کره زمین از نظر خواص فیزیکی و ساختاری شامل چند لایه میباشد. قسمت مرکزی زمین جامد بوده و به آن هسته داخلی گفته میشود و از نظر ترکیب شیمیایی به طور عمده از آهن و نیکل ساخته شده است. اما از دیدگاه زمین شناسی سنگ به موادی از پوسته زمین اطلاق میشود که از پیوند یک یا چند کانی درست شده است.
همانطور که میدانید برای تشکیل و ساخت سنگ میبایست مراحلی طی شود،اما قبل از آن باید بدانیم که منشاء این مراحل ساخت از کی و کجا بوده است. از ابتدا کار میتوان به کوهزایی و هوازدگی اشاره کرد. در واقع به فشاری که بخش مذاب درون زمین به پوسته جامد زمین وارد میآورد فرایند کوهزایی گفته میشود. هوازدگی یا کوه ساییی نیز به فعل و انفعالاتی گفته میشود که باعث خورد شدن مواد و سنگهای سخت سطح زمین در تماس باهوا میشود.
بعد از آشنایی با منشاء شکل گیری کلیه سنگها بهتر است به شمه ای از تاریخچه سنگهای ساختمانی در ایران اشاره کنیم. استخراج و مصرف سنگهای ساختمانی در ایران تاریخچهای طولانی دارد. استفاده از این سنگها در هزارههای نخست شکلگیری تمدن در سرزمین ایران چه به عنوان سنگهای ساختمانی و چه سنگهای تزیینی داخل بناها مرسوم بوده است. در آثار باستانی مانند تخت جمشید ، تخت سلیمان ، پاسارگاد و بسیاری از بناهای ساسانی از انواع سنگهای مرمر و مرمریت و غیره استفاده شده است و این نشانگر این است که سالیان سال است از صنعت سنگ در کشور پهناور ما نیز استفاده میشده است. همچنین قدمت استفاده از سنگ توسط بشر برای ساختن محل سکونت خود به سالهای خیلی دور برمیگردد.
به هر حال اگر بخواهیم به اولین کارخانه سنگبری در ایران اشاره کنیم باید بگوییم که در سال ۱۳۱۷ توسط آستان قدس رضوی در مشهد دایر شده است. این سنگبری ساخت آلمان بوده و توسط کارشناسان آلمانی در ایران نصب و در سال ۱۳۱۸ راه اندازی شد. این کارخانه در اول به منظور تهیه سنگهای پلاک برای مرقد مطهر حضرت رضا تاسیس شده بود ولی بعد از راه اندازی و تولید سنگهای متعدد،محصولات این کارخانه در ساخت بانک مرکزی تهران ، کاخ مرمر و چند کاخ دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفت. تا اینکه کم کم تعداد کارخانههای سنگبری در کشور افزوده شد و استفاده از سنگ نسبت به قبل بین مردم افزایش یافت و به یک متریال پرمصرف ساختمانی تبدیل شد.
سنگها از مواد سخت و مقاومی تشکیل شدهاند و دارای تنوع رنگ و جنس بسیار بالایی هستند. سنگها قابلیتهای ویژهای دارند که آنها را نسبت به سایر مصالح ساختمانی متمایز کرده است که به پارهای از آنها اشاره میکنیم .
سنگهای ساختمانی با توجه به مواد تشکیل دهنده آنها و ویژگیهایی که دارند به انواع مختلفی تقسیم میشوند که میتوانند هرکدام کاربردهای متعددی در بخشهای مختلفی از ساختمان داشته باشند. مجموعه آتا سنگ به عنوان معتبرترین سنگبری محمودآباد نیز با ارائه انواع سنگهای ساختمانی میتواند راهنمای خوبی برای انتخاب و یا خرید سنگ شما باشد. در ادامه با شرح ویژگی،مزایا و معایب سنگهای ساختمانی شما را در انتخاب سنگ مورد نظرتان یاری خواهیم داد.
یکی از متداولترین انواع سنگهای ساختمانی میباشد که از دسته سنگهای آذرین است که به رنگهای قرمز و سیاه،صورتی،قهوه ای،شکلاتی،آبی و سبز وجود دارند. این نوع سنگ بسیار بادوام بوده و در دسته سنگهای سخت قرار میگیرد یکی از مزیتهایی که این سنگ دارد استفاده از آن در کنار سایر مصالح مثل فولاد شیشه و چوب میباشد. سنگ گرانیت در مقایسه با سایر سنگها از قیمت مناسبتری برخوردار است زیرا این سنگ در کشور به فراوانی یافت میشود و هزینه نگهداری آن نیز بسیار مناسب است. به دلیل مقاومت بالایی که در برابر حرارت دارد به راحتی از این نوع سنگ را در دکوراسیون آشپزخانه،سینک آشپزخانه،سینک روشویی و کفپوش استفاده میکنند.
