سینا سلمانی
سینا سلمانی
خواندن ۳ دقیقه·۵ سال پیش

ابزار نوشتن: بخش چهارم: قالب‌بندی نوشته

با خوندن مطلب قبل متوجه شدید که بخش زیادی از برنامه نویس‌های حرفه‌ای از ورد برای مستندسازی استفاده نمی‌کنن. در ادامه یاد می‌گیریم که معمولا یک برنامه‌نویس با چه ابزارها و به چه شکلی مستند می‌نویسه.

قالب‌بندی نوشته

از ابتدایی ترین چیزهایی که یک نوشته باید توی خودش داشته باشه، قالب بندیه. قالب‌بندی نوشته یعنی مشخص کردن تیترها در درجات مختلف، پررنگ (بولد) کردن یا کج کردن بخشی از متن، اضافه کردن لیست مرتب یا لیست نامرتب به نوشته، نقل قول کردن از یک مطلب دیگر، اضافه کردن عکس یا لینک‌کردن بخشی از متن به یک آدرس دیگر یا زیرنوشت کردن بخشی از متن (برای توضیحات بیشتر) هست.

زبان‌های قالب‌بندی نوشتار

در کامپیوتر ما برای قالب‌بندی متن چندین زبان قالب‌بندی نوشتار داریم. (ما اصطلاحا به این‌ زبان‌ها Markup Language میگیم.) یعنی به چند مدل اون قالب بندی را به کامپیوتر میفهمونیم. زبان قالب‌بندی نوشتار به شما میگه اگه میخوای تیتر بزنی، باید اون تیتر را به شکل خاصی به سیستم معرفی کنی یا اگه میخای متن را پررنگ (بولد) کنی باید اون متن پررنگ را فلان‌جور معرفی کنی.

زبان‌های قالب‌بندی نوشتار به دو صورت هستند. بعضی ها سبک که خروجی اونها فایل ساده متنی هست و در ادامه توضیح میدیم و بعضی‌ها هم سنگین مثل فایل ورد که دودویی هستند و پیش‌تر توضیح دادیم.

زبان‌های قالب‌بندی نوشتار

زبان‌های قالب‌بندی نوشتار به این لیست ختم نمی‌شوند و خیلی زیادتر از این‌ها هستند و من در اینجا فقط زبان‌های پرکاربرد را اسم می‌برم. می‌تونین برای لیست کامل اون‌ها به این لینک برید. اگرچه توصیه نمی‌کنم چون از هدف این نوشته دور میشه.

به‌هرحال نمیدونم اسم HTML را شنیدید یا نه. ولی HTML هم چیزی فراتر از یک قالب نوشتار نیست. یک زبان قالب‌بندی نوشتاره که باهاش صفحات سایت را طراحی می‌کنن، جدول می‌کشن و متن را قالب‌بندی می‌کنند.

باز نمیدونم تاحالا سایت ویکی‌پدیا را دیدید یا نه. اگه رفته باشید حتما یکی از ‌نوشته‌های اون را هم خوندید (اصلا برای همین‌کار رفتید دیگه). تمام نوشته‌های ویکی پدیا در یک قالب موسوم به Wiki در اون سایت نوشته میشه و نام ویکی‌پدیا هم از نام زبان قالب‌بندی نوشته‌هاش (Wiki) روش گذاشته شده.

و اما مارک‌داون Markdown که یکی از ساده‌ترین زبان‌های قالب‌بندی نوشتار هست که تا امروز ساخته شده. این زبان در عین سادگی بیش‌ازحد، تمام نقاط قوت قالب‌های نوشتار دیگه را هم داره.

قالب مستندات برنامه‌نویس‌ها

برنامه‌نویس‌ها مستنداتشون را در یک قالب فایل ساده متنی با فرمت مارک‌داون Markdown ذخیره می‌کنند. اگه اسم مارک‌داون را قبلا نشنیدید، لطفا نترسید، چیز خیلی ساده‌ای هست و من قول میدم تا آخر این آموزش اون را کامل بهتون یاد بدم. پسوند این نوع فایل .md هست و یک فایل متنی ساده است. یعنی به راحتی قابل فهمه. پس نوشته‌ای که در قالب مارک‌داون نوشته میشه به خلاف فایل ورد اصلا پیچیده ذخیره نمیشه و یک فایل بسیار بسیار ساده محسوب می‌شه.

وقتی شما برای قالب بندی متن خودتون از یک زبان قالب‌بندی نوشتار سبک استفاده می‌کنید، خروجی اون یک فایل متنی به شدت سبک و ساده است. اما برای ادامه آموزش من مارک‌داون را به همه اون‌ها ترجیح میدم چرا که بخشی از مخاطب این نوشته برنامه‌نویس‌ها هستند و بخشی دیگر کسایی که دستی به قلم دارند. در مورد برنامه‌نویس ها که مجبورن از مارک‌داون استفاده کنند و در مورد نویسنده‌ها من توصیه می‌کنم این کار را بکنن چون در همین دوره می‌فهمن چرا مارک‌داون انقدر قدرت داره و انقدر توصیه می‌شه. مارک‌داون به شدت ساده‌تر از زبان‌های دیگه‌س و درجای خودش تمام نقاط قوت اون‌ها را هم داره.

نویسندگیابزارگیتکنترل نسخهمارک داون
برنامه‌نویس جاوا. پی‌اچ‌پی و یکمی هم آنگولار. عاشق زندگی، عاشق جریان زندگی. عاشق آدمایی که دوستشون دارم.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید