کلینیک روانشناسی و مشاوره آوان – آیا فرزند شما در برابر انجام تکالیف یا مطالعه درس های مدرسه مقاومت میکند؟ بسیاری از والدین این نگرانی ها را به خوبی میدانند. این کاملاً طبیعی است که کودکان گاهی اوقات هنگام رفتن به مدرسه یا انجام تکالیف مدرسه احساس بیحالی کنند. با این حال، برای جلوگیری از تبدیل شدن رکود کوچک به وضعیتی دائمی، کودکان باید انگیزه داشته باشند. در این مطلب توضیح خواهیم داد که چگونه در کودکان انگیزه یادگیری ایجاد کنیم.
ایجاد انگیزه در کودکان یک مؤلفه آموزشی بسیار مهم است که برای تبدیل شدن فرزند شما به بزرگسالی مسئولیت پذیر ضروری است. اعتماد به اینکه فرزند شما بر همه کارهای خود با روش و سرعت خودش مسلط خواهد شد همیشه بهترین راه نیست. گاهی اوقات کمی تشویق لازم است، اما این به معنای فشار بیش از حد برای انجام دادن نیست.
با ایجاد انگیزه در فرزندتان، او احساس خواهد کرد که رسیدن به موفقیت چقدر خوب است. آنها تجربه میکنند که تلاش برای رسیدن به اهداف مهم زندگی ارزشمند است. این نه تنها یک مزیت بزرگ در طول دوران تحصیلی آنهاست، بلکه بعداً در زندگی حرفهای آنها نیز بسیار موثر خواهد بود.
برای ایجاد انگیزه در فرزندان خود، باید اصول انگیزه کودک را درک کرده و هدف قرار دهید. در ادامه به مبانی انگیزش کودکان به تفصیل میپردازیم.
سه پیش نیاز ضروری برای ایجاد انگیزه این است که فرزند شما وظیفهای را که در دست دارد را معنی دار ببیند، به آن عمل کند و احساس فوریت خاصی داشته باشد. برای مثال، اگر تکالیف باید در روز بعد تحویل داده شود، میتواند احساس فوریت و عمل کند.
از عوامل انگیزشی که در بالا ذکر شد، به راحتی میتوان استنباط کرد که کدام جنبه ها بر انگیزه کودکان تأثیر منفی دارد. به عنوان مثال، اگر کودک هیچ معنایی در کاری نمیبیند، آن را به میل خود انجام نمیدهد.
چالش های زیاد و چالش های کم نیز بر انگیزه کودکان تأثیر میگذارد. مطمئناً شما هم این موضوع را درک میکنید. برای نمونه: اگر احساس میکنید تحت فشار هستید، معمولاً به سرعت تسلیم میشوید، زیرا به هر حال نمیتوان انتظار موفقیت داشت. در مورد کم چالشی، کسالت کودک نقش دارد. به همین دلیل است که تعداد زیادی از کودکان بسیار با استعداد به دلیل بیانگیزگی و نمرات ضعیف مدرسه برجسته میشوند.
به نوبه خود، تشویق، شناخت و احساس موفقیت تأثیر مثبتی بر انگیزه کودک دارد. وقتی کودک متوجه شود که میتواند موفق شود و در محیط مدرسه و خانه از این امر به رسمیت شناخته شود، لذت یادگیری او بازیابی میشود. (پیشنهاد میشود مطلب 3 روش شگفت انگیز برای افزایش عزت نفس کودکان را مطالعه کنید.)
شما میخواهید به فرزندان خود انگیزه دهید، اما در مورد چگونگی انجام آن ایدهای ندارید؟ هشت نکته زیر میتواند برای شما مفید باشد.
در مورد ناامیدی از مدرسه و امتناع از یادگیری، بدیهی است که شما به عنوان والدین فقط بر روی مشکل فعلی تمرکز میکنید. اگر کودک تلاش کند، این واقعیت اغلب در زندگی پرتنش خانوادگی گم میشود. بسیار مهم است که کودکان را به خاطر هر تلاشی که انجام میدهند تحسین کنید. حتی اگر شرایط در حال حاضر سخت باشد، مطمئناً مواردی وجود دارد که فرزند شما به خوبی بر آنها تسلط دارد. این واقعیت که تحسین بر کودکان اثر انگیزشی دارد، از نظر علمی نیز ثابت شده است. (پیشنهاد میشود مطلب 7 حرفی که آسیب جدی به روان کودکان میرساند را مطالعه کنید.)
به موضوعاتی که فرزندتان در حال حاضر در مدرسه با آنها سر و کار دارد علاقهمند شوید. برای نمونه، جملات زیر را در نظر بگیرید:
ابراز علاقه صادقانه انگیزه را بیدار میکند و احساس جدی گرفته شدن را منتقل میکند. علاوه بر این، فرزند شما با انجام کارهای دشوار احساس تنهایی نمیکند.
کودکان باید در مکانی آرام و منظم که در آن احساس راحتی کنند یاد بگیرند. که در این میان نظم بسیار مهم است. گاهی اوقات شرطی سازی منفی اتفاق افتاده است که بر انگیزه و در نتیجه موفقیت یادگیری تأثیر میگذارد. در این صورت کودک مکان فعالیت خود را با استرس، گریه، مشاجره و سختی همراه میکند.
اگر کودک شما از قبل با دیدن میزش حالت تدافعی به خود میگیرد، ممکن است ایده خوبی باشد که مکان یادگیری را تغییر دهید. اجازه دهید فرزندتان در آشپزخانه، اتاق نشیمن یا حتی بیرون در حیاط یا تراس بیاموزد. جو مثبت تمایل به یادگیری را افزایش میدهد.
