این مهارت پر کاربرد در زندگی باشیم. بدون شک این مهارت را می‌شود از پرکاربردترین ابزار زندگی شخصی و اجتماعی انسان ها نام برد که با یادگیری درست آن بسیاری از مشکلات به وجود نیامده و به راحتی قابل حل می باشند. پیشنهاد می‌کنم برای این که ضرورت و اهمیت فن بیان را بهتر متوجه شوید حتماً کلیپ زیر را که بخشی از دوره غیر حضوری فن بیان استرا مشاهده کنید.
این مهارت هم مثل موضوعات دیگر در افرادی بیشتر ظهور و بروز دارد که می تواند به دلایل مختلفی باشد. از جمله عوامل وراثتی، محیط زندگی فرد، علایق شخصی و …
اما این مطلب به این معنا نیست که چنین مهارت مهمی باید فقط در ذات ما باشد و ما به هیچ وجه قادر به کسب آن نیستیم. خوب صحبت کردن هم مثل همه مهارت های دیگر زندگی قابل رشد دادن و تقویت کردن است. تمرین هایی وجود دارد که با انجام دادن و ممارست در آنها بدون شک می توانیم بهتر از هم اکنون صحبت کنیم و در محافل مختلف زندگی شخصی و کاری خود بدرخشیم.
فقط نکته قابل توجه این است که نباید زود خسته شد و قافیه را باخت که اگر این صفت را به همراه داشته باشیم و زود زمین بازی را خالی کنیم، نه این مهارت راف بلکه همه زندگی را خواهیم باخت. به همین علت به این نکته باور داشته باشیم که با تمرین مستمر و با پشتکار و اراده می توانیم خودمان را حتی به سطح سخنرانان مطرح دنیا برسانیم و از این مهارت دوست داشتنی لذت ببریم.
متاسفانه به علت آموزش ندیدن افراد، این مهارت در اکثر آنها نیاز به تقویت کردن دارد؛ حال تصور کنید فردی را که فن بیان و سخنوری خوبی ندارد و در خوب صحبت کردن و ارتباط درست برقرار کردن مشکل دارد، توان صحبت کردن در جمع را ندارد، از کلمات مناسب برای انتقال مفهموم مدنظر خود استفاده نمی کند، با دیگران سخت ارتباط برقرار می کند و مشکلاتی از این قبیل. بدون شک این فرد در زندگی شخصی و کاری خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم خواهد کرد از جمله:
اما کاربردهای فن بیان به قدری زیاد است که می‌توان درباره آن یک مقاله جداگانه نوشت! در کلیپ زیر که بخشی از دوره استاد برتر است به برخی از کاربردها و مزایای فن بیان حرفه ای پرداخته می‌شود که پیشنهاد می‌کنم حتماً آن را هم مشاهده کنید…
فن بیان قوی
اگه فن بیانت قوی باشه
فن بیان شامل چندین حوزه مختلف است که در هر یک از این حوزه ها، تمرینات و آموزش های خاص آن وجود دارد که با طی کردن آنها بدون شک فن بیان شما به میزان قابل توجهی بهبود پیدا خواهد کرد. در اینجا فن بیان را در چند حوزه اصلی دسته بندی می کنیم.
زبان بدن گاهی از هزاران کلمه گویا تر و واضح تر است! به همین دلیل است که برای داشتن یک فن بیان خوب باید به این حوزه توجه خاص و ویژه‌ای داشته باشید. اگر حرف شما با حرکات بدنی شما در تضاد باشد، قطعاً اثربخشی آن کاهش پیدا خواهد کرد و مخاطب نیز علاقه ای به شنیدن صحبت‌های شما نشان نخواهد داد. به همین دلیل است که برروی تقویت این حوزه اصرار داریم و آن را یکی از اصول بسیار تاثیر گذار و قوی برای تقویت مهارت های فن بیان می دانیم.
شما باید بتوانید زبان بدن خود را تقویت کنید. می توانید در این حوزه مطالعه داشته باشید کار چندان سختی نیست با کمی مطالعه و وقت صرف کردن بدون شک می توانید مهارت های خود را در این حوزه بهبود بخشید.