استحکام و مقاومت بالا این نوع سنگ از آن سمبل سختی و مقاومت ساخته است و به همین دلیل این نوع سنگ به راحتی خش برنمی دارد و باعث شده است که از سنگ گرانیت با کیفیت در مکانهای پر رفت و آمد استفاده بیشتری شود. از مزایای دیگر این سنگ میتوان به زیبایی و سطح یکدست داشتن آن،رنگ های متنوع و جذاب آن اشاره کرد. اگر بخواهیم از معایب سنگ گرانیت بگوییم میتوان به وزن بالا و چسبندگی پایین آن اشاره کرد،به دلیل صاف بودن پشت این سنگ در نمای ساختمان مورد استفاده قرار نمیگیرد چرا که این سطح صاف باعث میشود احتمال سقوط سنگ در آینده بیشتر شود و همچنین به دلیل وزن بالای آن در نمای ساختمان کاربردی نداشته و باعث میشود بار مضاعف و مردهای به ساختمان اضافه گردد. مورد بعدی که میتوان به آن اشاره کرد تشعشعات مضر است که برای بدن مضر میباشد و از سوی دیگر نیز به دلیل اینکه دارای خاصیت رادیو اکتیو میباشد امکان استفاده از آن در بیمارستان ها وجود ندارد،چون احتمال این را میدهند برای بیماران در بیمارستان مضر باشد. در نهایت عایق نبودن این سنگ برای صدا و حرارت منجر به هدر رفتن انرژی در ساختمان میشود .
سنگ مرمر یکی از سنگهای زیبا و پرفروش ساختمانی میباشد. این سنگ از جلا و صیقل پذیری بالایی برخوردار است و به رنگ های قرمز،سفید،خاکستری،ارغوانی و سبز موجود میباشد. سنگ مرمر نسبت به بقیه سنگها از قیمت بالاتری برخوردار میباشد و چون سطح آیینهایی دارد بیشتر برای کفپوشها،ستونها،پلهها و تزئینات داخل ساختمان استفاده میشود .
از مزیتهای مهمی که سنگ مرمر دارد این است که در برابر سرما و گرمای ناگهانی بسیار مقاوم است و در مقابل سرد و گرم شدن و یا باران آسیب نمیبیند. سنگ مرمر درخشندگی و زیبایی منحصر به فردی دارد و دلیل این درخشندگی نفوذ نور و انعکاس آن توسط لایههای زیرین سنگ میباشد . سنگ مرمر ضد آلرژی است یعنی به دلیل داشتن سطح صاف و صیقلی گرد و غبار را در خود نگه نمیدارد . نگهداری و تمیز کردن آن به راحتی انجام میشود حتی با یک دستمال مرطوب به سادگی تمیز و براق میشود به همین دلیل به صورت بسیار گسترده در مجسمه سازی از این سنگ استفاده میکنند . از معایب اندکی که سنگ مرمر دارد میتوان گفت از مقاومت بالایی در برابر خراش و ساییدگی برخوردار نیست و همچنین در برابر مواد اسیدی واکنش نشان میدهد و دچار خوردگی میگردد .
سنگ تراورتن یک نوع سنگ رسوبی میباشد که در رنگهای کرم،سفید،خاکستری موجود میباشد .سنگ تراورتن در مقایسه با دیگر سنگهای ساختمانی قیمت مناسب تری دارد از این رو استفاده از آن بسیار رایج تر است این نوع سنگ ها در مناطق گرمسیری برای نما و تزیین خارجی ساختمان به کار برده میشود. از معروف ترین سنگهای تراورتن سنگ تراورتن حاجی آباد میباشد که این سنگ دارای طرح ابر و بادی است و به دلیل این جذابیت در هتلها و نمای هتلها کاربرد بسیار فراوانی دارد . هرچه رنگ سنگ روشنتر و موج و هالههای آن کمتر و منظمتر باشد قیمت بالاتری دارد. قطر و ضخامت آن نیز بر قیمت تاثیر میگذارد. سنگ تراورتن عباس آباد از بهترین و معروف ترین سنگهای سفید در نوع تراورتن در ایران و جهان میباشد. از انواع دیگر تراورتنها میتوان به تراورتن کاشان،تراورتن ابیانه،تراورتن آتشکوه،تراورتن دره بخاری،آبگرم محلات،تکاب و غیره اشاره کرد.
سنگ تراورتن به دلیل ساختاری که دارد گرما را جذب نمیکند و همیشه خنک است به همین علت برای استفاده در مناطق گرمسیری گزینه مناسبی میباشد. به همین دلیل ایجاد حس خنک در استخر و حمام نیز از این سنگ استفاده میگردد. مزیت بعدی رنگ ثابتاین سنگ است که به مرور زمان کمرنگ نمیشود و زیبایی خود را از دست نمیدهد. عایق صوتی و حرارتی است،بافت این سنگ بینظیر است همچنین منافذی که در این سنگ وجود دارد مقاومت آن را در برابرانقباض و انبساط بالا میبرد. در ادامه به مزایا و معایب این سنگ میپردازیم که جهت خرید سنگ تراورتن باید به این نکات توجه داشته باشیم.
