oice over Internet Protocol) VoIP، تکنولوژی انتقال همزمان مکالمات تلفنی بر روی یک شبکه دیتا است که امکان استفاده از اینترنت را برای مکالمات تلفنی فراهم می آورد. VoIP از فناوری دیجیتال استفاده می کند و نیازمند یک اتصال با پهنای باند زیاد نظیر DSL است. این فناوری روشی برای تبدیل سیگنال های آنالوگ صوت به داده های دیجیتال است که از طریق اینترنت منتقل می شوند.
مکالمات تلفنی مبتنی بر VoIP تفاوت‌های بنیادینی با ارتباطات داده دارند و کیفیت این مکالمات ارتباط تنگاتنگی با کارایی شبکه دارد، بطوریکه هرگونه تاخیر در تبادلات سطح شبکه، افت کیفیت محسوسی را همراه خواهد داشت. التزام مدیران شبکه به ارتقای کارایی LAN، خطوط و تجهیزات دسترسی به شبکه گسترده، و بکارگیری ابزارهای مدیریت و کنترل کیفیت، شرط موفقیت پروژه‌های VoIP است.
متداول ترین کاربرد VoIP برای موارد شخصی و استفاده در خانه ها، سرویس های تلفنی مبتنی بر اینترنت است که با محوریت یک سوئیچ تلفن انجام می شود. با استفاده از فناوری فوق، کاربران می توانند همچنان دارای یک شماره تلفن باشند. در چنین مواردی ممکن است از یک آداپتور نیز استفاده گردد. آداپتور فوق این امکان را در اختیار استفاده کننده قرارخواهد داد تا بتوانند از یک تلفن معمولی نیز استفاده کند.
در زمان استفاده از سرویس فوق، مخاطب شما متوجه نخواهد شد که شما از فناوری VoIP استفاده می کنید و قادر به تشخیص دقیق تفاوت سرویس فوق نسبت به یک تلفن سنتی نمی باشد.
در گذشته ای نه چندان دور، پیشگامان عرصه های علمی به این نتیجه رسیدند که می توان یک سیگنال را به صورت دیجیتال و در یک مسافت طولانی ارسال نمود؛ بدین منظور می بایست قبل از ارسال سیگنال آنالوگ آن را با استفاده از یک مبدل به دیجیتال تبدیل و سپس ارسال کرد و در نقطه پایانی با استفاده از یک مبدل دوباره آن را به آنالوگ تبدیل نمود. فناوری VoIP نظیر آنچه اشاره شد کار می کند؛ در ابتدا صدای دیجیتال شده در بسته های اطلاعاتی قرار می گیرد و پس از ارسال، در مقصد مجدداً به صوت تبدیل می گردد. با ذخیره اطلاعات به فرمت دیجیتال می توان بر روی آنها کنترل بهتری اعمال کرد، مثلاً می توان آنها را فشرده کرد، مسیرشان را تعیین کرد، و یا آنها را به یک فرمت جدید دیگر تبدیل نمود.
شبکه های مبتنی بر پروتکل TCP/IP از بسته های اطلاعاتی IP تشکیل می شوند که شامل یک هدر (برای کنترل ارتباطات) و یک paylaod جهت مبادله داده می باشند. فناوری VoIP از بسته های اطلاعاتی IP به منظور حرکت در شبکه و رسیدن به مقصد نهایی استفاده می کند.
با استفاده از سیستم های VoIP به یکی از سه روش زیر می توان ارتباط تلفنی برقرار کرد:
ساده ترین روش برقراری ارتباط VoIP با استفاده از ATA (Analog Telephone Adaptor) ها که gateway هم نامیده می شوند می باشد. این ابزارها این امکان را به شما می دهند که از تلفن های آنالوگ استاندارد فعلی خود استفاده کنید. به آسانی می توانید headset استانداردتان را به ATA متصل کنید، سپس ATA را به کامپیوتر یا ارتباط اینترنت تان وصل کنید. با این کار قادر به برقراری ارتباط VoIP خواهید بود. ATA سیگنال آنالوگ را از تلفن استاندارد شما گرفته و به سیگنال دیجیتال آماده برای انتقال در بستر اینترنت تبدیل می کند. همراه برخی ATA ها نرم افزاری است که روی کامپیوتر load می شود و شما را قادر می سازد که آن را برای VoIP با دقت پیکربندی کنید.
دارای یک کانکتور RJ45 Ethernet به جای کانکتورهای استاندارد RJ11 هستند. این تلفن ها تمام نرم افزارها و سخت افزارهای لازم برای برقراری ارتباطات VoIP را به صورت built-in در اختیار دارند؛ مستقیمأ به روتر شما وصل می شوند و یک ورودی سریع و مقرون به صرفه به دنیای VoIP فراهم می کنند.