میزان بلندی صدا، لحن بیان، نوع و شیوه تلفظ کلمات همگی عواملی هستند که صحبت های شما را جذاب می کنند و یا بالعکس می توانند به طور کامل جذابیت آنها را از بین ببرند. این که شما می توانید کلمات را درست و صحیح ادا کنید، بدون شک موجب می‌شود مخاطب شما احساس بهتری هنگام صحبت با شما داشته باشد. زیرا بهتر متوجه صحبت های شما می شود. اگر دقت کرده باشید مشکل بسیاری از افراد این است که نحوه صحیح تنفس کلمات را نمی دانند به همین علت گاهی سایرین متوجه صحبت‌های آنها نمی شوند و به طور کل از ادامه هم صحبتی با آنها منصرف می شوند.
میزان بلندی و کوتاهی صدا نیز از عوامل بسیار مهم در ارائه سخنرانی محسوب می‌شود. اگر صدای شما بیش از حد بلند باشد، بدون شک بعد از گذشت مدت زمانی مخاطب شما دچار احساس سردرد خواهد شد و دیگر حوصله شنیدن ادامه صحبت‌های شما را ندارد و اگر صدای شما بیش از حد نیز کوتاه باشد، مخاطب احساس خواب آلودگی و خستگی خواهد داشت.
بنابراین هر کدام از این عوامل اگر درست استفاده نشوند می‌توانند عوامل دافعه در سخنرانی شما باشد. حال باید به این نکته دقت کنیم که برای رفع این مشکل چه کاری می‌توانیم انجام دهیم. بسیار ساده است، تنها نیاز این است که شما آموزش ببینید که چه زمانی صدای خود را بالا ببرید و یا چه زمانی صدای خود را پایین بیاوریم.
در مقاله تکنیک های داشتن صدای خوب ، 10 تمرین فوق العاده برایتان بیان کرده ایم که بتوانید با استفاده از آن ها صدایی فوق العاده درجه یک برای صحبت کردن و سخنرانی داشته باشید و روی فن بیان و صداسازی خود کار کنید. پیشنهاد می‌کنم اگر فن بیانتان برایتان مهم است آن مقاله را هم مطالعه کنید.کتاب فن بیان pdf
کسانی که از دایره واژگان بالایی برخوردار هستند اغلب در استفاده از کلمات دچار مشکل نمی شوند و می توانند در هر موقعیتی متناسب با همان شرایط جمله بندی های خوبی را ارائه دهند و صحبت کنند. بنابراین فردی که خواهان تقویت مهارت فن بیان خود است، باید این نکته را بداند که دایره واژگان یکی از نکات اثرگذار در بیان شماست و دیگر کسانی که دایره واژگان خوبی دارند معمولاً بداهه گویان قوی هستند.
آنها می‌توانند در هر لحظه به سرعت کلمات را در ذهن خود کنار هم بچینند و جمله‌ای را بر زبان بیاورند. به همین علت است که بداهه گویی در وجود آنها بیشتر از سایرین به چشم می‌خورد که دایره واژگان مناسبی ندارد و معمولاً زمانی که می‌خواهد صحبت کند چند لحظه مکث می کند تا بتواند کلمات را کنار هم بچیند و حرفی برای گفتن داشته باشد. بنابراین باید به تقویت دایره واژگان خود و گسترده کردن آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.
پس از این که مهارت فن بیان را از جهات مختلف با یکدیگر بررسی کردیم، زمان آن رسیده که برخی تکنیک های را برای شما نام ببریم که بتوانید با استفاده از آن ها، فن بیان خود را به طور فوق العاده ای افزایش دهید.
حتماً دقت کردید کسانی که به رشته بدن سازی می‌روند را توصیه به کار کردن روی بدنشان می کنند. به این شکل که مثلاً اگر می خواهید بازوی بزرگ و قدرتمندی داشه باشید، باید مدام از این عضو بدن کار بکشید و به طور مستمر وزنه بزنید تا به شکل دلخواه شما برسد.
مهارت خوب صحبت کردن هم از این قاعده مستثنی نیست. شما باید از این عضو بدنتان بیشتر کار بکشید، مدام خودتان را در معرض صحبت کردن قرار دهید و شک نکنید تمرین مهم در کنار یادگیری مهارت های دیگر سخنرانی و فن بیان همین صحبت کردن مداوم است.
