وقتی سن کمتری داشتم، خواندن داستانهای سریالی برایم جذابیت بیشتری داشت! شانزده ساله که بودم، هری پاتر را شروع کردم، البته هیچ وقت تمام ۱۳ جلد را مطالعه نکردم و به همان هفت جلد اصلی آن بسنده کردم. از همان روزها بود که فکر دیدن سینمایی آن را هم در سر داشتم. اما هیچ زمان، فرصت دیدن این مجموع به صورت کامل فراهم نشد.
از این هفته به واسطه گروه نویسندگیای که داریم، این مجموعه و نقد آن را آغاز کردیم. ابتدای امر مروری کنم بر تاریخچة هری پاتر و زمینه شکلگیری آن، سپس به سراغ قسمت اول مجموعه سینمایی آن خواهم رفت!
آنچه از هری پاتر میدانیم!؟
همه چیز از دستنوشتههای یک خانم میان سال آغاز شد. جی.کی.رولینگ خالق آثار درخشان هری پاتر، در میان تمام مخالفتهای ناشران مختلف، در نهایت در ۲۶ ژوئن ۱۹۹۷ جلد اول این مجموعة پرفروش را وارد بازار کتاب کرد. البته در ابتدای امر خودش انتظار فروش بالای کتاب را داشت اما تعریفش از فروش بالا تفاوت زیادی با اعداد و ارقامی که به آنها دست یافت، داشت.
قسمت اول این مجموعه، هری پاتر و سنگ جادو (به انگلیسی The Harry Potter: sorcerer stone) در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۶۰۰ میلیون نسخه فروش رسید و همچنین دو جلد آخر این مجموعه رکوددار بیشترین فروش کتاب در ۲۴ ساعت اول انتشار در گینس شدند.
کمپانی برادران وارنر، حق امتیاز ساخت فیلمهای این مجموعه کتاب را از رولینگ خریدند و این گرانبهاترین حق امتیاز تاریخ سینماست! رولینگ که در سال ۱۹۹۷ در وضعیت اقتصادی خوبی نبود، اکنون از معدود نویسندگان سرمایهدار دنیا به شمار میرود. در کنار تمام ثروتی که هری پاتر برای خالق خودش به ارمغان آورد، بازارهای جانبی این مجموعه نیز برای بسیاری از کمپانیهای اسباببازی سازی و ... جریان نقدی خوبی به راه انداخت.
هری پاتر و سنگ جادو
احتمالا خیلی از شما داستان هری پاتر را مطالعه یا مجموع سینمایی آن را مشاهده کردهاید. خلاصه داستان برای کسانی که در جریان نیستند و یا فراموش کردهاند:
«پسری از خانوادهای دارای ژن برتر جادوگری در برابر حملهی یک جادوگر پلید که جادوی سیاه را به کار گرفته است، زنده میماند و قدرت جادوگر پلید را از بین میبرد. تمام فیلم حول معمای جادوگر پلید است که ضعیف شده و برای انتقامگرفتن نیاز به بازیابی قدرت خود از طریق سنگ جادو دارد.»
چرا هری پاتر محبوب شد؟
یکی از اصلیترین دلایل این موضع انتخاب بازیگران مناسب این نقشها بودند. بر خلاف انتخاب نقشهای بزرگسال، انتخاب بازیگر برای نقشهای زیر ۱۸ سال یکی از سختترین و البته پر ریسکترین کارهای کارگردان است. زیرا اگر بازیگر در نقش خود جای نگیرد و نتواند همهی احساسات یک کاراکتر را پوشش دهد، به مرور زمان از ابتدای فیلم تا انتهای فیلم، مخاطب به مصنوعی بودن واکنشهای بازیگر ناراحتی نشان میدهد.
فراتر از انتخاب بازیگر، همزمانی ارائه فیلم با کتابها به شدت روی دریافت مخاطبین برای این مجموعه اثرگذار بود. هری پاتر که با قهرمانی با سن کمتر، هم سن و سالان خود را درگیر این مجموعه کرد. نسلی که تازه با تلویزیون و سینمای خانگی اخت گرفته بودند، در همه جای جهان با قدرت اینترنت و دیسکهای دوار (سیدی و دیویدی) به این مجموعه دسترسی پیدا کردند. قهرمانی که شاید خیلی از خودشان دور نمیدیدند (برخلاف قهرمانهای پوشالی مارول و دیسی) و خب دنیای متفاوت او که از جادو چیزهای ماورایی قابل یادگیری پوشیده شده بود.
یکی از دیگر نکاتی که باعث موفقیت مجموعة هریپاتر شد، ترجمه سریع کتاب و همچنین روزافزونی محصولات متفاوت آن مثل موسیقی و استیکر و غیره بود که کمتر در ایران مورد استقبال قرار گرفت.
اما آیا واقعا فیلم هری پاتر ۱، موفق بود؟
من نکتههای زیادی دارم که برای من، هری پاتر ۱ موفقیت محسوب نمیشد. اول از همه تحت تاثیر قرار گرفتن فیلم به واسطه انتشار شمارههای بعدی کتاب بود. قصهها با سرعت بیشتری پیش میرفتند اما فیلم به داستانها نزدیک هم نمیشدند. این به نظرم یکی از بزرگترین عوامل عدم موفقیت این فیلم محبوبیت بیشتر کتابهایش بود. البته که کتاب به واسطه فیلم بیشتر شناخته شد.