این روش آسان ترین روش استفاده از فناوری VoIP است. شرکت های زیادی هستند که نرم افزارهای مقرون به صرفه ای ارائه می دهند که برای این نوع VoIP می توانید از آنها استفاده کنید. معمولاً تنها مبلغی که باید پرداخت کنید فقط هزینه ماهانه ISP است. تمام آنچه که نیاز دارید یک میکروفون، بلندگو، یک کارت صدای مناسب و یک ارتباط اینترنت با سرعت مناسب است.
امروزه شرکت های تلفنی بزرگ با استفاده از VoIP هزاران تماس تلفنی راه دور را از طریق یک circuit switch به درون یک IP gateway مسیردهی می کنند. این داده ها در سوی دیگر توسط یک gateway دریافت و سپس با یک circuit switch محلی دیگر مسیردهی می شوند.
هر روزه شرکت های بیشتری سیستم های تلفنی VoIP را نصب می کنند و فناوری VoIP در حال گسترش است.
سرویسVOIP دارای مزایای فروانی است که در این مقاله با تعدادی از آن ها آشنا می‌شویم. از آنجایی که با استفاده از سرویس VoIP می‌توان از هر جایی که به پهنای باند مناسب دسترسی وجود دارد ارتباط برقرار کرد، کاربران می‌توانند هنگام مسافرت ATA ها یا IP Phone هایشان را همراه داشته باشند و به تمام خدماتی که تلفن خانگی شان ارائه می‌دهد دسترسی داشته باشند. برخی افراد از یک soft phone برای دسترسی به سرویسVoIP خود استفاده می‌کنند. یک soft phone، نرم افزاری ویژه است که سرویسVoIP را به رایانه یا لپتاپ کاربر load می‌کند. این برنامه ها این امکان را می‌دهند تا کاربر از طریق لپتاپ خود از هر جای دنیا که به یک ارتباط با پهنای باند مناسب دسترسی دارد ارتباط تلفنی برقرار کند.
اغلب شرکت های تلفنی سنتی هزینه سرویس های اضافی را در صورتحساب شما می‌گنجانند؛ درحالیکه اگر از سرویس دهنده‌های VoIP استفاده کنید، این سرویس ها به عنوان بخشی از سرویس VOIP به صورت استاندارد راه اندازی می‌شوند.
▪ Caller ID
▪ Call Waiting
▪ Call Transfer
▪ Repeat Dialing
▪ Return Call
▪ Three-way Dialing
بعضی از سرویس دهندگان VoIP مزایای بیشتری در مورد فیلتر کردن تماس های تلفنی ارائه می‌دهند. این قابلیت های اضافی به کاربر این امکان را می دهد تا در مورد چگونگی انتقال تماس های تلفنی بر اساس اطلاعات Caller ID تصمیم بگیرد. این قابلیت ها امکان انجام کارهای زیر را فراهم می آورد:
۱) انتقال تماس تلفنی به یک شماره تلفن خاص (Forwarding)
۲) ارسال مستقیم تماس به Voicemail
۳) ارسال پیغام اشغال بودن مشترک به تماس گیرنده
۴) امکان سرویس در دسترس نبودن مشترک
بسیاری از سرویس های VoIP امکان بررسی Voicemail شما را از طریق اینترنت و یا توسط فایل پیوست نامه الکترونیکی که به کامپیوتر یا PDA شما ارسال شده است می‌دهد. در هنگام تهیه سرویسVoIP از سیستم تلفن و سرویس دهنده VoIP در مورد قابلیت های آنها و هزینه خدمات بپرسید.
برای مدیران شبکه، سیستم تلفن VoIP به این معنی است که به جای دو شبکه تنها با یک شبکه روبرو هستند. جابجایی سرویسVoIP نیز به آسانی صورت می‌گیرد. این بدین دلیل است که اکثر سیستم های تلفن مورد استفاده در شبکه VoIP دارای رابط Web بوده و به راحتی توسط مدیر شبکه قابل مدیریت هستند. پروسه MAC (Move ،Add ،Change) به راحتی قابل انجام خواهد شد و لازم نیست برای هر بار انجام MAC با سرویس دهنده تان تماس بگیرید. تمام اینها به معنای هزینه کمتر برای سازمان شما می‌باشد.
یکی دیگر از منافعی که برای شرکت های دارای VoIP می‌تواند وجود داشته باشد این است که شعب سازمان ها می‌توانند در سرتاسر دنیا پراکنده شده باشند و نیازی به مجتمع بودن آنها نیست.