ولی متأسفانه ما به علت ترسی که داریم که شاید نتوانیم خوب صحبت کنیم و مورد تمسخر واقع شویم، همیشه کمتر از دیگران صحبت کرده و به همین علت هم روز به روز کیفیت صحبت کردن ما ضعیف تر شده، بدون آنکه خودمان متوجه قضیه شویم. پس تنها راه مقابله با این ترس ، خود را در معرض سخنرانی قرار دادن است. به این شکل ترس شما بر اثر مرور زمان از بین می رود. مقاله ترس از سخنرانی می تواند به شما کمک کند که از صحبت کردن در جمع و سخنرانی کردن دیگر نترسید.
داشتن صدای رسا و واضح، می‌تواند میزان اثرگذاری صحبت های شما را به شدت افزایش دهد و مطالب را بهتر به دیگران انتقال دهد. به نظر شما، آیا فردی که با ریتم کند صحیت می‌کند و ولوم صدایش هم بسیار پایین است، آیا می‌تواند مطالب را به خوبی انتقال دهد؟ اصلاً می‌تواند با دیگران ارتباط درستی برقرار کند؟ جواب مسلماً منفی است. چرا که فرد مقابل او آنقدر حس و حال ندارد که بخواهد به مطالب او گوش دهد! بلند و رسا صحبت کردن به شدت در جذابیت صحبت های شما تاثیرگذار است و می‌تواند از بی حوصلگی فرد مقابل جلوگیری کند.
البته منظورم از بلند صحبت کردن این نیست که طوری صحبت کنید که طرف مقابل از صدایتان اذیت شود و از شما دوری کند! بلکه منظورم این است که حداقل صدایی داشته باشید که تمام توجه شنونده را به شما جلب کند و بتواند تاثیر مثبتی روی او بگذارد.
زمانی که خودتان به صحبت های خود به خوبی اطمینان داشته باشید و باور داشته باشید که حرف هایتان کاملاً درست هستند، قطعاً میزان تاثیرگذاری کلام شما هم بیشتر خواهد بود. در مقاله فن بیان در بازاریابی هم خدمت تان گفتیم که یکی از کاربردهای بسیار عالی محکم و با اطمینان صحبت کردن تاثیر گزاری بیشتر و جذب بهتر مشتری می باشد و در نهایت اطمینان بیشتر به کلام ما می باشد. در زندگی روزمره نیز همین طور است؛ اگر می‌خواهید فردی را متقاعد کنید، یا اصلاً در حال صحبت کردن با فرد دیگری هستید و می‌خواهید تاثیر صحبت های شما بیشتر باشد، باید با اطمینان و محکم صحبت کنید.
تیکه کلام یعنی استفاده مکرر از صدا یا کلماتی در گفتار که باعث زیبا نبودن و تاثیرگذاری کمتر می‌شود. کلماتی مانند “اِ…..، مثلاً، درواقع، اوووووم و…” از رایج ترین تیکه کلام ها هستند که احتمالاً خود شما هم از آن ها زیاد استفاده می‌کنید.
به این تیکه کلام ها در اصطلاح “جا پر کن” هم می‌گویند. چرا که معمولاً زمانی به کار می‌روند که ذهن ما کلمه ای پیدا نمی‌کند و در حال جستجو برای پیدا کردن کلمه بعدی است که باید بر زبان بیاورد. پس برای پر کردن این زمان خالی، باید کلمه ای را جایگزین آن کند تا سکوت به وجود نیاید. شاید در نگاه اول این اتفاق، اتفاق خوبی به نظر بیاید، اما اگر کمی بیشتر به آن دقت کنیم، متوجه می‌شویم که نه تنها تیکه کلام ها برای ما مفید نیستند، بلکه تکرار زیاد از آن ها حوصله شنونده را هم سر می‌برد و ممکن است باعث ناراحتی و عصبانیت او شود. پس حتماً برای جذاب تر شدن صحبت ها و سخنرانی های خود، باید این تیکه کلام ها را حذف کنید.
