یکی از مقوله هایی که در زمینه فرآوری و نگهداری از همه انواع سنگ ساختمانیمطرح می شود، ساب سنگ است. ساب سنگ یکی از اقداماتی است که برای پرداخت و فرآوری سنگ های ساختمانیمورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه رزین کاری سنگ می تواند تا حدود زیادی جلوه زیبایی به سنگ بدهد و عمر آن را طولانی تر کند، اما ساب کاری سنگ آن را براق و درخشان خواهد کرد. در این پست قصد داریم به شیوه ساب و پرداخت سنگ ساختمانی بپردازیم.
اولین مرحله برای فراوری سنگ برش آن است. برش توسط اره که رایج‌ترین روش برش در کارخانه‌هاست انجام می‌گیرد. بعد از اینکه سنگ‌ها در ابعاد و سایزهای موردنظر برش داده شدند آماده ساب و پولیش می‌شوند. ساب و پولیش هر سنگ به بافت و نوع آن بستگی دارد، اگر سنگ نرم باشد مانند سنگ ماربل و یا سخت مانند گرانیت پولیش آن‌ها متفاوت می‌شود که برای هرکدام از ساینده‌های مخصوص برای ساب و صیقل پذیری آن‌ها استفاده می‌کنند .
زمانی که سنگ‌ساب می‌خورد می‌توان تمام ایرادات سنگ را برطرف کرد. در ادامه سطوح اضافه سنگ ساییده شده را با مواد مخصوص پر می‌کنند که این عمل باعث یکدست شدن سطح سنگ می‌شود و همچنین به براقی و درخشندگی سنگ کمک می‌کند. همان‌طور که گفته شد مراحل ساب سنگ‌ها باهم متفاوت می‌باشد که در ادامه این مقاله به نحوه پرداخت و ساب آن‌ها می‌پردازیم.
پس‌ازاینکه سنگ‌ها برش داده شدند برای انجام ساب آماده می‌شوند. یک نمونه ساب با نام ساب نواری وجود دارد که برای تنظیم ضخامت سنگ می‌باشد. از روش ساب نواری برای سنگ‌هایی که از برش قله بر و یا اره بر بدست آمده و ضخامت یکسان دارد بکار می‌رود. زمانی که در خط تولید نوارهای بریده‌شده از سنگ وارد دستگاه ساب نواری می‌شوند و از زیر کلهگی ساب عبور می‌کنند فشاری که روی سنگ‌ها وارد می‌شود و حرکت چرخشی کله‌گی‌ها سطح ناصاف سنگ را به‌تدریج و مرحله‌به‌مرحله براق و ساییده می‌کند .
هرکدام از این دستگاه‌های ساب می‌توانند ۱۴عدد یا بیشتر کلهگی داشته باشند. سنگ‌ها در چند مرحله زیر دستگاه ساب می‌روند که بخوبی و کاملاً صیقل داده شوند. این عمل به‌صورت مختلفی انجام می‌شود که بهتر است برای سنگ‌های سخت مانند گرانیت به‌صورت ساب متحرک انجام پذیرد.
دراین روش ساب‌زنی حرکت چرخشی که دارد کلهگی ساب و لقمه‌ها حول محور مرکز خود به‌صورت کمانی و زاویه‌دار انجام می‌شود تا فشار کمی به‌توسط تماس لقمه‌ها به سنگ وارد شود. دراین حالتپ از سوختگی سنگ جلوگیری کرده و آب باعث خنک شدن و برداشتن گل‌ها از روی سنگ می‌شود. این دو حرکت با ترکیب هم باعث می‌شوند سطح سنگ‌ساب و صیقل داده شود.
برای ساب زدن سنگ‌های نرم از ساب ثابت استفاده می‌شود در این سیستم تمام کله‌گی‌ها پشت سر هم قرار دارند که حرکت چرخشی حول محور مرکزی کلهگی تمام سطح سنگ را پوشش می‌دهد و سنگ ساییده و صیقل داده می‌شود.
دراین دستگاه معمولاً دو عدد از کله‌گی‌های ابتدایی دارای صفحه الماسی می‌باشند تا اگر سنگ پلاک ، ناهمواری روی سطح خود داشته باشد آن را بترا شد و ضخامت سنگ‌ها یکدست شود. به همین صورت مابقی سنگ‌ها پشت سرهم قرار می‌گیرند و عملیات ساب بر رو آن‌ها انجام می‌شود.