هر فردی ساعت درونی خود را دارد. این در مورد کودکان نیز صدق میکند. در حالی که یک کودک هنوز بعد از مدرسه آماده یادگیری است، دیگری قبل از اینکه بتواند خود را وقف یادگیری و تکالیف کند، نیاز به استراحت دارد. در این صورت خود را بر اساس نیازهای فرزندتان پیش بروید و سعی نکنید چیزی را به زور تحمیل کنید.
کودکان به طور طبیعی کنجکاو هستند. متأسفانه، زمانی که یادگیری به عنوان یک اجبار درک میشود، تمایل طبیعی به کاوش اغلب کاهش مییابد. با این حال، میتوانید با دادن فضای کافی برای خلاقیت در حین یادگیری، کنجکاوی کودک خود را دوباره بیدار کنید.
اگر موضوع را با مثالهای خندهدار به تصویر بکشید، مسائل ریاضی را با واحدهای اندازهگیری انجام دهید یا از ابزارهای یادگاری استفاده کنید، یادگیری اغلب بسیار آسانتر است. (پیشنهاد میشود مطلب خصلتهایی که کودکان ما را نابغه میکنند را مطالعه کنید.)
به خصوص زمانی که تکالیف زیادی وجود دارد، منطقی است که ابتدا یک ساختار ایجاد کنید. فرزند شما ابتدا باید کارهای کوچک و آسان را انجام دهد تا حس موفقیت داشته باشد و وارد جریان شود. پس از آن، بسیار ساده تر خواهد بود که خود را وقف کارهای پیچیده تر کنند.
اگر در مدرسه مشکلاتی وجود داشته باشد، فعالیت های فراغتی که به کودک احساس موفقیت میدهد میتواند معجزه کند. به این ترتیب، کودک شما احساس میکند که تلاشش ارزشمند است (مثلاً در ورزش). سپس این بینش میتواند به محیط مدرسه منتقل شود.
مهم است که فرزند شما از فعالیت های اوقات فراغت خود لذت ببرد و آنها را به عنوان یک تعهد آزاردهنده نبیند. نباید فشار اضافی برای اجرا وجود داشته باشد، بلکه باید تعادل ذهنی ایجاد شود. (پیشنهاد میشود مطلب بیحوصلگی کودکان، راهی برای افزایش خلاقیت را مطالعه کنید.)
بسته به اینکه فرزند شما چند سال دارد، ممکن است از قبل هدف گسترده تر مدرسه، تکالیف و یادگیری را درک کند. به عنوان مثال، توضیح دهید که شما (و همچنین هر بزرگسال دیگری) مجبور بودید در مدرسه یاد بگیرید تا شغل رویایی خود را بدست آورید و بعداً درآمد کسب کنید. اگر میخواهید بعداً زندگی خود را مطابق میل خود شکل دهید، ابتدا به یک گواهی پایان تحصیلات خوب نیاز دارید.
گاهی اوقات والدین به محدودیت های خود میرسند. در چنین وضعیتی دریافت کمک و راهنمایی از روانشناس کودک منطقی است. روانشناس کودک بر اساس نیازهای فردی کودک پیش میرود و به خودیاری کودک کمک میکند. کودک هدایت می شود تا منابع خود را کشف کرده و از آنها بهره برداری کند تا دوباره از یادگیری لذت ببرد و با موفقیت همراه شود.
خودگردانی نیاز به بلوغ ذهنی خاصی دارد که در هر کودک به صورت جداگانه ایجاد میشود. خودگردانی به معنای شناخت ضرورت انجام برخی وظایف و تعیین اولویت هایی است که بر اساس عقل هدایت میشوند. به بیان ساده، کودک حتی زمانی که ترجیح میدهد با دوستانش ملاقات کند، یاد میگیرد، زیرا می داند که این مهم است.
شما میتوانید با دادن وظایفی متناسب با سن فرزندتان که باید مسئولیت آنها را بر عهده بگیرد، خودگردانی او را تشویق کنید. این میتواند در مقیاس کوچک شروع شود، به عنوان مثال. با دادن وظایف کوچکتر در خانه یا دادن یک برنامه زمانی منعطف جهت انجام تکالیف مدرسه.
همانطور که قبلا ذکر شد، شما باید از طریق تحسین و تمجید از فرزند خود حمایت کنید. هرکسی نقاط قوت و ضعف خود را دارد. اگر میخواهید در کودکان انگیزه ایجاد کنید، نباید (فقط) از نقاط ضعف آنها انتقاد کنید، بلکه بر نقاط قوت آنها نیز تأکید کنید. به این ترتیب کودک شما اعتماد به نفس پیدا میکند که به نوبه خود تاثیر مثبتی بر انگیزه او خواهد داشت.
ایجاد انگیزه در کودکان نه تنها در دوران تحصیل آنها مهم است، بلکه پایه و اساس کل زندگی آنها را تشکیل میدهد. کسانی که تجربیات یادگیری مثبتی در دوران کودکی دارند و یک روال یادگیری کارآمد به دست میآورند، میتوانند در تمام طول زندگی کاری خود از این امر بهره مند شوند.
برای اینکه بتوانید در کودکان انگیزه ایجاد کنید، بیش از هر چیز به صبر، همدلی و نگرش مثبت خود نسبت به یادگیری نیاز دارید. با فشار و اجبار پیش نروید، بلکه سعی کنید لذت یادگیری فرزندتان را دوباره زنده کنید. در بسیاری از موارد دریافت راهنمایی از روانشناس کودک گزینه مناسبی در این زمینه است.