برای از بین بردن تیکه کلام، میتوانید از راه های زیر استفاده کنید:
کتاب خواندن به قدری فایده دارد که ترجیح می‌دهم خیلی درباره آن صحبت نکنم. احتمالاً خود شما بهتر از من به فواید آن آگاه باشید! به قول مک لوهان: کیفیت زندگی شما را دو چیز تعیین می‌کند: کتاب‌هایی که می‌خوانید و انسان‌هایی که ملاقات می‌کنید.
هر چقدر مطالعه خود را افزایش دهید و کتاب های بیشتری مطالعه کنید، قطعاً دایره واژگانتان افزایش پیدا خواهد کرد و میتوانید بهتر صحبت کنید.
برای شما در مقاله ناب ترین کتاب های موفقیت بهترین ها را گلچین کرده ایم تا هم فن بیانتان قوی شود و هم راه موفقیت را بیش از پیش فرا بگیرید .
به شما قول می دهم اگر تمرین های زیر را به صورت مرتّب انجام دهید فن بیان شما به صورت کامل محسوسی رشد خواهد کرد؛ یادتان باشد آسان بودن بعضی از تمارین زیر نشان دهنده بی اهمیت بودن آن ها نیست. این تمارین را به صورت مستمر انجام دهید تا تغییرات را روی فن بیان خود ببینید.
از قبل سخنرانی 3 دقیقه ای آماده کنید که به متن و موضوع آن تسلط داشته باشید . در این تمرین شما باید مقابل آینه ای قرار بگیرید و شروع کنید برای فردی که آینه به شما نشان می دهد سخنرانی کنید. همین طور که صحبت می کنید به کلماتی که به کار می برید، سرعت بیان، لحن به کار برده شده، زبان بدن و… دقت کنید. هر بار که صحبت شما تمام می شود شروع کنید به آنالیز کردن سخنرانی خود و نقاط ضعف و قوت خود را روی کاغذی بنویسید؛ برای بررسی کردن سخنرانی خود می توانید خیلی ساده با گوشی تلفن همراهتان سخنرانی خود را فیلمبرداری کنید. مجدد این سخنرانی را با همان محتوا انجام دهید؛ آن قدر این کار را تکرار کنید که به حالت ایده آل خود برسید.
این تمرین شباهت زیادی به تمرین آینه دارد، با این تفاوت که شما در اینجا باید سخنرانی سه دقیقه ای خود را ضبط کنید و طبق معمول بعد از پایان سخنرانی خود، شروع به بررسی کردن آن بکنید . نکته ای که در این تمرین حائز اهمیت است دقت به لحن ادای کلمات و جملات می باشد. شما باید جملات را با لحن مناسب آن بخش بخوانید؛ به سوالی بودن، خبر دادن،تعجب کردن،حیرت زده شدن و… جملات به شدّت دقت کنید و آن ها را با همان لحن ادا کنید.
این مطلب را فراموش نکنید که طبق تحقیقات انجام شده 38 درصد از کلام ما را لحن تشکیل می دهد که این خود نشان دهنده میزان اهمیت آن در کلام می باشد.
در این تمرین شما باید خودکار، مداد یا هر چیز شبیه به این دو را بین دندان های خود قرار دهید و صحبت کردن خود را آغاز کنید. در ابتدا این کار برای شما کمی سخت به نظر می رسد اما با مرور زمان به آن عادت می کنید و این تمرین را هم به خوبی انجام خواهید داد. از فواید این تمرین می توان به جلوگیری از انحراف و کج شدن لب ها حین صحبت کردن، درگیر شدن اکثر اندام های کلامی و محکم و به درستی ادا کردن کلمات اشاره کرد. خوب است بدانید این تمرین در بسیاری از کشورهای دنیا هم برای تقویت فن بیان توصیه می شود.
نکته مهم در این تمرین که باید رعایت کنید این است که هنگام صحبت کردن لب ها به طور کامل باز و بسته شوند و کلمات به صورت کامل بیان شوند.