در این مرحله برای ساب سنگ معمولاً کله‌های اول از لقمه‌ها با عدد پایین یعنی با ابعاد و دانه‌های درشتی استفاده می‌کنند و بدین ترتیب بقیه لقمه‌ها با عددی بالاتر قرار می‌گیرند تا به کله‌گی‌های انتهای برسد که وظیفه‌ی براق کردن سطح سنگ را بر عهده دارند. به این لقمه هایی که با عدد بالاتر در دستگاه ساب قرار می‌گیرند ، لقمه‌های اسیدی گفته می‌شود که فشار کمتری به سنگ وارد می‌کنند تا سطح سنگ کم‌کم و تدریجی صاف و براق شود.
تعداد تمام کله‌گی‌ها بستگی به فرایندی دارد که روی سنگ انجام می‌شود ، گاهی برای سنگ‌ها سخت تا به ۳۰ کلهگی هم می‌رسد تا به ساب دلخواه و مطلوب دست پیدا کند.
مرحله ساب سنگ یکی از مهم‌ترین مراحل فرآوری سنگ می‌باشد ، چون بستگی مستقیم با کیفت سنگ دارد. از خصوصیاتی که یک دستگاه ساب می‌بایست داشته باشد به موارد زیر می‌توان اشاره کرد.
- حرکت سریع آن
- توان تولید بالا باکیفیت و ساب عالی
-عمر بالای دستگاه
- مقاومت و استحکام بالای دستگاه
همچنین به عواملی که می‌تواند مؤثر در کیفیت ساب باشد از موارد زیر می‌توان یادکرد
- سرعتی که کله‌گی‌ها می‌توانند داشته باشد که هر چه پاینتر باشد بهتر است
-تراز بودن سنگ با صفحه
-کیفیت لقمه‌ها
-چرخش کلهگی و مقداری که لقمه می‌تواند با سنگ تماس داشته باشد و سابیدگی کامل شود
همان‌طور که قبلاً گفته شد ساب سنگ ساختمانی به نوع و جنس سنگ بستگی دارد . ساینده‌هایی که مورداستفاده قرار می‌گیرند معمولاً اکسید آلومینیوم به‌صورت طبیعی یا مصنوعی و همچنین سیلیکا کاربید هستند. ناگفته نماند که برای ساب سنگ معمولاً از لقمه‌های آلومین یا همان اکسید آلومینیوم طبیعی استفاده می‌کنندم. نام‌گذاری لقمه‌ها بر اساس اندازه دانه‌های ساینده بکار رفته در آن انجام می‌گیرد
به‌عنوان‌مثال لقمه‌های با اندازه دانه‌های ساینده برحسب مش عددگذاری می‌شود. برای سنگ‌های سخت مانند گرانیت ۱۶-۲۰- ۲۴- ۳۶ – ۴۶- ۶۰- ۸۰- ۱۲۰- ۱۸۰- ۲۲۰-۲۸۰- ۳۲۰- ۴۰۰- ۶۰۰- ۸۰۰- ۱۰۰۰- ۱۲۰۰ که شماره آخر لقمه لوکس یا اسیدی می‌باشد .
سنگ باید از تمامی این شماره‌ها رد شود تا بتواند یک سنگ با ساب بالا و صیقل خوب تحویل دهد و همچنین برای سنگ‌های نرم مانند ماربل که باید از لقمه‌های نرم‌تر و سایندگی کمتری برخوردار باشد می‌توان آن را طی مراحل کمتری پرداخت نمود. شماره بندی برای سنگ‌های نرم به این صورت می‌باشد شماره ۳۶ و ۸۰ و در آخر لقمه اسیدی که برای ساب سنگ‌های نرم می‌باشد.
در تمامی مراحلی که در بالا گفته شد سنگ‌ها ساب و صیقل خورده‌اند ولی هنوز کار سنگ تمام نشده است. لبه‌های سنگ پرداخت‌نشده توسط سیستمی که دو طرف سنگ را به‌صورت چرخ سنباده صیقل می‌دهد پرداخت می‌کنند که این کار ، یعنی صیقل دادن لبه‌های سنگ‌کاری دشوار می‌باشد.