سنگ تراورتن مانند سایر سنگهای ساختمانی از ویژگیهای برخوردار است که به علت وجود آنها نمیتوان از این سنگ در برخی از بخشهای ساختمان استفاده کرد که در ادامه از آنها نام میبریم .
این نوع سنگ از سنگ آهکی رسوبی است و گاهی با مرمر نیز اشتباه گرفته میشود . از خصوصیت بارز این نوع سنگ آن است که آب را جذب نمیکند. در برابر هوازدگی و باران مقاومت کمی دارد و همین مقاومت کم آن باعث شده است در کارهای مقاومتی از آن کمتر استفاده شود و بالعکس در کف پوشها و دیوارپوشها،دیوار پارکینگ و دیوارهای راه پله مناسب هستند. از انواع سنگ مرمریت میتوان به مرمریت خوی،مرمریت آباده ،هرسین،دهبید،مرمریت صلصالی،مرمریت داتیس و غیره اشاره کرد. سنگ دهبید نیز یکی از مرغوبترین سنگهای مرمریت است که دارای تراکم بالایی میباشد و قابلیت ساب پذیری بالایی دارد و آنچه موجب تمایز آن با دیگر سنگها میشود رنگ و میزان ناخالصی آن است. سنگ مرمریت به سه دسته سنگ چینی کریستال و ابری دسته بندی میشود .
از مزایای متعدد سنگ مرمریت که یکی از معروفترین سنگهای ساختمانی میباشد میتوان از موارد زیر یاد کرد.
از جمله معایبی که مرمریتها دارند میتوان به تغییر رنگ این نوع سنگ در طولانی مدت به دلیل در معرض نور خورشید قرار گرفتن،لکه پذیر بودن،وجود درزهای ریز و دوام کمتر آن در یخ زدگی،وزن بالا و سنگین کردن وزن سازه اشاره کرد.
تا به این قسمت از چند سنگ ساختمانی پرکاربرد که از گذشته تا به امروز در دسترس ساختمان سازها بوده است و تا حدودی ما با آنها آشنا هستیم صحبت کردیم یکی از سنگهای پرکاربرد دیگر که جایگزین مناسبی برای سنگهای تراورتن هستند،سنگ ترامیت نام دارد که ویژگیهای سنگ مرمریت و تراورتن را باهم داراست. ترامیت ها از انواع مختلف و ویژگیهای متعددی برخوردار هستند که یکی از با کیفیتترین آنها سنگ ترامیت بوکان میباشد. در ادمه سعی داریم به سایر سنگهای ساختمانی بپردازیم که شاید تا به حال آشنایی کمتری با آنها داشتهایم .
این نوع سنگ ساختمانی حاصل ته نشین شدن ماسهها در کف رودخانه یا جویبارها میباشد. مزایا و ویژگیهایی که میتوانیم برای این نوع سنگ نام ببریم ماندگاری ویژه در برابر یخبندان و یا منحصر به فرد بودن بافت ماسه سنگ میباشد. ماسه سنگ در رنگهای سفید،خاکستری،قهوهای،قرمز و زرد یافت میشود. از جمله موارد استفاده از ماسه سنگها می توان در کف پوشها ، دیوار پوشها و پوشش سقف بالکنها استخرها و پاسیوها اشاره کرد.
این نوع سنگ در صنعت ساختمان سازی زیاد مورد استفاده قرار میگیرد. به کارگیری این سنگ به علت شکل ظاهری زیبایی و خاصی که دارد،در طراحی نمای خارجی ساختمان،پل سازی،تونل سازی و غیره میباشد.
از دیگر سنگهای ساختمانی سنگ گیوتین میباشد که به آن سنگ قیچی هم گفته میشود. این سنگ نمونهای از سنگ دکوراتیو میباشد که از آن در طراحی نمای ساختمان ستفاده میکنند.
از دیگر سنگهایی که در کف و پلهها مورد استفاده قرار میگیرند سنگ دیوریت است. این نوع سنگ از نوع سنگهای آذرین میباشد که به رنگ های خاکستری،خاکستری تیره و مایل به سبز موجود است.
سنگ ازاره از جمله مصالحی میباشد که جهت افزایش مقاومت دیوارهای ساختمان در برابر عوامل مختلف به کار برده میشود. سنگ ازاره یا همان سنگ شیشه نیز یکی از سنگهایی است که در صنعت ساخت و ساز طبق سلیقه سازنده از آن استفاده میشود. از این سنگ شیشهای عموماً در قسمتهای پایین دیوارها برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به دیواره و افزایش مقاومت آن استفاده میشود.