در این تمرین شما به مطالعه می پردازید اما با یک تفاوت عمده و آن هم مشدّد خواندن همه کلمات و پر قدرت ادا کردن آن هاست. کلمات زیر را پر قدرت بخوانید:
فّنّ بّیّاّنّ یّعّنّیّ خّوّبّ صّحّبّتّ کّرّدّنّ
مّنّ فّنّ بّیّاّنّ خّوّبّیّ دّاّرّمّ
فّنّ بّیّاّنّ کّاّرّبّرّدّهّاّیّ زّیّاّدّیّ دّاّرّدّ
این تمرین تن صدای شما را به خوبی تقویت می کند، حجم ریه را بیشتر می کند و همچنین به شما کمک می کند که کلمات را بهتر و کامل تر ادا کنید و بر اثر مرور زمان لحن مناسب کلام خود را پیدا کنید .
در این تمرین شما باید بلند بلند کتاب یا هر متن دیگری را بخوانید. نکته مهم و تأثیر گذار در این تمرین رعاین لحن مناسب هر جمله می باشد. دقت داشته باشید سرعت ادای کلمات در این تمرین باید رعایت شود و هر بخش را با سرعت مناسبی بخوانید و به پایان برسانید.
طبیعی است منظور ما از بلند خوانی فریاد زدن و فشار آوردن به حنجره نمی باشد، طوری بخوانید که گویی برای جمعی در حال سخنرانی کردن می باشید.
این تمرین به شدت می تواند روی هوش کلامی و فن بیان شما تأثیر مستقیم بگذارد. برای انجام این تمرین نیاز نیست جای خاصی باشد، در هر مکانی که حضور دارید شروع کنید به انتخاب یکی از اشیای اطرافتان و بدون اینکه فکر کنید 3 دقیقه در مورد آن صحبت کنید. صحبت شما باید بدون مکث و در تند ترین حالت ممکن باشد.
نکته مهم این است که در این تمرین اصلا با معنی بودن جملات اهمیتی ندارد و چیزی که حائز اهمیت است تند تند صحبت کردن شما بدون وقفه پیرامون آن چیز است. اگر در ابتدا حرفی به یادتان نیامد به ذهن خود فشار بیاورید تا جمله را بر سر زبان شما بیاورد. بدون شک انجام مستمر این تمرین فن بیان بهتری را برای شما به همراه خواهد آورد.
در این تمرین شما 3 کلمه بی ربط را انتخاب می کنید مانند: دمپایی،آسمان،قرمه سبزی و کار شما این است که در مورد این کلمات صحبت کنید و آن ها را به شکلی خلاقانه به هم وصل کنید و بین آنها ارتباط برقرار کنید. هر چه قدر این کار را بهتر انجام دهید خروجی این تمرین که همان تقویت فن شما می باشد بیشتر برای شما ملموس خواهد بود .
شما می توانید این تمرین را به شکل یک بازی هم با اطرافیانتان انجام دهید و به علت مفرّح بود آن لحظات خوشی را با عزیزانتان بگذرانید.
شما در این تمرین باید یک جمله را انتخاب کنید و آن را با لحن های مختلف بخوانید. مثلا جمله من هوای بارانی را دوست دارم را به صورت خبری،پرسشی،تعجبی،شگفت زده گی و… بخوانید .
اگر این تمرین را به خوبی انجام دهید و بتوانید لحن کلام خود را تقویت کنید به شدت می توانید در تاثیر گذاری روی دیگران و قانع کردن آنها موفق باشید .
یکی دیگر از راه های تقویت فن بیان تکرار جملاتی است که کمی سخت تر تلفظ و خوانده می شوند. شما با تکرار و بالا بردن سرعت خواندن این جملات ، علاوه بر تقویت ماهیچه های دهان خود مغز خود را نیز ورزش می دهید تا به تلفظ صحیح کلمات سخت و هم مخرج عادت کند و در جای خود به خوبی از آنها استفاده کند . دقت داشته باشید که خطای ادراکی شما باعث کم اهمیت جلوده دادن این جملات نشود و تا میتوانید در وقت های آزاد خود در کوچه و خیابان این جملات را با خود تکرار کنید .
فقط دقت داشته باشید اگر شما در دفعات ابتدایی نتوانستید به خوبی این تمرین را انجام دهید هیچ اشکالی ندارد . بر اثر تکرار مداوم ، بدون شک شما در خواندن این جملات مسلط خواهید شد . هرچه این کلمات کنار هم چیده شده را سریع تر و صحیح تر بخوانید شما این تمرین بهتر انجام داده و روی تقویت فن بیان شما تأثیر مثبت خواهد گذاشت .
