سنگ زنده یا لایو راک یکی از مهم ترین و محبوب ترین دکوراسیون آکواریوم و لوازم آب شور است. وقتی ما درباره سنگ های زنده صحبت می کنیم در واقع درباره فیزیک سنگ صحبت نمی کنیم، بلکه در واقع این اصطلاح به زندگی دریایی میکروسکوپی درون سنگ اشاره دارد. در حالی که سنگ واقعی توده ای از اسکلت های مرجانی، کربنات کلسیم و سایر مواد دیگر است که به عنوان مکانی برای زندگی موجودات زنده عمل می کند.
صخره سنگ از چه چیزی ساخته شده است؟ این نام گاهی اوقات منجر به سوء تفاهم می شود، زیرا "سنگ زنده" خود واقعاً زنده نیست، بلکه به سادگی از اسکلت های آراگونیتی مرجان های مرده طولانی یا دیگر موجودات آهکی ساخته شده است که در اقیانوس اکثر صخره های مرجانی را تشکیل می دهند.
اما همانطور که می دانید، صخره های مرجانی اقیانوس فقط از مرجان ساخته نشده اند. این عناصر اساسی اقیانوسی ترکیبی از موجودات زنده ( دارای پوسته )، اسفنج ها و مجموعه بی اندازه ای از حیات دریایی هستند. با این حال، به عنوان سیستم های ریف، بالغ می شوند و گسترش می یابند و تکه هایی که از صخره مرجانی شکسته می شوند، کنار سیستم ریف در بستر اقیانوس می افتند که به این تکه های شکسته Reef Rock گفته می شود.
ریف راک های ساحلی از داخل سیستم ریف نشات می گیرند و بطور معمول متراکم تر از ریف راک های معمولی که به سرعت توسط تعداد بیشماری از موجودات دریایی احاطه می شوند، هستند. خرچنگ ها، صدف ها، میگوها و جلبک ها معمولا" سنگ های ساحلی را به خانه خود تبدیل می کنند.
در آخر سنگ مرده ای وجود دارد که ما آن را به عنوان سنگ زنده خشک می شناسیم. همانطور که تصور می کنید این سنگ فاقد حیات دریایی است. این سنگ ها معمولا" در مناطق تاریک تر سیستم های ریف یافت می شوند. در طبیعت سنگ مرده به شکل گیری اساس یک سیستم ریف کمک می کند و در آکواریوم های ریف خانگی نیز همان هدف را ارائه می دهد، اما ما اینجا بطور خلاصه در مورد سنگ های خشک بحث خواهیم کرد.
بطور کلی سنگ های زنده آکواریوم دارای سه عملکرد متفاوت هستند
• تثبیت کننده طبیعی آب
• نیتریفیکاسیون بیولوژیکی
• طراحی بصری / زیبایی گرایی
برای بسیاری از آکواریست ها سنگ های زنده یک هدف اساسی را ارائه می دهند. علاقمندان یک کپی دقیق از سیستم ریف اقیانوسی را می خواهند. از آنجا که سنگ های زنده، جلبک ها، باکتری ها و سایر موجودات زنده بومی طبیعت را وارد آکواریوم می کنند، به معنای واقعی کلمه قسمتی از اقیانوس را به درون آکواریوم شما می آورند.
همانطور که می دانید ضایعات حاصل از حیات دریایی آکواریوم باعث افزایش سطح آمونیاک می شود. از آنجا که سنگ های زنده از مجموعه ای از باکتری های نیتریفیکاسیون پوشیده شده اند، موجب افزایش راندمان چرخه نیتروژن می شوند که این روند طبیعی تبدیل آمونیاک به نیترات و نیتریت است.
آیا تا بحال احساس کرده اید که ثبات در شیمی آب آکواریوم غیر ممکن است؟ حتی با استعدادترین آکواریست ها نیز گاهی برای ثبات آب آکواریوم می جنگند. سنگ های زنده به دلیل غلظت بیش از حد کربنات کلسیم به ویژه برای PH های ناپایدار مفید هستند.
در حالیکه در یک آکواریوم آب شور بسته تنوع زیستی طبیعی دارای مزایای بارزی است، اما یک خطر بسیار جدی مرتبط با سنگ های زنده نیز وجود دارد.
به خطر افتادن سلامت آکواریوم – خطرات سنگ های زنده
در حالی که تنوع زیستی آکواریوم آب شور باعث ایجاد مخزنی سالم می شود، اما بدون خطر نیست. همیشه وحشت پیش بینی نشده ای در زمان ورود موجودات زنده خارجی به این جهان ظریف زیر آب وجود دارد.
بارزترین خطر موجودات قاتلی هستند که در ساختار متخلخل و ساکنان ناخواسته آن پنهان گشته اند. با این حال، بدون اینکه اقدامات احتیاطی لازم صورت گیرد، بزرگترین تهدید مربوط به شیمی آب است. بسیاری از جانوران موجود در سنگ های زنده هنگام برداشت و انتقال می میرند. اگر قرار است که شما سنگ تازه بدست آمده را مستقیما" وارد آکواریوم خود کنید، این موجودات مرده همچنان در حال تجزیه هستند. در نتیجه، سطح آمونیاک به سرعت اقزایش می یابد و این، صرف نظر از سیستم های تصفیه و تبدیل آمونیاک به نیترات، می تواند برای همه ساکنین آکواریوم فاجعه بار باشد.
خوشبختانه این وضعیت آسیب زا قابل پیشگیری است.
